Τι σημαίνει η απειλή Τραμπ για δασμούς 50% στην ΕΕ

Κλιμάκωση της εμπορικής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ – ΕΕ αποτελεί η χθεσινή (23.5.2025) απειλή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ περί επιβολής δασμών 50% από 1 Ιουνίου σε βάρος των εισαγωγών από την ΕΕ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε χθες Παρασκευή τα παράπονά του για την ΕΕ, κατηγορώντας το μπλοκ ότι καθυστερεί τις διαπραγματεύσεις και ότι στοχοποιεί άδικα τις αμερικανικές εταιρείες με αγωγές και κανονισμούς. Ο Ρεπουμπλικάνος υποβάθμισε την ικανότητα της ΕΕ να αποφύγει έναν υψηλότερους δασμούς, οι οποίοι, όπως είπε, θα έρθουν την 1η Ιουνίου.

«Έχουμε καθορίσει τη συμφωνία. Είναι στο 50%», δήλωσε. «Δεν το κάνουν σωστά», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο. «Απλώς είπα ότι ήρθε η ώρα να παίξουμε το παιχνίδι με τον τρόπο που εγώ ξέρω να παίζω το παιχνίδι». 

Παράλληλα, ο πρόεδρος δήλωσε ότι ένας ενδεχόμενος δασμός 25% που απείλησε σε ανάρτηση του στο Truth Social χθες κατά των smartphones της Apple θα εφαρμοστεί και στις συσκευές της Samsung Electronics «και σε οποιονδήποτε κατασκευάζει αυτό το προϊόν», και ότι η κυβέρνησή του κινείται για την επιβολή δασμών έως το τέλος Ιουνίου. «Διαφορετικά δεν θα ήταν δίκαιο», δήλωσε ο Τραμπ.  

Η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ ήδη προκάλεσε χθες αναταραχή στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές αγορές κεφαλαίων. Συγκεκριμένα οι ευρωπαϊκές αγορές σημείωσαν πτώση με τον πανευρωπαϊκό δείκτη STOXX 600 να κλείνει στο -1,86% και τον Dow Jones στη Wall Street στο -0,62%. Παράλληλα, το ευρώ σημείωσε νέα άνοδο έναντι του δολαρίου (+0,75%) ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων σημείωσαν πτώση.

Αν και από πλευράς ΕΕ δεν έχει μέχρι τώρα δοθεί επίσημη απάντηση απάντηση στις απειλές Τραμπ μπορεί να θεωρηθεί σύμφωνα με αναλυτές δεδομένη η μεγάλη αναστάτωση. Υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ στις 2 Απρίλιου είχε εξαγγείλει δασμούς 20% κατά της ΕΕ, ενώ λίγες μέρες μετά ανακοίνωσε 3μηνη αναστολή τους δηλαδή μέχρι τις αρχές Ιουλίου 2025. Έκτοτε ισχυε δασμός μόνο 10%. Συνεπώς ενδεχόμενη υλοποίηση της χθεσινής απειλής Τραμπ θα σήμαινε υπερδιπλάσιο δασμό (50% έναντι 20% σε σχέση με εκείνον τον οποίο είχε εξαγγείλει τον Απρίλιο) και έναρξη ισχύος του 1 μήνα νωρίτερα πριν λήξει η 3μηνη αναστολή ισχύος.

Αναλυτές επισημαίνουν πως αν ισχύσουν αμερικανικοί δασμοί 50% σε βάρος της ΕΕ, θα ισοδυναμούσαν οιωνοί με «εμπάργκο» των ΗΠΑ σε βάρος της ΕΕ δεδομένου ότι κατά βάση η ΕΕ εξάγει υψηλής προστιθέμενης αξίας βιομηχανικά προϊόντα (πχ αυτοκίνητα). Για παράδειγμα ένα αυτοκίνητο αξίας 100.000 ευρώ, λαμβανομένων υπόψη δασμών 50% στις ΗΠΑ, θα κόστιζε 150.000 ευρώ έναντι 110.000 ευρώ που κοστίζει σήμερα (με δασμούς 10%).

Όσο αφορά τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τις επιβολή δασμών στην ΕΕ 50% από τις ΗΠΑ, θα ήταν πολύ σημαντικές. Συγκεκριμένα με δασμούς 20%, οι αναλυτές έβλεπαν ύφεση στην ΕΕ γύρω στο 1% και μετά βίας μηδενική ανάπτυξη στην Ελλάδα. Ενδεχόμενη επιβολή δασμών 50% από τις ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή αγορά θα έφερνε βαθιά ύφεση στην ΕΕ και αισθητή ύφεση στην Ελλάδα.

Το άλλο κρίσιμο ερώτημα σε σχέση με την κλιμάκωση των απειλών Τραμπ κατά της ΕΕ είναι πως θα απαντήσει το μπλοκ.

Μέχρι τώρα το μόνο που έχει κάνει η ΕΕ είναι να δημοσιεύσει ένα κατάλογο προϊόντων (εισαγόμενων από τις ΗΠΑ) εκ των οποίων θα μπορούσε να επιβάλει δασμούς χωρίς ακόμα να έχει κάνει κάτι τέτοιο.

Στο τραπέζι παράλληλα βρίσκονται μέτρα όπως η επιβολή φορολογίας στις αμερικάνικες ψηφιακές υπηρεσίες. Πάντως ενδεχόμενη πραγματική (δηλαδή όχι ρητορική) κλιμάκωση το εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ ΕΕ θα μπορούσε να υπομονεύσει σημαντικά τις διαβουλεύσεις μεταξύ των ιδίων πλευρών στο ΝΑΤΟ, σε σχέση με την αύξηση του ορίου των αμυντικών δαπανών των χωρών – μελών του στο 5% έναντι του 2% που είναι σήμερα.

Κι αυτό γιατί την ίδια ώρα που οι Ευρωπαίοι θα έχαναν φορολογικά έσοδα από τη μειωμένη παραγωγή τους λόγω δασμών θα έπρεπε να αυξήσουν τις δαπάνες τους για την άμυνα και υποδομές, εκτινάσσοντας έτσι τα ελλείμματα και τα χρέη τους.