Το μεταναστευτικό γίνεται και πάλι «εργαλείο» στα χέρια της Τουρκίας

Έχοντας προσπελάσει με σχετική ευκολία τον σκόπελο της Συνόδου Κορυφής, καθότι η Ευρωπαϊκή Ένωση φρόντισε εκ νέου να την «κανακέψει», η Τουρκία επιδίδεται ξανά με περίσσεια αυτοπεποίθηση που φτάνει στα όρια της αλαζονείας, στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, με τόπο δράσης το Αιγαίο.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Το χρονικό διάστημα, δηλαδή τις εβδομάδες και τους μήνες πριν τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 25 Μαρτίου 2021, η Τουρκία, ενδεδυμένη με τον μανδύα του ειρηνικού και φιλήσυχου γείτονα, εξαπέλυσε «επίθεση» φιλίας προς τους Ευρωπαίους, ακόμη και σε πάλαι ποτέ ορκισμένους εχθρούς όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, με στόχο να τους «πουλήσει» το εξής αφήγημα: πως συμμορφώθηκε με τις νουθεσίες της Ευρώπης και υπό αυτό το πρίσμα σταμάτησε τις προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο και δη εντός της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ.

Το αφήγημα έπιασε, όχι πως χρειαζόταν και σπουδαία διπλωματική τακτική και ευελιξία εκ μέρους της Τουρκίας, για να καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο. Με τη Γερμανία να πρωτοστατεί και πάλι στη ανάδειξη της καλής συμπεριφοράς που επέδειξε (;) η Άγκυρα και ταυτόχρονα τις Βρυξέλλες να συνεπικουρούν στην αποτίμηση με θετικό πρόσημο των τουρκικών ενεργειών, οι κυρώσεις πέρασαν και πάλι δεν ακούμπησαν τη γειτονική χώρα. Για πολλοστή φορά, με τον ίδιο πληκτικό, ανούσιο και ανίσχυρο τρόπο, καταγράφηκε η σύσταση προς την Τουρκία να αποφύγει τις μονομερείς ενέργειες που θα δημιουργήσουν νέες εστίες ένστασης στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο.

Πήρε αυτό που ήθελε από την Ε.Ε και ξεκίνησε τις προκλήσεις

Μόλις η Άγκυρα πήρε αυτό που ήθελε, έβγαλε την προβιά και φόρεσε το προσωπείο του λύκου, που αντιπροσωπεύει πλήρως αυτήν και τις συνεπακόλουθες προθέσεις της. Διαχρονικά ένα από τα γνωρίσματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, που εκφράζονται με διπλωματικά ή στρατιωτικά μέσα, είναι πως όταν αισθανθεί δυνατή και χωρίς σοβαρή απειλή πάνω από το κεφάλι της, θα εξωτερικεύσει επιθετικότητα και ισχύ προς τον άμεσο αντίπαλο.

Και πώς η Τουρκία να μην αισθάνεται πιο δυνατή, σίγουρη, καθώς και έτοιμη να εργαλιοποιήσει ξανά το μεταναστευτικό, εις βάρος της Ελλάδας, όταν η Ε.Ε. της δίνει απλόχερα αυτό το δικαίωμα; Με τη Γερμανία να κινεί τα νήματα και τους λοιπούς Ευρωπαίους ηγέτες να ακολουθούν τις νόρμες του Βερολίνου, η Τουρκία κέρδισε κάτι σημαντικό. Εξασφάλισε την αθρόα χρηματοδότησή της από την Ευρώπη για τη συγκράτηση των μεταναστευτικών ροών, χωρίς πλέον να δεσμεύεται από τη θετική ατζέντα, δηλαδή από την υποχρέωσή της να τηρεί ευλαβικά τα μέτρα καλής συμπεριφοράς και τις λοιπές αντίστοιχες «ρήτρες» που είχε ορίσει η Ε.Ε.

Υπάρχει, βεβαίως, πάντα η «οψιόν» διακοπής της χρηματοδότησης, αν η Τουρκία προβεί σε κάποια εξόχως «χοντρή πρόκληση», ωστόσο είναι αμφίσημο και μάλλον δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια η φύση και ο χαρακτήρας αυτής της… χοντράδας. Η Τουρκία δείχνει έτοιμη να «ξεσαλώσει» και πάλι στο βόρειο Αιγαίο, όπου οι παράνομες μετακινήσεις και δραστηριότητες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο τις τελευταίες ημέρες. Τα πρόσφατα επεισόδια, μάλιστα, με τις τουρκικές ακταιωρούς και τις βάρκες με τους πρόσφυγες στο βορειανατολικό Αιγαίο, καταδεικνύουν και την πρόθεση της Άγκυρας να «εμπλέξει» ξανά την Ελλάδα σ’ ένα ιδιότυπο blame game, που σκοπό έχει αφενός μεν να αποπροσανατολίσει τη διεθνή κοινή γνώμη και αφετέρου να απενοχοποιήσει την ίδια από την εμπρηστική και συνάμα παράνομη συμπεριφορά της.

Σαμποτάρει την επίσκεψη Δένδια, «τορπιλίζει» την Πενταμερή

Όλα αυτά, μάλιστα, γίνονται την ώρα που υπάρχει στον διπλωματικό ορίζοντα, μια επικείμενη επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Τουρκία, που όμως η Άγκυρα φροντίζει με εμφατικό τρόπο να σαμποτάρει. Το καθεστώς Ερντογάν, που φροντίζει επιμελώς να διαχωρίζει τη δεινή κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, ελέω της κατάρρευσης της οικονομίας, από την ξεδίπλωση των γεωστρατηγικών επιδιώξεων, κάνει νέα επίδειξη ισχύος απέναντι και στην Κυπριακή Δημοκρατία. Λίγο πριν την έναρξη της Πενταμερή Συνόδου για το Κυπριακό, ο Ταγίπ Ερντογάν έβγαλε το «Γιαβούζ» στην Ανατολική Μεσόγειο, αφήνοντας να εννοηθεί, μάλιστα, ότι ενδεχομένως να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις εντός κυπριακής ΑΟΖ.

Η Ελλάδα ενημερώνει και διαμαρτύρεται προς τις Βρυξέλλες για τη νέα έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, που είναι πιθανό να ενταθεί το επόμενο διάστημα, προσθέτοντας στο πεδίο δράσης και τον Έβρο, το οποίο η Άγκυρα δεν έχει ξεχάσει.

Μη γελιόμαστε, όμως, σοβαρή-ηχηρή αντίδραση της Ε.Ε. προς την Τουρκία για το νέο «κρεσέντο» προκλήσεων στο Αιγαίο, δεν πρόκειται να προκύψει, τουλάχιστον στην παρούσα φάση. Στο μέλλον… βλέπουμε.