Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου «Παρεμβάσεις στην οργάνωση και τη λειτουργία του Υπουργείου Εξωτερικών». Με το νομοσχέδιο που εισάγεται προς επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή την ερχόμενη Παρασκευή, μεταξύ άλλων:
- Επέρχονται αλλαγές στις διατάξεις που αφορούν στη Διπλωματική Ακαδημία ως προς τον σκοπό, τις αρμοδιότητες και την εισαγωγή σε αυτήν.
- Τροποποιούνται οι διατάξεις για τα προσόντα του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ενημέρωσης και οι διατάξεις για τη στελέχωσή της.
- Τροποποιούνται διατάξεις που αφορούν στις αρμοδιότητες Τμημάτων της Β’ Γενικής Διεύθυνσης Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, καθώς και του Τμήματος ΙΙ της Ζ3 Διεύθυνσης, με σκοπό να προβλεφθεί η συνεργασία των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) και την Ελληνική Εταιρεία Εξαγωγικών Πιστώσεων (Ε.Ε.Ε.Π.).
- Τροποποιούνται διατάξεις για τα Πειθαρχικά και Υπηρεσιακά Συμβούλια που προβλέπει ο ν. 4781/2021 και προβλέπεται προθεσμία δύο μηνών για τη δημοσίευση των πρακτικών και του Ανώτατου Πειθαρχικού Υπηρεσιακού Συμβουλίου, όπως συμβαίνει και με τα λοιπά Συμβούλια (άρθρο 266 παρ. 5, άρθρο 269 παρ. 8 ν. 4781/2021) του υπουργείου Εξωτερικών.
- Προβλέπεται χορήγηση εγγράφων που προορίζονται για υπηρεσιακή ή δικαστική χρήση χωρίς την εμπλοκή της Επιτροπής Αποχαρακτηρισμού.
- Επέρχονται οι αναγκαίες προσαρμογές στις διατάξεις του άρθρου 328 του ν. 4781/2021 (Α’ 31) που αφορούν στην αξιολόγηση των υπαλλήλων, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε η όλη διαδικασία να ρυθμίζεται στον νόμο και να μην απαιτείται η έκδοση κανονιστικής υπουργικής απόφασης που να ρυθμίζει τις λεπτομέρειες της αξιολόγησης.
- Καταργείται η πρόβλεψη περί κατά παρέκκλιση μετάταξης στο υπουργείο Εξωτερικών υπαλλήλων άλλων υπουργείων ή φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
- Επανέρχεται η γραπτή δοκιμασία για τις εσωτερικές μετατάξεις, ήτοι τις μετατάξεις υπαλλήλων από τον Κλάδο Διοικητικής και Λογιστικής Υποστήριξης και τον Κλάδο Επιμελητών, στον Κλάδο Διοικητικού Προξενικού, με την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι, σωρευτικά, κατέχουν τον απαιτούμενο τίτλο που προβλέπεται (από την έναρξη ισχύος του παρόντος θα απαιτείται για τον Κλάδο Διοικητικού Προξενικού πτυχίο Α.Ε.Ι. Νομικής ή Πολιτικών ή Οικονομικών Επιστημών), έχει παρέλθει οκταετία από τον διορισμό των υπαλλήλων και ο αριθμός των προς πλήρωση θέσεων δεν υπερβαίνει το 1/4 των κενών οργανικών θέσεων.
Αντίστοιχα, επανέρχεται η γραπτή δοκιμασία και για τη μετάταξη από τον Κλάδο Επιμελητών στον Κλάδο Διοικητικής και Λογιστικής Υποστήριξης, με την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι, σωρευτικά, διαθέτουν τα ειδικά προσόντα διορισμού, έχει παρέλθει οκταετία από τον διορισμό των υπαλλήλων και ο αριθμός των προς πλήρωση θέσεων δεν υπερβαίνει το 1/4 των κενών οργανικών θέσεων.
Στην αιτιολογική έκθεση επισημαίνεται ότι η επαναφορά της γραπτής δοκιμασίας προβλέπεται προκειμένου να υπάρχει κριτήριο αξιολόγησης των ενδιαφερόμενων υπαλλήλων, ενόψει και του έντονου ενδιαφέροντος για εσωτερικές μετατάξεις (ελλείψει κινητικότητας στο υπουργείου Εξωτερικών) στους υπαλλήλους των διοικητικών Κλάδων του υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και του μεγάλου αριθμού αιτήσεων που αναμένεται να υποβληθούν σε σχέση με τις προς πλήρωση θέσεις.
