Βloomberg: Ο Όλαφ Σολτς παίρνει ένα σκληρό μάθημα για το τι σημαίνει να διοικείς τη Γερμανία

Ο Όλαφ Σολτς ανέβηκε στο βήμα του γερμανικού κοινοβουλίου για μια ομιλία ρουτίνας σχετικά με τις ομοσπονδιακές δαπάνες, αλλά στη συνέχεια ο συνήθως αμίλητος καγκελάριος ξέσπασε, σημειώνει το Bloomberg.

Με το δεξί του χέρι σφιχτά δεμένο, ο Σολτς εξαπέλυσε μια οργισμένη επίθεση στους επικριτές της ενεργειακής του πολιτικής, χτυπώντας τη γροθιά του πάνω-κάτω προτού δείξει με το δάχτυλο τη συντηρητική αντιπολίτευση και κατηγορήσει το μπλοκ της Άνγκελα Μέρκελ για τη δύσκολη θέση της Γερμανίας.

“Εσείς ήσασταν” που δεν καταφέρατε να διαφοροποιήσετε τον ενεργειακό τομέα της Γερμανίας, είπε ο Scholz, εστιάζοντας την οργή του στους Χριστιανοδημοκράτες – που σήμερα προηγούνται στις δημοσκοπήσεις.

Το ασυνήθιστο ξέσπασμα αποτελεί ένδειξη της πίεσης που δέχεται ο 64χρονος σοσιαλδημοκράτης καθώς εισέρχεται σε μια καθοριστική φάση της ακόμη νεαρής θητείας του. Εάν ο Σολτς αγωνιστεί να καθοδηγήσει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης κατά τους επόμενους μήνες, η εξουσία του θα μπορούσε να πληγεί εξαιρετικά πολύ πριν από τις επόμενες προγραμματισμένες εκλογές του 2025.

Οι ρίζες της συναισθηματικής έξαρσης του Σολτς μπορούν να εντοπιστούν στις πρώτες ημέρες της καγκελαρίας του. Λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ενημερώθηκε ότι οι αναφορές των μυστικών υπηρεσιών έδειχναν ότι μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν πιθανή και προειδοποίησε ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα μπορούσε τότε να επιδιώξει να οπλίσει την ενέργεια.

“Ποιο είναι το σχέδιο Β;”, ρώτησε ο Σολτς τους βοηθούς του στην καγκελαρία, μόνο για να του πουν ότι δεν υπήρχε κανένα, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει τις συζητήσεις.

Ήταν μια πικρή αποκάλυψη ότι η Γερμανία βρισκόταν σε μεγάλο πρόβλημα και ο Σολτς μπορούσε να αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτό, ακόμη και αν η εξάρτηση της χώρας από τη ρωσική ενέργεια είχε ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες. Αυτή η απογοήτευση βγήκε στην επιφάνεια στην επίθεσή του στο κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα.

Τα ζητήματα αρχίζουν να κορυφώνονται καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και οι κίνδυνοι των μπλακ άουτ και των σιτηρεσίων γίνονται πιο απτοί. Το σήμα κατατεθέν των προσπαθειών του Σολτς για τη σταθεροποίηση της Γερμανίας είναι μια χρηματοδοτούμενη από το χρέος πρωτοβουλία ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ (196 δισεκατομμυρίων δολαρίων) για τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους μέχρι τον επόμενο χειμώνα.

Τα χρήματα αυτά ισοδυναμούν με περισσότερο από το 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και προορίζονται να στείλουν ένα μήνυμα στο Κρεμλίνο ότι η Γερμανία δεν θα υποχωρήσει. Αλλά ακόμη και πριν καθοριστούν οι λεπτομέρειες, το σχέδιο δαπανών έχει εξοργίσει τους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απειλεί να ανοίξει εκ νέου ρήγματα στο μπλοκ.

