Στα πρόθυρα διάσπασης βρίσκεται πλέον ο συνασπισμός αλβανικών κομμάτων που ονομάζεται VLEN (Αξίζει), ο οποίος συμμετέχει στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς το κόμμα του υπουργού Υγείας της χώρας, Άρμπεν Ταραβάρι, το οποίο είναι και το ισχυρότερο μεταξύ των τεσσάρων του συνασπισμού αυτού φέρεται έτοιμο να αποχωρήσει, με φόντο τις διαφωνίες σχετικά με το εάν ο συνασπισμός εξυπηρετεί ή όχι τα συμφέροντα της αλβανικής μειονότητας στη χώρα και του τρόπου συμμετοχής του στις δημοτικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο.
Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος «Συμμαχία για τους Αλβανούς» της οποίας ηγείται ο Άρμπεν Ταραβάρι, σε συνεδρίαση της το βράδυ της Τρίτης (15/4), στην πόλη Τέτοβο αποφάσισε την αυτόνομη κάθοδο του κόμματος αυτού στις δημοτικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία που θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο, τουλάχιστον με δικά του, ξεχωριστά ψηφοδέλτια για την εκλογή δημοτικών συμβούλων, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις των υπολοίπων τριών κομμάτων του αλβανικού αυτού συνασπισμού.
Στις δημοτικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία οι ψηφοφόροι ψηφίζουν σε ξεχωριστό ψηφοδέλτιο για τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους και σε ξεχωριστό για τους υποψήφιους δημάρχους, σε καθέναν εκ των 80 δήμων της χώρας.
«Εμείς, η Συμμαχία των Αλβανών κατεβαίνουμε με δικά μας ψηφοδέλτια για τους δημοτικούς συμβούλους, ξεχωριστά από το VLEN, αυτό αποφασίστηκε και αυτό είναι οριστικό. Όσον αφορά την εκλογή δημάρχων ζητήσαμε από τα άλλα κόμματα που συμμετέχουν στο VLEN να ορίσουμε ως υποψηφίους τους πλέον κατάλληλους, με βάση τις σχετικές μετρήσεις από τις δημοσκοπήσεις. Αυτοί (σ.σ. οι έτεροι αρχηγοί του VLEN) αρνήθηκαν κάτι τέτοιο. Θέλουν οι ίδιοι να ορίσουν τους υποψήφιους δημάρχους, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από εμάς» δήλωσε ο Άρμπεν Ταραβάρι μετά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός του.
Οι διαφωνίες στο εσωτερικό του VLEN άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια πριν από δύο εβδομάδες, όταν ο Ταραβάρι ανέφερε πως υπάρχει μια προβληματική κατάσταση σχετικά με τη λειτουργία του συνασπισμού VLEN εντός της κυβέρνησης, Ο Ταραβάρι είχε σημειώσει πως η θέση του VLEN εντός της κυβέρνησης είναι αδύναμη και ανίσχυρη.
Επιπλέον, ο Ταραβάρι είχε προτείνει στις δημοτικές εκλογές τα τέσσερα κόμματα που συγκροτούν τον συνασπισμό VLEN να κατέβουν με ξεχωριστά ψηφοδέλτια για την εκλογή δημοτικών συμβούλων και όχι με ενιαίο ψηφοδέλτιο όπως προτείνουν οι άλλοι τρεις ηγέτες του αλβανικού αυτού συνασπισμού, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα προσέλκυε περισσότερους ψηφοφόρους.
Οι άλλοι τρεις ηγέτες του VLEN κατηγόρησαν τον Ταραβάρι για «υπονομευτική» δράση εντός του συνασπισμού, προσάπτοντας του «παρασκηνιακές» διεργασίες με το αντιπολιτευόμενο αλβανικό κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, κάτι που ο Ταράβαρι αρνήθηκε.
«Αν το πρόβλημα είναι το VLEN ή γενικά η διακυβέρνηση, τότε είναι πιο έντιμο και ξεκάθαρο για τον Ταραβάρι να πει: “Δεν θέλω συνεργασία μαζί σας, θέλω με το διεφθαρμένο DUI”. Αλλά τότε στην περίπτωση αυτή, οφείλει να προσχωρήσει στο DUI, δηλαδή στην αντιπολίτευση» ανέφερε από τη μεριά του ο Ίζετ Μετζίτι, ένας εκ των ηγετών του VLEN που αντιτίθεται στον Άρμπεν Ταραβάρι.
