Το αρχιτεκτονικό όραμα του Τραμπ για την Ουάσινγκτον φέρνει κάτι σε… αρχαία Ρώμη

Σύμφωνα με το Architectural Record, ο πρόεδρος Τραμπ σχεδιάζει ένα εκτελεστικό διάταγμα μέσω του οποίου στοχεύει να ξαναγράψει τις Κατευθυντήριες Αρχές για την Ομοσπονδιακή Αρχιτεκτονική (Guiding Principles for Federal Architecture), ορίζοντας ότι «το κλασικό αρχιτεκτονικό στυλ θα προτιμάται ως το προεπιλεγμένο στυλ» για όλα τα σημαντικά ομοσπονδιακά κτίρια.

Ένα προσχέδιο του διατάγματος, που έχει στα χέρια του το Record, εκθειάζει το αρχιτεκτονικό στυλ που χρησιμοποιούνταν στην «δημοκρατική Αθήνα» και τη «ρεπουμπλικανική Ρώμη» και αναφέρει τον Λευκό Οίκο, το Ανώτατο Δικαστήριο και το Μνημείο του Λίνκολν ως «όμορφα» παραδείγματα αρχιτεκτονικής. Εκφράζει τη λύπη του για τις μοντερνιστικές προσεγγίσεις όπως ο βρουταλισμός και ο αποικοδομητισμός και αναφέρεται στα σύγχρονα κτίρια που στεγάζουν τα τμήματα Εργασίας, Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών και Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης ως «κοινότυπα», «αδιάφορα» και «απλά άσχημα».

Το προτεινόμενο διάταγμα «Κάνοντας τα Ομοσπονδιακά Κτίρια Όμορφα Ξανά» ζητά την επιβολή κλασικών προτύπων σχεδιασμού για ομοσπονδιακά κτίρια εντός και γύρω από την Ουάσινγκτον, καθώς και οποιωνδήποτε ομοσπονδιακών δικαστηρίων και δημόσιων κτιρίων με κόστος κατασκευής άνω των 50 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η προεδρική επιτροπή, η οποία προβλέπεται, θα έχει εκτεταμένες εξουσίες που φαίνεται να αμφισβητεί την Επιτροπή Καλών Τεχνών, την ανεξάρτητη ομοσπονδιακή υπηρεσία που επί του παρόντος επιβλέπει τον σχεδιασμό της πρωτεύουσας του έθνους. Μια δεύτερη διάταξη απαγορεύει στους καλλιτέχνες, τους αρχιτέκτονες, τους σχεδιαστές, τους μηχανικούς και τους κριτικούς τέχνης να συμμετέχουν σε δημόσιες ακροάσεις για ομοσπονδιακά project σχεδιασμού.

Σε απάντηση, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων αναφέρει ότι «αντιτίθεται σθεναρά στις εντολές για ομοιόμορφο στυλ στην ομοσπονδιακή αρχιτεκτονική». Ο κριτικός αρχιτεκτονικής της Washington Post, Philip Kennicott χαρακτήρισε την πρόταση «το αρχιτεκτονικό ισοδύναμο του να αναγκάσει κάθε ομοσπονδιακό εξωτερικό συνεργάτη να χρησιμοποιήσει αποκλειστικά σφυρί και βίδες. Κανένα άλλο εργαλείο δεν θα επιτρέπεται». Ένα άρθρο του The New York Times αναρωτιέται το: «Τι είναι τόσο σπουδαίο για τους ψεύτικους ρωμαϊκούς ναούς;».

Από τεχνική άποψη, το διάταγμα ορίζει το κλασικό στυλ με μια ευρύτερη έννοια, που δεν περιορίζεται μόνο στις στήλες. Μια υποσημείωση στο έγγραφο των επτά σελίδων εγκρίνει τους αναγεννησιακούς αρχιτέκτονες Michelangelo και Palladio, καθώς και ορισμένους αρχιτέκτονες της εποχής του Διαφωτισμού και του 19ου αιώνα. Στο διάταγμα που μοιάζει σαν άνοιγμα στον ιδιοκτήτη του Mar-a-Lago, εκφράζει επίσης την ανοχή για τη γοτθική, τη ρωμανική, την ισπανική αποικιοκρατική και «άλλα μεσογειακά στυλ που γενικά βρίσκονται στη Φλόριδα και στις αμερικανικές νοτιοδυτικές περιοχές».

Το διάταγμα υποστηρίζει ότι οι ιδρυτές της Αμερικής, ορισμένοι από τους οποίους ήταν και οι ίδιοι ερασιτέχνες αρχιτέκτονες, επέλεξαν συνειδητά τα στυλ της αρχαίας Αθήνας και της Ρώμης για να αντικατοπτρίσουν τις δημοκρατικές αξίες του νέου έθνους. Τα παραδοσιακά στυλ έφυγαν από τη μόδα τη δεκαετία του 1950. Το διάταγμα παραβιάζει τις κατευθυντήριες αρχές που συντάχθηκαν από τον Daniel Patrick Moynihan κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Κένεντι για το άνοιγμα στον μοντερνισμό, αποφεύγοντας ένα επίσημο ομοσπονδιακό ύφος υπέρ ενός σχεδίου που ρέει «από το αρχιτεκτονικό επάγγελμα προς την κυβέρνηση και όχι το αντίστροφο».

Μέχρι στιγμής, ο Λευκός Οίκος δεν έχει σχολιάσει το διάταγμα. Ο Τραμπ δεν έχει δείξει μεγάλη εκτίμηση για τα κλασικές αξίες στα δικά του κτίρια. Από την άλλη πλευρά, έχει υπάρξει έντονα επικριτικός για το κεντρικό κτίριο του FBI που επηρεάζεται από το κίνημα του μπρουταλισμού. Και δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα αισθανθεί σχετικά μια πρόταση που προκαταβάλει ότι ο πρόεδρος γνωρίζει περισσότερα για την αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό από τους αρχιτέκτονες και τους σχεδιαστές.