Το ελληνικό παράδοξο με την πανδημία του κορωνοϊού

Από το πρώτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού και την πετυχημένη διαχείρισή της, φτάσαμε στο αρνητικό ρεκόρ των 4.300 κρουσμάτων ημερησίως. Το «κρέας δεν βαφτίζεται ψάρι», όσο κι αν κάποιοι το επιχειρούν και η τρανταχτή αλήθεια που προκύπτει από τους αμείλικτους αριθμούς είναι μία: πως εν μέσω αυστηρής καραντίνας και σκληρών απαγορευτικών μέτρων, η πανδημία εξαπλώθηκε, δυνάμωσε, αντί να εξασθενήσει και να υπαναχωρήσει.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Πρόκειται για την πιο έμπρακτη απόδειξη αποτυχίας των μέτρων, τα οποία ελήφθησαν εδώ και μήνες αλλά και της στρατηγικής που ακολουθείται. Η έννοια στρατηγική, ακούγεται και είναι μάλλον βαρύγδουπη και προφανώς κολακεύει τις κυβερνητικές επιλογές από το Νοέμβριο και εντεύθεν, όταν αποφασίστηκε ότι η χώρα θα έμπαινε ξανά σε καθεστώς καραντίνας. Περισσότερο με αυτοσχεδιαστικές πράξεις, καθοδηγούμενες από τις προσωρινού χαρακτήρα αναλύσεις των ειδικών επιστημόνων, προσομοίαζαν οι κυβερνητικές ενέργειες, που εμπεριείχαν μεταξύ άλλων και τα λεγόμενα «έξυπνα» μέτρα, τα οποία όμως πήραν κάτω από τη βάση στις εξετάσεις της πραγματικής ζωής.

Η «συνταγή» των lockdown πέτυχε διάνα κατά την πρώτη περίοδο που η πανδημία σάρωσε τη χώρα μας, η οποία αποτέλεσε-και δικαίως-παράδειγμα προς μίμηση. Δεν αποτελεί, όπως αποδεικνύεται, πανάκεια,  θέσφατο και το απόλυτο μέσο περιορισμού της πανδημίας, η οποία «εξελίχθηκε», διείσδυσε περισσότερο στον κοινωνικό ιστό και προκάλεσε τεράστια αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων.

Τα κυβερνητικά μέτρα δεν… εξελίχθηκαν αναλόγως, ούτε φυσικά υπήρξε ένα ολιστικό σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας, που θα παρείχε τις κατάλληλες κατευθύνσεις και θα όριζε πρωτόκολλα και «συμπεριφορές», για μια σειρά από νευραλγικά ζητήματα, όπως οι έλεγχοι για COVID-19 στην εργασία, η ασφαλέστερη μετακίνηση με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, η ιχνηλάτηση των υπέρ-εστιών μετάδοσης και ο περιορισμός τους. Καραντίνα και άγιος ο θεός…

Η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, που «κραύγαζε» από χιλιόμετρα και μήνες πριν την επιβολή δεύτερης καραντίνας, ότι είναι επιβεβλημένη και άκρως αναγκαία, δεν έγινε στον βαθμό που αναλογούσε στον επερχόμενο κίνδυνο.  Πρόκειται για αστοχία που «κοινώς βγάζει μάτι» και σε κάνει να αναρωτιέσαι το εξής: πράγματι οι αρμόδιοι είχαν υποτιμήσει τον κίνδυνο ή είχαν υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες του Ε.Σ.Υ.; Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το αποτέλεσμα δεν κολακεύει τις αρχικές εκτιμήσεις των καθ’ ύλην αρμοδίων…

Βρεθήκαμε, λοιπόν, στο εξής άκρως παράδοξο και όμως ελληνικό. Η χώρα που υιοθέτησε ίσως την πιο σκληρή μορφή μέτρων-ακολουθώντας πάντα τη λογική της καραντίνας- να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πραγματική έξαρση των κρουσμάτων και να σκέφτεται σοβαρά να άρει το lockdown.

Τα self tests και η ατομική ευθύνη…

Την ώρα που ουδείς μπορείς να μιλήσει με βεβαιότητα, για το πώς θα εξελιχθεί εντός του 2021 η πορεία των εμβολιασμών, μιας και σ’ αυτό το ζήτημα η Ευρωπαϊκή Ένωση τα έχει «θαλασσώσει», η κυβέρνηση κοιτάζει προς το άνοιγμα της αγοράς, των σχολείων και των λοιπών δραστηριοτήτων. Μην κρυβόμαστε, προφανώς, και στο Μαξίμου έχουν φτάσει τα μηνύματα κούρασης, δυσαρέσκειας και προβληματισμού της κοινής γνώμης, αναφορικά με την πολύμηνη καραντίνα και την απουσία συγκεκριμένου σχεδίου επιστροφής στην κανονικότητα. Απόφαση περί… εξόδου από το lockdown και άρσης των μέτρων, δεν έχει ληφθεί ενόσω γράφονται αυτές οι γραμμές. Πώς άλλωστε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, όταν οι ειδικοί, λοιμωξιολόγοι, επιδημιολόγοι και λοιποί, που αποτελούν τον επιστημονικό σύμβουλο του υπουργείου Υγείας, δεν συμφωνούν και παρουσιάζουν αντικρουόμενες απόψεις για την άρση ή όχι της καραντίνας;

Όσοι τάσσονται υπέρ τους ανοίγματος  της αγοράς και των λοιπών δραστηριοτήτων, στηρίζουν την επιχειρηματολογία τους στο νέο επιστημονικό «αφήγημα» των self tests.  Πολλοί αμφισβητούν την αξιοπιστία τους, ωστόσο, αυτό που αποτελεί το μείζον στην περίπτωσή τους, είναι άλλο:  πώς μέσω αυτών και της «αναγκαιότητας» εφαρμογής τους επιχειρείται να μετακυλήσει και πάλι η ευθύνη στους πολίτες. Η ατομική ευθύνη, που κάποιοι την ανήγαγαν σε πρώτιστο μέσο, για τον περιορισμό της πανδημίας, δεν μπορεί να περπατήσει πια ούτε σε επικοινωνιακό επίπεδο.

Οι πολίτες, στην πλειοψηφία τους, πειθάρχησαν στα επιβληθέντα μέτρα. Έκαναν το καθήκον τους και οποιαδήποτε νύξη περί του αντιθέτου, προφανώς και εξυπηρετεί πολιτικούς σκοπούς, με γνώμονα τον αντιπερισπασμό από τις πραγματικές ευθύνες…