Ο Σολτς υπερασπίστηκε την κίνηση, υποστηρίζοντας ότι αντανακλά την έκθεση της Γερμανίας και είναι σύμφωνη με τα βήματα που έχουν λάβει άλλες χώρες.

“Θα καταφέρουμε να προσφέρουμε μια καλή, ολοκληρωμένη ανακούφιση για πολλούς πολίτες και πολλές επιχειρήσεις για να διασφαλίσουμε τις θέσεις εργασίας”, δήλωσε ο Scholz μετά την άφιξή του για μια σύνοδο κορυφής της ΕΕ στην Πράγα αυτή την εβδομάδα. “Γνωρίζουμε ότι πολλοί άλλοι κάνουν κάτι παρόμοιο τώρα και τα επόμενα χρόνια”.

Μια ατίθαση, εσωστρεφής Γερμανία θα ήταν κακό για την ΕΕ, η οποία έχει ανάγκη από ηγεσία μετά την στροφή της Ιταλίας προς την άκρα δεξιά και την απώλεια του ελέγχου του κοινοβουλίου από τον Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας.

Εκτός από τις εντάσεις με τις Βρυξέλλες, οι εντάσεις αυξάνονται και στο εσωτερικό της χώρας. Οι συντηρητικοί υπό την ηγεσία του CDU έχουν ανοίξει προβάδισμα 10 μονάδων έναντι του SPD του Scholz σε ορισμένες εθνικές δημοσκοπήσεις, ενώ η ακροδεξιά “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD) ενισχύεται, εκμεταλλευόμενη τους φόβους των ψηφοφόρων που ανησυχούν για τις επιπτώσεις των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Ο Σολτς μπορεί να πάρει μια σύντομη ανάσα την Κυριακή, όταν το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας ψηφίζει. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Σοσιαλδημοκράτες διατηρούν την εξουσία στην πατρίδα της Volkswagen AG, χάρη σε έναν δημοφιλή πολιτικό τους.

Αλλά οι ευρύτερες ανησυχίες διαχέονται στην επικρατούσα τάση. Μια συμμαχία κοινωνικών οργανώσεων, συνδικάτων και περιβαλλοντικών ομάδων ετοιμάζει συγκεντρώσεις στις 22 Οκτωβρίου για να διαμαρτυρηθεί για την “ανεπαρκή απάντηση” της κυβέρνησης στην ενεργειακή κρίση, όπως τη χαρακτηρίζουν.

“Η γερμανική οικονομία απειλείται με ελεύθερη πτώση και δεν θα επιβιώσουν όλες οι επιχειρήσεις από τις επιπτώσεις”, έγραψε η Σάρνα Ρέσερ, επικεφαλής μιας βιομηχανικής ομάδας που εκπροσωπεί νέους επιχειρηματίες, σε μια στήλη για τον όμιλο μέσων ενημέρωσης RND. “Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την οικονομική κρίση”.

Ο Σολτς και οι κεντροαριστεροί Σοσιαλδημοκράτες του ανέβηκαν στην εξουσία μετά από μια οριακή εκλογική νίκη πριν από λίγο περισσότερο από έναν χρόνο, διαδεχόμενοι τη Μέρκελ με την πιο αδύναμη υποστήριξη για Γερμανό καγκελάριο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αναγκασμένοι σε μια αμήχανη τριπλή συμμαχία, οι εσωτερικές διαιρέσεις έχουν αποκρυσταλλωθεί γύρω από τον υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, επικεφαλής των φιλο-αγοραίων Ελεύθερων Δημοκρατών, και τον υπουργό Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ από τους Πράσινους.

