Τράπεζες: Γκάζι στην πιστωτική επέκταση – Αυξημένη ροή δανείων στις επιχειρήσεις

Είναι πέρα ως πέρα αδιαμφισβήτητο ότι οι ελληνικές τράπεζες καταγράφουν μια εξαιρετική πορεία τα τελευταία χρόνια. Έχουν εκτοξεύσει την κερδοφορία τους σε επίπεδα ρεκόρ, ενώ παράλληλα μείωσαν σημαντικά τα κόκκινα ανοίγματα τους. Κέρδισαν προφανώς τα εν λόγω στοιχήματα και βάζουν πλώρη για ένα ακόμα που αποτελεί βασικό «συστατικό» της αναπτυξιακής τους πορείας.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Ο λόγος για την πιστωτική επέκταση, όπου οι τράπεζες σημειώνουν σημαντικά βήματα προόδου, κυρίως στις χορηγήσεις που αφορούν τις επιχειρήσεις. Οι ακαθάριστες εκταμιεύσεις νέων επιχειρηματικών δανείων την περυσινή χρόνια ανήλθαν στα 24 δισ. ευρώ, έναντι 16,8 δισ. το 2023. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή αύξηση και την υψηλότερη επίδοση από το 2009, που απορρέει κυρίως από την άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα μας. Σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, από τα συνολικά 24 δισ.ευρώ που χορηγήθηκαν, τα 18 δισ. ευρώ διοχετεύθηκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ τα υπόλοιπα 6 δισ. ήταν δάνεια προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Οι τράπεζες ακολουθούν πολύ διαφορετική στρατηγική στις χορηγήσεις δανείων, σε σχέση με τα χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσης, δίνοντας έμφαση πρωτίστως στα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ στα στεγαστικά παραμένει αρνητική η πιστωτική επέκταση.

Την υψηλότερη συμβολή στη συνολική ροή των επιχειρηματικών δανείων το 2024, όπως και το 2023, κατέγραψαν οι τομείς της βιομηχανίας, του εμπορίου, της ενέργειας και του τουρισμού, οι οποίοι συνέχισαν να εμφανίζουν και τα υψηλότερα μερίδια στο συνολικό υπόλοιπο των τραπεζικών δανείων προς τις ΜΧΕ. Ειδικότερα, τα νέα δάνεια προς τον τομέα της βιομηχανίας το 2024 ήταν 3,8 δισεκ. ευρώ, αποτελώντας 31,0% της συνολικής ροής δανείων προς τις ΜΧΕ, και εκείνα προς τον τομέα του εμπορίου ανήλθαν σε 2,6 δισεκ. ευρώ (21,4%), ενώ προς τον τομέα της ενέργειας και του τουρισμού ήταν 1,7 δισεκ. ευρώ (13,9%) και 1,1 δισεκ. ευρώ (9,3%) αντίστοιχα.

Οι τρεις πρώτοι τομείς κυριάρχησαν το 2024 και στα νέα δάνεια προς τις μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ τέταρτος ήταν ο κλάδος “μεταφορά-αποθήκευση”. Στις χορηγήσεις προς τις ΜμΕ, όπως είναι εύλογο, οι δύο σημαντικότεροι τομείς ήταν το εμπόριο και ο τουρισμός.

Προσφορά και ζήτηση δανείων

Σ’ ό,τι αφορά στην πλευρά της προσφοράς, οι υψηλοί δείκτες ρευστότητας των τραπεζών, το δανειακό σκέλος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ευνοϊκούς όρους στην παροχή επιχειρηματικών πιστώσεων, καθώς και τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιώτες, δημιουργούν ευκαιρίες και αναδεικνύουν τη διαθεσιμότητα χρηματοδοτικών πόρων.

Από τη σκοπιά της ζήτησης δανείων, η έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τραπεζικές χορηγήσεις το τέταρτο τρίμηνο του 2024 κατέγραψε σημαντική ενίσχυση της ζήτησης νέων δανείων στην επιχειρηματική πίστη, κυρίως για μακροπρόθεσμα δάνεια.

Η εικόνα για τα τραπεζικά δάνεια προς τα νοικοκυριά

Όσον αφορά τα τραπεζικά δάνεια προς τα νοικοκυριά, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανόδου του υπολοίπου της καταναλωτικής πίστης ενισχύθηκε σε 5,5% το 2024, από 2,0% το 2023, ενώ ο μέσος ρυθμός μεταβολής των στεγαστικών δανείων έγινε λιγότερο αρνητικός και διαμορφώθηκε σε -2,9%, έναντι -3,7% το 2023.

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025 αυξήθηκε η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, λόγω της έναρξης του κρατικού προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ»  που έχει ως στόχο τη στήριξη νέων δανειοληπτών με γενικά ευνοϊκότερους όρους και τελική τιμολόγηση προς αυτούς. Παράλληλα η ζήτηση για τα καταναλωτικά δάνεια παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη, για το α΄ τρίμηνο του 2025.

Ειδικότερα και σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά το α΄ τρίμηνο του 2025, τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς τα νοικοκυριά παρέμειναν  σχεδόν αμετάβλητα όσον αφορά τα στεγαστικά και αμετάβλητα όσον αφορά τα καταναλωτικά δάνεια, σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο του 2024.