Σε διάστημα ενός μηνός περίπου, η Ελλάδα θα «πάρει πίσω» τα αποθέματα χρυσού που είχαν κατά έναν τρόπο «δεσμευθεί» από τις συμφωνίες του 1999 στο ειδικό καθεστώς που είχε συμφωνηθεί πριν από την έκδοση του ευρώ.
Του Γιάννη Παπαδημητρίου
Πρόκειται για χρυσό βάρους 113 τόνων και αξίας κοντά στα 6 δισ. ευρώ, που είχε μπει υπό μορφή εγγύησης στο αποθεματικό της ΕΚΤ για τη δημιουργία του ευρωνομίσματος. Η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μην ανανεωθεί η συμφωνία των χωρών της Ευρωζώνης για την πρακτική «δέσμευση» των αποθεμάτων, αφήνει από τις 26 Σεπτεμβρίου στο ελληνικό Δημόσιο τη δυνατότητα να αξιοποιεί το αποθεματικό αυτό χωρίς προγενέστερη συνεννόηση με τους εταίρους. Πρόκειται για ένα σημαντικό εργαλείο που αποκτά η χώρα σε μια ενδιαφέρουσα συγκυρία.
Τον Σεπτέμβριο η επιστροφή των αποθεματικών των 113 τόνων από την ΕΚΤ
Κατά τα στοιχεία της ΤτΕ (30/6/2019), τα διαθέσιμα και οι απαιτήσεις σε χρυσό έφταναν τα 6 δισ. ευρώ.Σχεδόν το ήμισυ αυτών των διαθεσίμων βρίσκεται στο θησαυροφυλάκιο της ΕΚΤ, ενώ το υπόλοιπο φυλάσσεται στην Τράπεζα της Αγγλίας, στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης και στην Ελβετία. Συνολικά το ελληνικό αποθεματικό των 113 τόνων βρίσκεται «ψηλά» μεταξύ των χωρών της Ευρώπης (αλλά και στην 33η θέση διεθνώς), γεγονός που δίνει στη χώρα τη δυνατότητα να το χρησιμοποιεί και ως μοχλό πολιτικής. Κάτι που μέχρι τώρα δεν μπορούσε να συμβεί, καθώς η πρακτική του δέσμευση απαιτούσε την προγενέστερη διαπραγμάτευση με την ΕΚΤ και τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες.
Για την Ελλάδα -όπως και για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης- η σημασία των συναλλαγματικώναποθεμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο χρυσός, δεν είναι η ίδια με αυτή των άλλων χωρών που εξυπηρετούνται από εθνικά νομίσματα των οποίων η συναλλαγματική ισοτιμία στηρίζεται στα συναλλαγματικά αποθέματα και τον χρυσό. Και αυτό γιατί το νόμισμα είναι το ευρώ, του οποίου η συναλλαγματική ισοτιμία δεν στηρίζεται στα εθνικά διαθέσιμα αλλά στην ΕΚΤ και μόνο έμμεσα στα «εθνικά» διαθέσιμα. Αυτό, από την άλλη, προσφέρει και τη δυνατότητα να αξιοποιείται με άλλους τρόπους.
Η αποδέσμευση των ελληνικών αποθεμάτων έρχεται σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διεθνή συγκυρία, όπου τα σύννεφα στην παγκόσμια οικονομία στρέφουν επενδυτές (αλλά και κεντρικές τράπεζες) στην ασφάλεια του πολύτιμου μετάλλου. Από το περασμένο φθινόπωρο η τιμή του χρυσού έχει σημειώσει ένα αξιοσημείωτο «ράλι» της τάξης του 27,5% (από τα 1.200 δολάρια την ουγγιά στα 1.530), ενώ στο ελληνικό περιβάλλον, η τιμή πώλησης της χρυσής λίρας Αγγλίας έχει παρουσιάσει μια αντίστοιχη αύξηση κατά 30%. Δηλαδή από 283 στα 367 ευρώ.
Το ερώτημα είναι βέβαια εάν το «ράλι» θα έχει συνέχεια και σε ποιο χρονικό βάθος
Πριν από 15 μέρες οι αναλυτές της Goldman Sachs προέβλεπαν ότι η τιμή του χρυσού θα μπορούσε να «σκαρφαλώσει» στα 1.600 δολάρια την ουγγιά τους επόμενους έξι μήνες, ενώ, καθώς το επίπεδο αυτό βρίσκεται πλέον «κοντά», η Bank of America – Merrill Lynch, μερικές μέρες αργότερα, προχώρησε ένα βήμα πιο… πάνω, εκτιμώντας ότι την επόμενη χρονιά η τιμή του χρυσού μπορεί να ξεπεράσει τα επίπεδα του 2011 (1.850 δολάρια ανά ουγγιά) και να φτάσει τα 2.000 δολάρια.
Την τάση δεν συντηρεί μόνο η στάση των επενδυτών, αλλά και αυτή των κεντρικών τραπεζών, που επίσης αγοράζουν «μαζικά» χρυσό. Εκθεση του World Gold Council, αποκάλυψε τον περασμένο Μάιο ότι οι καθαρές αγορές χρυσού το πρώτο τρίμηνο του 2019 από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο ήταν σχεδόν 70% μεγαλύτερες από το πρώτο τρίμηνο του 2018. Σημείωσαν δε ότι πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό αγορών που αφορά στο πρώτο τρίμηνο έτους τα τελευταία έξι χρόνια.
Πρωταγωνιστής σε αγορές είναι η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας
Πρωταγωνιστής σε αγορές είναι η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας, που απορρόφησε από τη διεθνή αγορά 33 τόνους χρυσού στο πρώτο τρίμηνο του 2019. Στην ίδια πορεία και η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας, η οποία επανήλθε μετά από πολλά χρόνια στις αγορές χρυσού με 8,4 τόνους την ίδια περίοδο. Ακολούθησαν η Ρωσία, η Τουρκία και το Κατάρ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ρωσία (με 2.113 τόνους) και η Κίνα (με 1.852 τόνους) είναι από τους ανερχόμενους διεθνείς παίκτες σε αποθεματικά χρυσού, σε ένα ισοζύγιο στο οποίο πρωταγωνιστούν οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες: η Γερμανία με 3.369 τόνους (δεύτερη δύναμη διεθνώς), η Ιταλία με 2.451 τόνους και η Γαλλία με 2.436 τόνους.
Συνολικά, τον τελευταίο χρόνο οι αγορές χρυσού διεθνώς έφθασαν τους 650 τόνους και διαμορφώνουν το μεγαλύτερο επίπεδο αγοραπωλησιών που έχει καταγραφεί τα τελευταία (σχεδόν) 40 χρόνια. Στη συγκυρία αυτή, η απόκτηση ενός «όπλου» αξίας 6 δισ. ευρώ αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τις κινήσεις του ελληνικού Δημοσίου. Προφανώς το αποθεματικό δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, παρέχει όμως στην (εκάστοτε) κυβέρνηση τη δυνατότητα να ελιχθεί με μεγαλύτερη άνεση στο διεθνές περιβάλλον και τις διαπραγματεύσεις της. Ιδιαίτερα σε μια στιγμή που, όπως δείχνει και η ίδια η κατάργηση της συμφωνίας των αποθεματικών από την ΕΚΤ, οι νομισματικές πολιτικές των ισχυρών κεντρικών τραπεζών μετακινούνται από ένα περιβάλλον συνεργασίας σε ένα περιβάλλον οικονομικής αντιπαλότητας των χωρών τους…
neaselida.gr