Το Ισραήλ αποτελεί παγκόσμια δύναμη στον χώρο της τεχνολογίας – Είναι η επόμενη Silicon Valley;

Το Ισραήλ συνεχίζει να αποτελεί παγκόσμια δύναμη στον χώρο της τεχνολογίας, “γεννώντας” όλο και περισσότερους “μονόκερους” και προσελκύοντας τεράστιες, πρωτόγνωρου μεγέθους ροές κεφαλαίων. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ερευνητικού Κέντρου IVC του Ισραήλ, οι νεοφυείς επιχειρήσεις της χώρας συγκέντρωσαν το εντυπωσιακό ποσό των 17,8 δισ. δολαρίων το τρέχον έτος, σχεδόν διπλάσιο από τη συνολική χρηματοδότηση που άντλησαν το 2020 κι ενώ απομένουν περίπου τρεις μήνες ακόμη για να ολοκληρωθεί η χρονιά. Αυτό οφείλεται στον πρωτοφανή αριθμό γύρων μέγα-χρηματοδότησης – που ξεπερνούν δηλαδή τα 100 εκατ. δολάρια.

Ωστόσο, η χρηματοδότηση είναι μόνο η μία πτυχή της ιστορίας. Πέραν της προσέλκυσης κεφαλαίων, οι ισραηλινές startups αποκόμισαν το 2021 το ποσό ρεκόρ των 18,92 δισ. δολαρίων “εξαργυρώνοντας” την επιτυχία τους, ποσό περίπου διπλάσιο του αντίστοιχου που “κέρδισαν” το 2020. Την επιτυχία αυτή οφείλουν σε σημαντικό βαθμό στις αρχικές δημόσιες προσφορές (IPO) – που φτάνουν τις 65 από την αρχή του έτους. Έτσι, ο ισραηλινός τομέας τεχνολογίας καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο φέτος, καθιστώντας το 2021 χρονιά-σταθμό στην μέχρι τώρα ιστορία του.

Καθώς, όμως, το 2022 είναι προ των πυλών, πολλοί επενδυτές και ιδρυτές επιχειρήσεων ανησυχούν μήπως αγορά έχει “φουσκώσει” πολύ. Ποια θα είναι η συνέχεια για το startup έθνος; Παρότι πολλοί παράγοντες της ισραηλινής τεχνολογικής σκηνής προσπαθούν να επωφεληθούν από τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς, άλλοι ακολουθούν πιο προσεκτική και μετρημένη προσέγγιση καθώς βιώνουν μια νέα πραγματικότητα.

Υπάρχει μια υπερ-ευφορία, αλλά δεν έχει εξελιχθεί σε “φούσκα”

Με τις ισραηλινές εταιρείες να προσελκύουν πρωτοφανούς ύψους κεφάλαια, πολλοί εκφράζουν την πεποίθηση ότι πρόκειται για μια “φούσκα” που σύντομα θα σκάσει. Άλλοι πιστεύουν ότι πρόκειται για τη “νέα κανονικότητα”.

“Υπάρχουν απεριόριστα διαθέσιμα κεφάλαια που διογκώνουν τις αποτιμήσεις και αυξάνουν τους μισθούς”, λέει ο Amir Orad, διευθύνων σύμβουλος της κορυφαίας εταιρείας λογισμικού επιχειρηματικής ευφυΐας Sisense, που εξυπηρετεί περισσότερους από 2.000 πελάτες σε όλο τον κόσμο. “Την ίδια στιγμή, υπάρχουν αναρίθμητες εταιρείες που ακολουθούν πραγματικά επιτυχημένα επιχειρηματικά μοντέλα, που μπορούν να ‘αναπαραχθούν’ και οι οποίες προσφέρουν πραγματική αξία στους πελάτες τους. Το γεγονός αυτό επηρεάζει την αγορά όπως ποτέ άλλοτε”, σημειώνει.

Ο Amit Karp, εταίρος στο κορυφαίο ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων Bessemer Venture Partners, συμφωνεί με τον Orad. “Η αγορά είναι σίγουρα ‘καυτή’ και στο ζύγι φόβου/απληστίας, οι περισσότεροι επενδυτές επιλέγουν την απληστία”, σημειώνει.

Ωστόσο, προσθέτει: “Αλλά, και πάλι, δεν νομίζω ότι πρόκειται για φούσκα. Πολλές νεοφυείς εταιρείες σήμερα έχουν πραγματικά έσοδα, πουλώντας προϊόντα στη βάση ενός προγνωστικού μοντέλου επαναλαμβανόμενων εσόδων και αναπτύσσονται με ρυθμό που ούτε καν είχαμε φανταστεί στο παρελθόν. Επιπρόσθετα, η ευκαιρία έχει γίνει επίσης πολύ πιο προσοδοφόρα και οι κερδισμένοι είναι πολύ περισσότεροι από ποτέ άλλοτε”.

Οι αρχικές δημόσιες προσφορές (IPO) που πραγματοποίησαν οι ισραηλινές εταιρείες φέτος το αποδεικνύουν. Εταιρείες όπως η Monday.com, η SentinelOne, η Riskified και πολλές ακόμη επιβεβαιώνουν πως έχουν αναπτυσσόμενες δραστηριότητες που αποφέρουν έσοδα δεκάδων εκατομμυρίων χάρη στους ικανοποιημένους πελάτες τους και παράλληλα οι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξής τους συνεχίζουν να είναι εξαιρετικά ισχυρές. Άλλωστε, όπως λέει και η ρήση “ο ουρανός είναι το όριο”.