Ως προς τη μετάταξη (ένταξη) υπαλλήλων εντός του ίδιου Κλάδου, η οποία αφορά τόσο στον Κλάδο Διοικητικού Προξενικού όσο και στον Κλάδο Επικοινωνιών και Πληροφορικής, οι οποίοι στελεχώνονται από υπαλλήλους Κατηγορίας και ΠΕ και ΤΕ, οι ρυθμίσεις παραμένουν αμετάβλητες, με την προσθήκη της προϋπόθεσης κατοχής πτυχίου Α.Ε.Ι. (Νομικής ή Πολιτικών ή Οικονομικών Επιστημών) για την εσωτερική μετάταξη (από Κατηγορία ΤΕ σε Κατηγορία ΠΕ) εντός του Κλάδου Διοικητικού Προξενικού, δεδομένου ότι ο Κλάδος Διοικητικού Προξενικού θα μετατραπεί σταδιακά σε Κλάδο αποκλειστικά υπαλλήλων κατηγορίας ΠΕ, μετά και την αφυπηρέτηση των υπαλλήλων κατηγορίας ΤΕ.
- Προστίθεται στα πειθαρχικά αδικήματα που επισύρουν την ποινή της οριστικής παύσης στους υπαλλήλους του υπουργείου Εξωτερικών και το αδίκημα της ψευδούς βεβαίωσης, ενόψει της απαξίας της συγκεκριμένης πράξης όταν αυτή τελείται από υπάλληλο του υπουργείου Εξωτερικών ιδίως όταν αυτός υπηρετεί σε Αρχή της Εξωτερικής Υπηρεσίας και είναι επιφορτισμένος με προξενικά καθήκοντα ή καθήκοντα οικονομικής διαχείρισης της Αρχής.
Περαιτέρω προστίθεται διάταξη για την περάτωση της Ε.Δ.Ε. εντός διαστήματος δύο μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης στον υπάλληλο της απόφασης ανάθεσης διεξαγωγής της, με δυνατότητα παράτασης για άλλους δύο μήνες, προκειμένου να υπάρχει επαρκής χρόνος ολοκλήρωσης αυτής, δεδομένου ότι συχνά υφίσταται ανάγκη λήψης καταθέσεων και συγκέντρωσης στοιχείων και εκτός της Κεντρικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών σε Αρχές της Εξωτερικής Υπηρεσίας.
- Καταργείται η γραπτή και προφορική δοκιμασία προαγωγής για τον Διπλωματικό Κλάδο, σε ό,τι αφορά στην προαγωγή από τον βαθμό του Γραμματέα Πρεσβείας Α’ στον αμέσως ανώτερο βαθμό του Συμβούλου Πρεσβείας Β’, η οποία εισήχθη με τον ν. 4781/2021 (Α’ 31) και η οποία δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, καθ’ ότι κρίθηκε ότι συνιστούσε δυσμενή ρύθμιση η οποία προσέθετε ακόμη μία προϋπόθεση που καθυστερούσε τις προαγωγές στη συγκεκριμένη βαθμίδα του Διπλωματικού Κλάδου.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, ήδη με την παρ. 2 του άρθρου 11 του ν. 4998/2022 (Α’ 221) είχε τεθεί πρόβλεψη να μην εφαρμοστεί αυτή η δυσμενής ρύθμιση ούτε για τις εκκρεμούσες τότε προαγωγές στη συγκεκριμένη βαθμίδα. Παράλληλα, και για να μην υπάρχει κενό στο σύστημα των προαγωγών, επανέρχονται οι προγενέστερες ρυθμίσεις για την αξιολόγηση και προαγωγή από τον βαθμό του Γραμματέα Πρεσβείας Α’ στον βαθμό του Συμβούλου Πρεσβείας Β’, με σύμφωνη γνώμη του Υπηρεσιακού Συμβουλίου.
Περαιτέρω, προστίθεται η σύμφωνη γνώμη (αντί της απλής) του Υπηρεσιακού Συμβουλίου στις προαγωγές και στους λοιπούς βαθμούς του Διπλωματικού Κλάδου, ενώ, παράλληλα, διαγράφεται από την περ. ε) η υποχρέωση να έχουν υπηρετήσει οι προς προαγωγή υπάλληλοι του Διπλωματικού Κλάδου τουλάχιστον δύο έτη σε Διεύθυνση της Κεντρικής Υπηρεσίας που ασχολείται με θέματα της Ε.Ε. ή στη Μ.Α.Ε. Ε.Ε., δεδομένου ότι με προωθούμενο Προεδρικό Διάταγμα οι πολιτικές Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών έχουν ενοποιηθεί, με την απορρόφηση των αρμοδιοτήτων των τέως Γ’ Διευθύνσεων, που ήταν επιφορτισμένες με τις θεματικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τις Α’ Διευθύνσεις Πολιτικών Υποθέσεων.
Τέλος, επανέρχεται η προϋπόθεση της τριετούς υπηρεσίας για την προαγωγή από τον βαθμό του Γραμματέα Πρεσβείας Γ’ στον βαθμό του Γραμματέα Πρεσβείας Β’, έναντι της τετραετούς υπηρεσίας που είχε θεσπίσει ο ν. 4781/2021 (Α’ 31).