Ο συνασπισμός VLEN, ο οποίος συμμετέχει στην κυβέρνηση του Χρίστιαν Μίτσκοσκι αποτελείται από τέσσερα κόμματα: το «Δημοκρατικό Κίνημα» του Ίζετ Μετζίτι, το «BESA» του Μπιλάλ Κασάμι, ο οποίος είναι και δήμαρχος του Τετόβου, την «Εναλλακτική» (Alternativa) του Ζεκίρια Ιμπραχήμι και της «Συμμαχίας για τους Αλβανούς» του οποίου ηγείται ο Άρμπεν Ταραβάρι, ο οποίος είναι και ο πιο προβεβλημένος, μεταξύ των τεσσάρων ηγετών του συνασπισμού VLEN.
Ο αλβανικός συνασπισμός VLEN σχηματίστηκε πριν από περίπου ένα χρόνο ως αντίπαλο “δέος” στο ισχυρό DUI, το οποίο όλα τα προηγούμενα 20 χρόνια συμμετείχε σε όλες τις κυβερνήσεις συνασπισμού της Βόρειας Μακεδονίας, εκπροσωπώντας σε αυτές το αλβανικό στοιχείο, το οποίο αποτελεί το 25% του πληθυσμού της χώρας.
Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Βόρεια Μακεδονία τον Μάϊο του 2024, ο συνασπισμός VLEN κατέλαβε 14 έδρες, ενώ η άλλη μεγάλη αλβανική παράταξη στη Βόρεια Μακεδονία, ο συνασπισμός υπό το κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι εξασφάλισε 18 έδρες. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της χώρας και αρχηγός του δεξιού κόμματος VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι επέλεξε ως εταίρό του στην κυβέρνηση από το αλβανικό πολιτικό μπλοκ τον συνασπισμό VLEN, ισχυριζόμενος ότι το DUI, κατά τα προηγούμενα 20 χρόνια που συμμετείχε στις κυβερνήσεις συνασπισμού της χώρας μετατράπηκε σε «καθεστώς» και αποτελεί συνώνυμο της εκτεταμένης διαφθοράς στη χώρα.
Ο συνασπισμός VLEN συμμετέχει στην κυβέρνηση συνασπισμού της Βόρειας Μακεδονίας με έξι υπουργούς (εκ των 23 υπουργείων που αριθμεί η κυβέρνηση του Χρίστιαν Μίτσκοσκι).
Ο Άρμπεν Ταραβάρι, ερωτώμενος εάν η σχεδόν βέβαιη αποχώρηση του κόμματος του από τον συνασπισμό VLEN σημαίνει και αποχώρηση από την κυβέρνηση του Χρίστιαν Μίτσκοσκι ανέφερε ότι ο ίδιος δεν σχεδιάζει κάτι τέτοιο, καθώς, όπως είπε στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας συμμετέχουν τέσσερα αλβανικά κόμματα και ένα εξ΄αυτών είναι η «Συμμαχία για τους Αλβανούς» της οποίας ηγείται αυτός.
Η δημοτικότητα του Άρμπεν Ταραβάρι τον τελευταίο μήνα γνωρίζει σημαντική άνοδο, καθώς κοινή είναι η εκτίμηση μεταξύ σχεδόν όλων των πολιτιών της χώρας πως ως υπουργός Υγείας (γιατρός-νευρολόγος ο ίδιος στο επάγγελμα) επέδειξε εξαιρετικά αντανακλαστικά σχετικά με τη μεταφορά σε νοσοκομεία του εξωτερικού του μεγαλύτερου μέρους των σχεδόν 200 τραυματιών από την πυρκαγιά σε νυχτερινό κλαμπ στην πόλη Κότσανι, τα ξημερώματα της 16ης Μαρτίου, από την οποία 61 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους νεαρής ηλικίας έχασαν τη ζωή τους, αλλά και από την αποτελεσματική περίθαλψη των υπολοίπων τραυματιών σε δημόσια νοσοκομεία της Βόρειας Μακεδονίας.