Σκληρή η “μάχη” για τα ταλέντα

Παρότι βέβαια η ανάπτυξη του ισραηλινού τομέα τεχνολογίας την τελευταία διετία είναι εντυπωσιακή, δεν λείπουν οι προκλήσεις. Η Sisense του Orad άντλησε χρηματοδότηση ύψους 100 εκατ. δολαρίων με στόχο να επιταχύνει την ανάπτυξή της λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημία του κορονοϊού, επιτυχία που της χάρισε τον τίτλο του “μονόκερου”.

Ωστόσο, τον προηγούμενο χρόνο, ο Orad επισημαίνει ότι χρειάστηκε να προσαρμόσει εν μέρει την λειτουργία της λόγω των συνθηκών της αγοράς στο Ισραήλ αλλά και παγκοσμίως, ειδικά όσον αφορά την εύρεση ταλέντων. “Ο ανταγωνισμός για την προσέλκυση ταλέντων είναι μεγαλύτερος από ποτέ. Επικρατεί μια ακραία κατάσταση όπου δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα ταλέντα και αυτό επιβραδύνει την ανάπτυξη”, σημειώνει.

Και ο Karp επισημαίνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην “στρατολόγηση” υπαλλήλων για την εταιρείες του χαρτοφυλακίου του. “Υπάρχει έλλειψη ταλέντων. Είναι πολύ δύσκολο να βρεις ντόπια ταλέντα, δεδομένου ότι ο αριθμός των διαθέσιμων υποψηφίων υψηλής κλάσης υψηλής ποιότητας είναι σχετικά σταθερός την ώρα που η ζήτηση αυξάνεται εκθετικά. Ως εκ τούτου, πολλές από τις ‘ισραηλινές’ εταιρείες μας διαθέτουν κέντρα Έρευνας και Ανάπτυξης εκτός του Ισραήλ και σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και στις ΗΠΑ, καθώς είναι πιο εύκολο να προσληφθούν από εμάς. Καθώς, όμως, οι ισραηλινές εταιρείες καθίστανται πιο ‘παγκόσμιες’ και διεθνοποιημένες, είναι πιο δύσκολο να ορίσει κανείς ποια θεωρείται ‘ισραηλινή’ εταιρεία σήμερα”, σημειώνει ο Karp.

Οι επενδυτές ανάπτυξης των ΗΠΑ αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού

Ο Meirav Oren είναι συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Versatile, μιας ισραηλινής νεοφυούς εταιρείας κατασκευαστικής τεχνολογίας που χρησιμοποιεί την μηχανική μάθηση και την τεχνητή νοημοσύνη για τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας κατασκευής. Η λύση που έχει αναπτύξει η εταιρεία συλλέγει και αναλύει δεδομένα με στόχο να παράσχει σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες για την απόδοση των εργοταξίων και να εξορθολογίσει τη λήψη αποφάσεων.

Πρόσφατα, η εταιρεία ανακοίνωσε την ολοκλήρωση ενός γύρου χρηματοδότησης ύψους 80 εκατ. δολαρίων με επικεφαλής την Insight Partners, όπου συμμετείχε και η Tiger Global. Και οι δύο εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων συνήθιζαν παλαιότερα να επενδύουν σε πιο “ώριμες” εταιρείες, αλλά τα τελευταία χρόνια αποφάσισαν, στρατηγικά, να επενδύουν σε εταιρείες που βρίσκονται σε πιο πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, εξέλιξη που είχε καταλυτικό αντίκτυπο στη venture capital σκηνή του Ισραήλ.

Για τον Oren, αυτή είναι η φυσική εξέλιξη ενός οικοσυστήματος που ξεκάθαρα ωριμάζει. “Ο κλάδος τεχνολογίας στο Ισραήλ ωριμάζει καθώς οι ιδρυτές των νεοφυών επιχειρήσεων επιλέγουν να παραμείνουν στο τιμόνι καθ’ όλη τη διαδρομή και να αποφύγουν την πρόωρη παράδοση της ‘σκυτάλης’ σε επενδυτές. Από την πρώτη μέρα οικοδομούμε την Versatile με στόχο να καταστεί μια μεγάλη εταιρεία. Καθώς τα κεφάλαια αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες, οι μεγάλες εταιρείες προσφέρουν μια μοναδική δυνατότητα στους επενδυτές να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη της καινοτομίας όλο και νωρίτερα, κάτι που είναι συναρπαστικό”, σημειώνει.

Ο Karp συνηγορεί και καταλήγει: “Βλέπουμε πολλούς περισσότερους επενδυτές ανάπτυξης να επενδύουν στο Ισραήλ σε πρώιμους γύρους χρηματοδότησης. Αυτό σύμφωνα με το capital.gr ‘σπρώχνει’ τους περισσότερους εγχώριους επενδυτές να επικεντρωθούν σε ακόμη πιο πρώιμα στάδια, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα εντονότερο ανταγωνισμό, υψηλότερες αποτιμήσεις και υψηλότερους γύρους χρηματοδότησης σε όλα τα στάδια” ανάπτυξης.

Αυτές οι εξελίξεις θα βοηθήσουν το Ισραήλ να μοιάσει ακόμη περισσότερο στη Silicon Valley τα επόμενα χρόνια; Είναι σίγουρα μια ρεαλιστική πιθανότητα.