Η φορολογία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά κάθε οικονομικής πολιτικής, επηρεάζοντας καθοριστικά την πορεία της ανάπτυξης, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την καθημερινότητα των πολιτών. Στην Ελλάδα, το φορολογικό σύστημα χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα, υψηλό κόστος συμμόρφωσης και δυσκίνητες διαδικασίες, που συχνά λειτουργούν αποτρεπτικά για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις.
Η ανάγκη για έναν ριζικό εκσυγχρονισμό του φορολογικού πλαισίου είναι πλέον αδιαπραγμάτευτη, ώστε να δημιουργηθεί ένα πιο δίκαιο, αποδοτικό και αναπτυξιακά φιλικό σύστημα, ικανό να διευρύνει τη φορολογική βάση, να μειώσει τα περιθώρια φοροδιαφυγής και να στηρίξει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις της φορολογικής πραγματικότητας
1. Πολυπλοκότητα και διοικητικά βάρη
Η Ελλάδα κατατάσσεται το 2024 ως η πιο περίπλοκη χώρα για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, σύμφωνα με διεθνείς εκθέσεις. Η υπερβολική γραφειοκρατία και οι δαιδαλώδεις φορολογικές διαδικασίες επιβαρύνουν ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
2. Υψηλή φορολογική επιβάρυνση
Με εταιρικό φορολογικό συντελεστή στο 22% και ΦΠΑ στο 24%, το ελληνικό φορολογικό καθεστώς θεωρείται αποτρεπτικό για επενδύσεις και επιχειρηματική εξάπλωση.
3. Νομοθετική αστάθεια
Η συνεχής τροποποίηση των φορολογικών διατάξεων υπονομεύει την εμπιστοσύνη και δυσχεραίνει τον στρατηγικό σχεδιασμό των επιχειρήσεων.
4. Υποτυπώδης αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής
Η φοροδιαφυγή συνεχίζει να αποτελεί πληγή για τα δημόσια οικονομικά, αυξάνοντας το βάρος στους συνεπείς φορολογούμενους και περιορίζοντας τις δυνατότητες του κράτους.
Οκτώ στοχευμένες φορολογικές μεταρρυθμίσεις με αναπτυξιακή προοπτική
1. Επανεξέταση της προκαταβολής φόρου
Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος στο 80% περιορίζει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, ειδικά σε περιόδους ύφεσης. Η μείωσή της μπορεί να ενισχύσει τις επενδύσεις, με προσωρινή μόνο απώλεια εσόδων.
2. Μείωση συντελεστών για ΜμΕ
Η στοχευμένη μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή για μικρομεσαίες επιχειρήσεις ενδυναμώνει την ανταγωνιστικότητά τους και μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της απασχόλησης και των επενδύσεων.
3. Ελάφρυνση ΦΠΑ σε βασικά αγαθά
Η μείωση του ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης ενισχύει την αγοραστική δύναμη και τονώνει την εγχώρια κατανάλωση, με θετικές επιπτώσεις στην οικονομία.
4. Ολοκληρωμένη ψηφιοποίηση της φορολογικής διοίκησης
Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών μειώνει τη γραφειοκρατία και τα περιθώρια διαφθοράς, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των ελέγχων και την εξυπηρέτηση των πολιτών.
5. Φορολογικά κίνητρα για πράσινες επενδύσεις
Η παροχή φοροαπαλλαγών σε έργα βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί να ενισχύσει τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
6. Σταθερό φορολογικό πλαίσιο για μία δεκαετία
Ένα αμετάβλητο φορολογικό καθεστώς για δέκα έτη δημιουργεί εμπιστοσύνη και σταθερότητα, στοιχείο κρίσιμο για την προσέλκυση επενδυτών.
7. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για νέους εργαζόμενους
Με στόχο την τόνωση της απασχόλησης, η μείωση της φορολογίας εργασίας στους νέους μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση της ανεργίας και στη στήριξη της παραγωγικότητας.
8. Ειδικά φορολογικά κίνητρα για startups και καινοτομία
Η στοχευμένη ενίσχυση νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων στα πρώτα έτη λειτουργίας τους μπορεί να πυροδοτήσει ένα νέο κύμα επιχειρηματικότητας και εξωστρέφειας.
Αναγκαία μια νέα φορολογική στρατηγική
Η υιοθέτηση μιας πιο ευέλικτης, δίκαιης και ψηφιακά υποστηριζόμενης φορολογικής πολιτικής αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός φιλικού προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος. Οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές ανάπτυξης, βελτιώνοντας τα δημόσια έσοδα, μειώνοντας τα βάρη στους πολίτες και ενισχύοντας τη θέση της χώρας ως επενδυτικού προορισμού.
Η επόμενη μέρα για την ελληνική οικονομία περνά αναπόφευκτα από ένα σύγχρονο, σταθερό και διαφανές φορολογικό σύστημα που δεν τιμωρεί αλλά επιβραβεύει τη δημιουργικότητα, τη συνέπεια και την καινοτομία.
*Λάμπρος Μπέλεσης:
Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Λογιστών Οικονομολόγων
Μέλος ΔΣ ΕBEA, Μέλος επιτροπής φορολογικής συμμόρφωσης EBEA
Διευθύνων Σύμβουλος της Achieve Performance Sa