Η υποβόσκουσα αντιπαλότητα ξέσπασε στα τέλη Σεπτεμβρίου με αφορμή ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο για τη στήριξη των ταλαιπωρημένων ενεργειακών εταιρειών μέσω της επιβολής εισφοράς στους καταναλωτές φυσικού αερίου, με τον Λίντνερ και τον Χάμπεκ να διαπληκτίζονται δημοσίως για το σχέδιο συγκέντρωσης 34 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η διαμάχη παραμερίστηκε με την εγκατάλειψη της εισφοράς και τη δημιουργία του τεράστιου ενεργειακού ταμείου. Ο Σολτς παρουσίασε το σχέδιο ενώ βρισκόταν ακόμη στην απομόνωση για το Covid-19, κάνοντας την ανακοίνωση με λιγότερο από 48 ώρες πριν από την έναρξη ισχύος της εισφοράς την 1η Οκτωβρίου.

Τα χρήματα τοποθετούνται σε μια οντότητα εκτός ισολογισμού για να μην παραβιάζονται τα όρια του χρέους – μια κίνηση που θα ήταν πλήγμα για το άσχημα καταρρέον FDP του Λίντνερ. Μια πρώτη σύσταση σχετικά με τις λεπτομέρειες της πολιτικής αναμένεται τη Δευτέρα.

Η ενημέρωση κατά τις πρώτες ημέρες της θητείας του βοήθησε τον Σολτς και την ομάδα του να κινηθούν γρήγορα για να αναπληρώσουν τα εξαντλημένα αποθέματα φυσικού αερίου και να ξεκινήσουν την κατασκευή τερματικών σταθμών για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Αντέδρασε επίσης αποφασιστικά για να διασφαλίσει τον ενεργειακό τομέα της Γερμανίας, καταλαμβάνοντας τον έλεγχο των τοπικών μονάδων των ρωσικών Gazprom PJSC και Rosneft PJSC και προχωρώντας στην εθνικοποίηση της Uniper, του μεγαλύτερου αγοραστή ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία.

“Η Γερμανία βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι πολλοί περίμεναν”, δήλωσε η Ούλρικε Μαλμέντιερ, σύμβουλος της κυβέρνησης και καθηγήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. “Δυστυχώς ήταν μια ανώμαλη διαδρομή”.

Η χώρα παραμένει σε δύσκολη θέση. Οι προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι περιορισμένες και παραγωγοί όπως το Κατάρ απαιτούν μακροπρόθεσμες συμβάσεις που θα δεσμεύσουν τη Γερμανία σε υψηλές τιμές για χρόνια, υπονομεύοντας τα σχέδια για απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.

Οι προσπάθειες για την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δυσκολεύονται και ορισμένες διαδικασίες έγκρισης μπορεί να διαρκέσουν ακόμη και 15 χρόνια, σύμφωνα με τον Σίμον Μίλερ, διευθυντή τoυ think tank για την ενέργεια Agora Energiewende.

Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να επικεντρωθούμε υπερβολικά στους επόμενους μήνες και όχι σε μια μακρά, σκληρή μετάβαση. Πίσω από κλειστές πόρτες, άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στην καγκελάριο αναγνωρίζουν ότι η πραγματική πρόκληση θα είναι ο επόμενος χειμώνας χωρίς ρωσικό αέριο που θα ρέει για να γεμίσει τα αποθέματα.

“Έχω τον φόβο ότι πιστεύουν ότι θα ξεπεράσουν τον χειμώνα και τότε όλα θα είναι μια χαρά”, δήλωσε η Mαλμέντιερ. “Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει”.

Αν ο Σολτς δυσκολευτεί τους επόμενους μήνες, μπορεί να του απομείνει ελάχιστο πολιτικό κεφάλαιο και η Γερμανία θα καταλήξει αποδυναμωμένη.

“Η ευημερία μας θα μπορούσε να κλονιστεί, η οικονομική μας δομή να πληγεί, έτσι ώστε στο τέλος να διαβρωθεί η κοινωνική μας συνοχή”, είπε για να δικαιολογήσει την ενεργειακή ασπίδα. “Με αυτό, η Γερμανία δείχνει την πλήρη οικονομική της ισχύ σε έναν ενεργειακό πόλεμο”.