- Προσαρμόζονται οι διατάξεις για τις προαγωγές στον Διπλωματικό Κλάδο, μετά την κατάργηση της γραπτής και προφορικής δοκιμασίας προαγωγής (από τον βαθμό του Γραμματέα Πρεσβείας Α’ στον βαθμό του Συμβούλου Πρεσβείας Β’) του προηγούμενου άρθρου, ενώ αναδιατυπώνεται και η παρ. 4 του άρθρου 352 του ν. 4781/2021 (Α’ 31) «ώστε να δοθεί ο ορθός ορισμός για την προαγωγή “κατ’ απόλυτον εκλογήν”, κατά την οποία αιτιολογία της κρίσης απαιτείται μόνο στην περίπτωση κατάδηλης υπεροχής υποψηφίου που παραλείπεται», σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση.
- Προστίθεται χωριστό άρθρο για την απονομή του βαθμού του Πρέσβεως (Full Ambassador), δεδομένου ότι δεν πρόκειται για προαγωγή στον καταληκτικό βαθμό της ιεραρχίας, αλλά για κατ’ εξαίρεση απονομή βαθμού, εκτός της συνήθους διαδικασίας προαγωγών των υπαλλήλων του Διπλωματικού Κλάδου.
Πέραν των τυπικών προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούνται (κενή οργανική θέση, οκταετής υπηρεσία στους βαθμούς του Πληρεξούσιου Υπουργού Β’ και του Πληρεξούσιου Υπουργού Α’, από την οποία τρία τουλάχιστον έτη στον βαθμό του Πληρεξούσιου Υπουργού Α’), ο βαθμός του Πρέσβεως (Full Ambassador) απονέμεται μόνο εφόσον, κατά την κρίση του Υπουργού, συντρέχουν ειδικές περιστάσεις που συνάπτονται με τις εξαιρετικές υπηρεσίες που έχει προσφέρει ο υπάλληλος, «κατ’ απόλυτον εκλογήν» και χωρίς κρίση Υπηρεσιακού Συμβουλίου, σε αντίθεση με τις τακτικές προαγωγές των υπαλλήλων του Διπλωματικού Κλάδου στις οποίες απαιτείται προηγούμενη κρίση του αρμόδιου Υπηρεσιακού Συμβουλίου.
- Προβλέπεται η δυνατότητα προσωρινής απονομής Πρεσβευτικού Βαθμού (Πρέσβυ, Πληρεξούσιου Υπουργού Α’, Πληρεξούσιου Υπουργού Β’), σε υπαλλήλους του Διπλωματικού Κλάδου με βαθμό Συμβούλου Πρεσβείας Α’, προκειμένου αυτοί να τοποθετηθούν ως επικεφαλής Αρχής δυσμενών συνθηκών, στις οποίες δεν είναι δυνατή η τοποθέτηση υπαλλήλου με Πρεσβευτικό Βαθμό.
Η απονομή Πρεσβευτικού Βαθμού προϋποθέτει τη συμπλήρωση επταετίας στον βαθμό του Συμβούλου Πρεσβείας και είναι προσωρινή, υπό την έννοια ότι διαρκεί για όσο χρόνο διαρκεί η τοποθέτηση του υπαλλήλου στην Αρχή δυσμενών συνθηκών, και δεν μεταβάλλει τη θέση του υπαλλήλου στην επετηρίδα του Διπλωματικού Κλάδου.
- Ενισχύεται ο Κλάδος Διοικητικού Προξενικού με εξειδικευμένο προσωπικό που θα προέλθει από ειδικό διαγωνισμό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του υπουργείου Εξωτερικών. Για την εισαγωγή στον Κλάδο Διοικητικού Προξενικού θα διενεργείται γραπτός διαγωνισμός από το Α.Σ.Ε.Π., κατόπιν προκήρυξης που θα εκδίδει το ίδιο το Α.Σ.Ε.Π., αλλά σε εξεταζόμενα μαθήματα που θα ορίζονται με απόφαση του υπουργείου Εξωτερικών, ώστε οι υπάλληλοι που προσλαμβάνονται να δύνανται να ανταποκριθούν στα αυξημένα καθήκοντά τους, ιδίως όταν υπηρετούν στο εξωτερικό, στελεχώνοντας τις ελληνικές έμμισθες προξενικές Αρχές.
Από αυτήν την άποψη, η προϋπόθεση κτήσης συγκεκριμένων τίτλων σπουδών (πτυχίο Α.Ε.Ι. και, συγκεκριμένα, πτυχίο Νομικής ή Οικονομικών ή Πολιτικών Επιστημών) για τους υποψήφιους κρίνεται απολύτως συναφής με τα προξενικά καθήκοντα τα οποία θα τους ανατεθούν στις Αρχές της Εξωτερικής Υπηρεσίας, τα οποία διαφοροποιούνται ουσιωδώς από τα συνήθη καθήκοντα που ανατίθενται στους διοικητικούς υπαλλήλους του λοιπού δημοσίου τομέα.
- Λαμβάνεται πρόνοια ώστε η διοίκηση και διαχείριση των ακινήτων κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία στεγάζουν διπλωματικές και προξενικές Αρχές της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων που λειτουργούν ως πρεσβευτικές ή προξενικές κατοικίες, να περιέλθουν, χωρίς αντάλλαγμα, στο υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συντήρηση, επισκευή και αναβάθμισή τους, απευθείας από το υπουργείο.