Αναμενόμενες οι αναταράξεις στο VLEN
Πολιτικοί αναλυτές στα Σκόπια εκτιμούν πως οι αναταράξεις αυτές στο εσωτερικό του VLEN ήταν αναμενόμενες, καθώς πρόκειται για ένα ανομοιογενή συνασπισμό τεσσάρων κομμάτων και ισάριθμων αρχηγών, με διαφορετικές ατζέντες μεταξύ τους και στον οποίο επικρατούν και σχετικοί “ηγεμονισμοί”. Σε περίπτωση δε που ο Τα ραβάρι αποχωρήσει από τον συνασπισμό (κάτι που θεωρείται σχεδόν βέβαιο) τότε ο συνασπισμός αυτός θα εξασθενήσει αρκετά και η επιρροή του στο αλβανικό εκλογικό σώμα της Βόρειας Μακεδονίας θα μειωθεί δραστικά, με μεγάλο κερδισμένο το DUI του Αλί Αχμέτι και ίσως και του Άρμπεν Ταραβάρι.
Ο έγκριτος πολιτικός αναλυτής, Σέφερ Σελίμι, μιλώντας στο ertnews.gr εκτίμησε πως ο συνασπισμός VLEN, στους δέκα μήνες που συμμετέχει στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας (η κυβέρνηση του Χρίστιαν Μίτσκοσκι ανέλαβε καθήκοντα τον Ιούνιο του 2024) δεν κατόρθωσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που αλβανικού εκλογικού σώματος της Βόρειας Μακεδονίας και στην ουσία, όπως σχολίασε «υποτάχθηκε μοιρολατρικά» στις πολιτικές και στη βούληση του πρωθυπουργού, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, οι οποίες δεν συνάδουν κατ΄ανάγκη με τα συμφέροντα του αλβανικού στοιχείου της χώρας.
Σύμφωνα με τον Σελίμι, ο συγκυβερνών αλβανικός συνασπισμός δεν άσκησε και δεν ασκεί καμία πίεση στον Χρίστιαν Μίτσκοσκι προκειμένου ο τελευταίος να συναινέσει στην τροποποίηση του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας (προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα). Σημειώνεται, πως τόσο η Βουλγαρία, όσο και η ΕΕ έχουν θέσει ως όρο στη Βόρεια Μακεδονία την τροποποίηση του Συντάγματός της, προκειμένου αυτή να ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.
Ο Σέφερ Σελμάνι σημείωσε ότι την ώρα που η ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας παραμένει καθηλωμένη, η γειτονική Αλβανία προοδεύει ταχύτατα προς την κατεύθυνση αυτή και μόλις την περασμένη Δευτέρα η χώρα αυτή προχώρησε στο άνοιγμα μιας ακόμα δέσμης κεφαλαίων διαπραγμάτευσης με την ΕΕ (την δέσμη που αφορά την «Εσωτερική αγορά»).
H ΕΕ και η Αλβανία ξεκίνησαν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις στις 15 Οκτωβρίου 2024 και από τότε έχουν ανοίξει άλλες δύο δέσμες κεφαλαίων: «Εξωτερικές Σχέσεις» και «Θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου».
Ράμα και Κούρτι στο “κάδρο” της ενδοαλβανικής αντιπαλότητας στη Βόρεια Μακεδονία
Ο συνασπισμός VLEN έχει τη φανερή στήριξη του πρωθυπουργού του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, ενώ το DUI του Αλί Αχμέτι φέρεται να έχει προνομιακές σχέσεις με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας, Έντι Ράμα και κατηγορεί συχνά τον Άλμπιν Κούρτι ότι αναμειγνύεται στις ενδοαλβανικές υποθέσεις στη Βόρεια Μακεδονία, παίρνοντας το μέρος του VLEN.Οι σχέσεις μεταξύ των Άλμπιν Κούρτι και Έντι Ράμα έχουν διαταραχθεί τα τελευταία δύο χρόνια και οι δυο τους δεν έχουν σχεδόν καμία επικοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρουν πολιτικοί αναλυτές στα Σκόπια, η αντιπαλότητα μεταξύ των δύο κύριων αλβανικών παρατάξεων στη Βόρεια Μακεδονία (VLEN και DUI) για το ποια από αυτές θα επικρατήσει στη Βόρεια Μακεδονία ερμηνεύεται μέσα και από το πρίσμα της αντιπαράθεσης Κούρτι-Ράμα.