Το «φάντασμα» του πληθωρισμού προκαλεί πανευρωπαϊκή ανησυχία

Η βελτίωση των μακροοικονομικών δεδομένων και η επιστροφή στην κανονικότητα αποτελεί προαπαιτούμενο για κάθε οικονομία που δοκιμάστηκε από την πανδημία, όπως η ελληνική, όμως αέναο ζητούμενο είναι ή πρέπει να είναι, η οικονομική καθημερινότητα του πολίτη. Υπό αυτό το πρίσμα, οι συνεχιζόμενες αυξητικές πληθωριστικές τάσεις ελλοχεύουν σημαντικούς «κινδύνους» για την πραγματική οικονομία, την κατανάλωση, την αγορά και κατ’ επέκταση την τσέπη του πολίτη. Ο πληθωρισμός και η αντιμετώπιση των αυξητικών του τάσεων, βρίσκεται στην προμετωπίδα των «καυτών» ζητημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή κοινότητα, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς με προεξάρχουσα την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και οι κυβερνήσεις όπως η ελληνική.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει ενεργοποιηθεί και η ευρωπαϊκή κοινότητα θέτει σε εφαρμογή, μέσω της καταβολής των πρώτων δισ. προς τις πληγείσες χώρες, του μεγαλεπήβολου σχεδίου για την ανάκαμψη των οικονομιών. Καλείται, ωστόσο, να «αντιμετωπίσει» την καλπάζουσα πορεία που καταγράφει ο πληθωρισμός, ο οποίος εκτινάχθηκε σε επίπεδα ρεκόρ τον Αύγουστο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Eurostat, o πληθωρισμός έφτασε στο 3%, το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας στην Ευρώπη και πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ, που έχει οριστεί στο 2%. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι τιμές των τροφίμων καθώς και των βιομηχανικών προϊόντων αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ την ανιούσα πήρε για τα καλά το ενεργειακό κόστος, συνθέτοντας έτσι ένα εκρηκτικό μείγμα που εκτίναξε τον πληθωρισμό σε… επικίνδυνα επίπεδα.

Κραταιές χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, έχουν καλυφθεί από το «πέπλο» του πληθωρισμού, γεγονός που ενισχύει την ανησυχία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και «δυναμώνει» τις φωνές εκείνες που ζητούν περαιτέρω ενέργειες και σχέδιο δράσης, κυρίως από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το Βερολίνο ανακοίνωσε ότι ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε στο 3,4% τον Αύγουστο και ότι καταγράφηκαν οι υψηλότερες τιμές καταναλωτή από το 2008. Παρόμοια αποθαρρυντική εικόνα και για τη Γαλλία που αντιμετωπίζει το υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού  την τελευταία τριετία.

Στην ίδια μοίρα και η Ελλάδα

Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από τη μοίρα της υπόλοιπης Ευρώπης. Τα στοιχεία για την Ελλάδα, η οποία και αυτή έχει πέσει θύμα της σημαντικής αύξησης των διεθνών τιμών πετρελαίου, που έχει «επιβαρύνει» τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών, είναι ανησυχητικά. Τον Ιούλιο ο πληθωρισμός σημείωσε άνοδο 1,4% σε σχέση με το περυσινό αντίστοιχο διάστημα, ενώ τον Ιούνιο η αύξηση έφτασε σε ιστορικό υψηλό 18 μηνών. Βασικά αγαθά, τα οποία ο πολίτης-καταναλωτής αγοράζει εξαιρετικά συχνά, κατέγραψαν σημαντική άνοδο, κάτι που ισχύει σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και για τις τιμές που αφορούν τον ηλεκτρισμό, τα  καύσιμα και λιπαντικά, τα εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο και άλλα.

Η αλήθεια είναι πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και δη η επικεφαλής της, Κριστίν Λαγκάρντ, έκρουσε προ πολλού τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με την αύξηση του πληθωρισμού, επισημαίνοντας τα προβλήματα για την ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς επίσης και την ανάγκη για τη λήψη άμεσων μέτρων αντιμετώπισης.

Η επικεφαλής της ΕΚΤ, βεβαίως, δεν έμεινε μόνο στις προειδοποιήσεις και στις υποδείξεις, αλλά προχώρησε και σε έμπρακτες ενέργειες που αποσκοπούσαν στην ενίσχυση της «φαρέτρας» των χωρών μελών, απέναντι στον καλπασμό του πληθωρισμού. Η διαμόρφωση, εκ μέρους της ΕΚΤ, του νέου στόχου για τον πληθωρισμό στο 2% «σε συμμετρική βάση», έναντι του «κάτω και κοντά στο 2%» που είχε εδραιωθεί εδώ και δεκαετίες, ήταν μια γενναία και συνάμα λελογισμένη απόφαση. Προσφέρει ουσιαστική αρωγή στις ευρωπαϊκές χώρες και φυσικά στην Ελλάδα, η οποία δίνει τη μάχη για την επανεκκίνηση της οικονομίας της. Μια μάχη διόλου εύκολη, με σημαίνονται προσκόμματα, η οποία διεξάγεται σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον.

Ενδεχομένως, όμως, να απαιτούνται κι άλλες ενέργειες-πρωτοβουλίες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί επαρκώς το
φαινόμενο του πληθωρισμού, πριν αυτό λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, δημιουργώντας ανυπέρβλητα προβλήματα στην επιδιωκόμενη ανάκαμψη των χωρών της Ε.Ε. Πιθανές προσαρμογές που θα αφορούν το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω της πανδημίας (PEPP), ή τον ρυθμό των αγορών ομολόγων το επόμενο διάστημα, θα βρεθούν υπό επεξεργασία κατά την επόμενη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κίνδυνος παραμονεύει και δεν μπορεί να υποτιμηθεί…