Υπαρκτή απειλή ο στασιμοπληθωρισμός για την Ευρώπη

Δεν αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας ότι η Ευρώπη ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με το φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού. Ο συνδυασμός ύφεσης και υψηλών πληθωριστικών τάσεων προκαλεί… τρόμο, ιδίως σε μια εποχή που παράλληλα εξυφαίνονται «μαύρα» σενάρια σχετικά με την ενεργειακή επάρκεια της Γηραιάς Ηπείρου, τον επερχόμενο χειμώνα, εφόσον η Ρωσία περιορίσει περαιτέρω ή διακόψει πλήρως τις προμήθειες φυσικού αερίου.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Για τον πληθωρισμό και το γεγονός ότι θα παραμείνει στα ύψη σχεδόν όλο το 2022, προκαλώντας μεγάλες ανατιμήσεις και τεράστια προβλήματα σε καταναλωτές και επιχειρήσεις-οι οποίες βλέπουν τον τζίρο τους να πέφτει- η κατάσταση μοιάζει μη αναστρέψιμη. Όχι μόνο δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια ηλιαχτίδα ελπίδας για αλλαγή του σκηνικού και εδραίωσης ηπιότερων συνθηκών, αλλά αντιθέτως εξαιτίας της αναζωπύρωσης της ενεργειακής κρίσης, τα πληθωριστικά φαινόμενα γίνονται πιο επιθετικά και σαρωτικά σ’ όλη την Ευρώπη. Ο πληθωρισμός καταγράφει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, με το τελευταίο τρανταχτό παράδειγμα να προέρχεται από τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για τον Ιούνιου, όπου κατέγραψε νέο ρεκόρ στο 8,6%.

Ρεκόρ με αρνητικό πρόσημο και για την Ελλάδα, όπου σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, ο πληθωρισμός ανήλθε στο δυσθεώρητο 12%! Η Ευρώπη, με δεδομένο πάντα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και η ενεργειακή διαμάχη με τη Ρωσία κλιμακώνεται ξανά, εκτοξεύοντας στα ύψη τις τιμές φυσικού αερίου, έχει αποδεχθεί τη μοίρα της αναφορικά με την αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Είναι ανεξέλεγκτος και μένει να φανεί εάν και εφόσον η πολιτική κεντρικών τραπεζών της Ευρώπης αλλά και της ΕΚΤ που θα ακολουθήσει, να αυξήσουν τα βασικά επιτόκιά τους, θα έχει επίδραση στο «φαινόμενο», περιορίζοντάς το.

Σενάρια τρόμου…

Το εξόχως ανησυχητικό στην περίπτωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και όχι μόνο (αντίστοιχο κίνδυνο αντιμετωπίζουν και οι ΗΠΑ), πλησιάζει όλο και πιο κοντά στο «φάντασμα» του στασιμοπληθωρισμού, μια απευκταία συνθήκη που θα «βυθίσει» στην εσωστρέφεια τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Κορυφαίοι φορείς, αναλυτές και ειδικοί, προειδοποιούν για το στασιμοπληθωριστικό σοκ που απειλεί την Ευρώπη και εμπεριέχει τον δηλητηριώδη σπόρο της χαμηλής ανάπτυξης. Η UBS εκτιμά ότι η Ευρωζώνη οδεύει προς την εκπλήρωση ενός άκρως δυσάρεστου σεναρίου, αυτό του στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή υψηλών επιπέδων πληθωρισμού και ύφεσης. «Η Ευρωζώνη θα αποφύγει οριακά μια τεχνική ύφεση», σημειώνει στην έκθεσή της η UBS, η οποία προβλέπει ότι ο αρνητικός αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία αναμένεται να γίνει αισθητός το δεύτερο τρίμηνο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, τη γερμανική, υποστηρίζοντας ότι θα βρεθεί πιο κοντά στην ύφεση, με μηδενική ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο.

Φορέας κακών μαντάτων για την Ευρωζώνη είναι η Morgan Stanley, η οποία εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα έρθει αντιμέτωπη με ήπια ύφεση το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Κύρια αιτία για το ηχηρό «φρενάρισμα» της Ευρωζώνης, είναι η ενεργειακή κρίση και το ενδεχόμενο η Ρωσία να μειώσει ακόμη περαιτέρω της προμήθειες φυσικού αερίου προς τη Γηραιά Ηπειρο. Σύμφωνα με την έκθεση της Morgan Stanley,  η οικονομία της Ευρωζώνης θα συρρικνωθεί για δύο τρίμηνα (δ ‘ τρίμηνο 2022-α’ τρίμηνο 2023), ενώ κατά το δεύτερο τρίμηνο του νέου έτους, θα επιστρέψει σε ανάπτυξη, με οδηγό την αύξηση των επενδύσεων.

Υπό αυτό το πρίσμα το οποίο αναδεικνύεται και από άλλες τέτοιας «χροιάς» μελέτες και αναλύσεις-ενδεικτικά αναφέραμε δύο από αυτές- καθίσταται σαφές ότι η Ευρώπη και προφανώς η ελληνική οικονομία βρίσκονται ενώπιον ενός σημαντικού κινδύνου, που θα ήταν εγκληματικό να υποτιμηθεί.  Είναι πρόδηλο ότι απαιτούνται κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο και αποφάσεις έτσι ώστε να αποσυμπιεστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες, τουλάχιστον δημοσιονομικά και να αφήσουν το πόδι από το φρένο της ανάπτυξης.

Προτάσεις όπως ο μη υπολογισμός στο έλλειμμα (κρατικός προϋπολογισμός) των ενεργειακών επιδοτήσεων, καθώς επίσης και των αμυντικών δαπανών, στις οποίες, μάλιστα, συνηγορεί η Ελλάδα, πρέπει να τεθούν και πάλι υπό συζήτηση, ενώ και το μείζον ζήτημα της παράτασης της ρήτρας διαφυγής το 2023, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή ατζέντα.