Το γεωενεργειακό παιχνίδι που εκτοξεύει τις ευρωπαϊκές τιμές σε φυσικό αέριο και ρεύμα

Το γεωενεργειακό παιχνίδι ανάμεσα στη Δύση (ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, Γερμανία) και τη Ρωσία, που είναι άρρηκτα συνυφασμένο με τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, προκαλεί αλυσιδωτές αρνητικές αντιδράσεις στην αγορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, γιγαντώνοντας ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας που σαρώνει τη Γηραιά Ήπειρο και φυσικά ακουμπάει και τη χώρα μας.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Οι όποιες ελπίδες για αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου, που ωθούν προς τα πάνω και τις τιμές της χονδρεμπορικής του ρεύματος, με συνέπεια  να «πλήττονται» αγρίως οι λογαριασμοί ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, εξανεμίστηκαν σχετικώς σύντομα. Η απόφαση της γερμανικής ρυθμιστικής ενέργειας, τον Νοέμβριο, να αναστείλει τη διαδικασία πιστοποίησης του Nord Stream 2, έως ότου η θυγατρική της Gazrom που διαχειρίζεται τον αγωγό και εδρεύει στην Ελβετία, να συστήσει εταιρεία με βάση το γερμανικό δίκαιο, τίναξε στον αέρα τον αρχικό σχεδιασμό, εκτόξευσε τις ανησυχίες των επενδυτών και μαζί τις τιμές.

Το ζήτημα μοιάζει να είναι αμιγώς τεχνικό, καθότι αφορά την αλλαγή έδρας της ρωσικής εταιρείας και την προσκόμιση απαραίτητων εγγράφων για την εξασφάλιση πιστοποίησης, που υπό κανονικές συνθήκες θα μπορούσε να ξεπεραστεί σε μερικές ημέρες. Στην περίπτωση, όμως, του Nord Stream 2, το διακύβευμα είναι πολιτικό, γεωενεργειακό και η εξομάλυνση της κατάστασης που θα επιφέρει και αισθητή μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα, τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες.

Οι ΗΠΑ, κυρίως, είχαν εξ’ αρχής εκφράσει τις έντονες αντιρρήσεις τους για τη συμφωνία της Γερμανίας με τη Ρωσία, που έφερε την υπογραφή της Μέρκελ, για τον ρωσικό αγωγό Nord Stream 2 και την τροφοδοσία του Βερολίνου. Η Ουάσιγκτον υποστήριζε ότι η εν λόγω συμφωνία θα ενίσχυε τη ρωσική ενεργειακή επιρροή στην Ευρώπη , η οποία θα εξαρτιόταν ακόμη περισσότερο από τη Μόσχα.  Την ίδια στιγμή στη Γερμανία, η απόφαση για «σύμπραξη» με τη Ρωσία για τον Nord Stream 2 είχε φανατικούς φίλους και εχθρούς.

Η συγκεκριμένη διελκυστίνδα συνεχίζεται ακόμη και σήμερα εντός της χώρας, η οποία στα υψηλά κλιμάκιά της εμφανίζεται διχασμένη. Η Άνγκελα Μέρκελ ήταν θερμή υποστηρίκτρια του Nord Stream 2, καθώς υποστήριζε πως θα διασφάλιζε ενεργειακά τη χώρα. Επίσης, οι εκπρόσωποι της γερμανικής βιομηχανίας, τάσσονται υπέρ του ρωσικού αγωγού, υποστηρίζοντας ότι προσφέρει ταχύτητα τροφοδοσίας και μεγαλύτερες ποσότητες από την αμερικανική επιλογή με το υγροποιημένο αέριο το οποίο μεταφέρεται με πλοία. Η γερμανική ρυθμιστική αρχή ενέργειας έχει όμως άλλη άποψη…

Τα… αντίποινα (;) από τη Ρωσία, πάντως, δεν άργησαν να έρθουν. Η απόφαση της Μόσχας/Gazprom για αλλαγή των ροών στον σταθμό Mallnow, όπου καταλήγει ο αγωγός Yamal-Europe, προκάλεσε σφοδρή αναταραχή στην αγορά του φυσικού αερίου και εκτόξευσε τις ενεργειακές τιμές. Χθες  οι τιμές συμβολαίων παράδοσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη πραγματοποίησαν άλμα 11%, ενώ οι χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος έχουν ξεφύγει από κάθε «έλεγχο». Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σήμερα στην Ελλάδα, η χονδρική τιμή θα διαμορφωθεί στο ιστορικό υψηλό των 415 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Αυτό που προφανώς προβληματίζει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τις αγορές, είναι πως δεν διαφαίνεται στον άμεσο χρονικό ορίζοντα, καμία ηλιαχτίδα αποκλιμάκωσης της ενεργειακής κρίσης. Τουναντίον, έμπειροι αναλυτές εκτιμούν ότι θα συνεχιστεί με την ίδια σφοδρότητα και τους επόμενους μήνες, γεγονός που αναμφίβολα θα έχει ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στους ενεργειακούς λογαριασμούς που καλούνται να πληρώσουν οι πολίτες.

Σ ’ό,τι αφορά στη χώρα μας, αν και η κυβέρνηση προχώρησε σε νέες παρεμβάσεις με αύξηση της επιδότησης στους λογαριασμούς ρεύματος και διπλασιασμό της έκπτωσης στο φυσικό αέριο, ωστόσο, είναι πιθανόν να απαιτηθούν και πρόσθετα μέτρα στο άμεσο μέλλον, εφόσον συνεχιστεί αυτή η άνευ προηγουμένου κλιμάκωση των ενεργειακών τιμών.