Τι πραγματικά συμβαίνει σήμερα με τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο

Ένα από τα πλέον δημοφιλή τραπεζικά θέματα που απασχολεί χιλιάδες καταναλωτές την τελευταία δεκαετία είναι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Οι τυπικές συμβάσεις χορήγησης δανείων από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000 προέβλεπαν αποπληρωμή με ρήτρα ελβετικού φράγκου, που κατά το χρόνο σύναψης αυτών, υποσχόταν δυνατό νόμισμα και χαμηλό επιτόκιο, σε μία από τις πλέον σταθερές οικονομίες της Ευρώπης. Όταν, όμως, η ισοτιμία άλλαξε, τα δάνεια εκτινάχθηκαν και εκεί που ο μέσος δανειζόμενος όφειλε 1. ξαφνικά πληροφορήθηκε ότι πλέον όφειλε 2…

Σήμερα, παρά το επιτακτικό κοινωνικό αίτημα για την εξεύρεση μιας δικαιοπολιτικά ορθής λύσης, ο τραπεζικός χώρος παραμένει απαρέγκλιτα αμετακίνητος στην υποστήριξη των εν λόγω ρητρών, οι οποίες ελέγχονται για την καταχρηστικότητά τους (Γενικοί Όροι Συναλλαγών) από τα ελληνικά και τα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Μετά την τελευταία θετική εξέλιξη του φθινοπώρου σε δικαστικό επίπεδο που έδωσε ελπίδες στους καταναλωτές με την έκδοση της πρώτης ελληνικής απόφασης που παραπέμπει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) με μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με την παραβίαση του ενωσιακού δικαίου από την ελληνική νομοθεσία (απόφαση 1599/2020 Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών https://indicator.gr/daneioliptes-elvetikoy-fragkoy-achtida-fotos-apo-to-protodikeio-athinon) πρόσφατα έγινε γνωστή μία άλλη απόφαση ευρωπαϊκού δικαστηρίου, που ανέκοψε τη φόρα όσων ήλπιζαν σε μια δίκαιη λύση.

Ας δούμε τα πράγματα πιο αναλυτικά. Η δικονομία που θέτει τους κανόνες με τους οποίους μια υπόθεση εισάγεται προς συζήτηση στα δικαστήρια προβλέπει μια σειρά από βήματα, αλλά και «δρόμους» προκειμένου να αναζητήσει κανείς το δίκιο του. Ίσως, η πλέον διαφημισμένη απόφαση για το εν λόγω θέμα, είναι η υπ’ αριθμόν 4/2019 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, με την οποία -με απλά λόγια- η προσφεύγουσα δανειολήπτρια έχασε την υπόθεση. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι με το βασικό νόμο προστασίας του καταναλωτή (Ν. 2551/1994) εξαιρέθηκε -όχι ρητά, αλλά ερμηνευτικά- η δυνατότητα των δικαστηρίων να κρίνουν επί της καταχρηστικότητας των συμφωνιών.

Η προσφεύγουσα δεν έμεινε όμως στη δικαστική κρίση του ανώτατου ελληνικού δικαστηρίου. Αναζήτησε προστασία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ ή ΕΔΑΔ), στο οποίο «παραπονέθηκε» ότι καταπατήθηκαν τα δικαιώματά της στην περιουσία της. Το δικαστήριο, όμως, με την υπ’ αριθμόν 46505/19 απόφαση του έκρινε ότι η Ελλάδα παρείχε στη δανειολήπτρια τα κατάλληλα μέσα προστασίας (ένδικα βοηθήματα) ώστε να διεκδικήσει τα δικαιώματά της -και μάλιστα τα απαρίθμησε- και επίσης ότι της δόθηκε η ευκαιρία να εκθέσει όλα τα επιχειρήματά της ενώπιον των αρμόδιων ελληνικών δικαστηρίων. Εν κατακλείδι, το ΕΔΔΑ απεφάνθη ότι το νομικό πλαίσιο της Ελλάδας παρείχε στην προσφεύγουσα έναν μηχανισμό με τον οποίο μπορούσε να διεκδικήσει τις αξιώσεις της.

Τι σημαίνει, όμως, επί της ουσίας, η ανωτέρω κρίση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εδρεύει στο Στρασβούργο; Είναι αυτή η απόφαση καθοριστική για την τύχη των ελληνικών δανείων σε ελβετικό φράγκο;

Όπως αναφέρουν έγκριτοι νομικοί, που έχουν ασχοληθεί και χειρίζονται συναφείς υποθέσεις στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια, η απάντηση είναι κατηγορηματικά ΟΧΙ.

Κατ’ αρχάς, οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ δεν δεσμεύουν τα εθνικά δικαστήρια. Αλλά και πέραν αυτού, το συγκεκριμένο δικαστήριο αποφαίνεται επί προσφυγών που αφορούν στην παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων (δικαίωμα δίκαιης δίκης κ.λπ.) και όχι στην ερμηνεία του ενωσιακού δικαίου, για την οποία το μόνο αρμόδιο είναι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) που εδρεύει στο Λουξεμβούργο.

Όσον αφορά, μάλιστα, στο εν λόγω ζήτημα ων δανείων σε ελβετικό φράγκο,  ο πληρεξούσιος δικηγόρος που παραστάθηκε για λογαριασμό του εντολέα του στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο εξέδωσε την ως άνω παραπεμπτική απόφαση και έθεσε τα προδικαστικά ερωτήματα ενώπιον του ΔΕΕ, κος Βασίλειος Ηλ. Κοντογιάννης, αναφέρει ότι: «καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο για να αποφανθεί επί της ουσιαστικής ερμηνείας και εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου για τα εν λόγω ζητήματα είναι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), του οποίου οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές για τη χώρα μας». Ειδικότερα, με τα τεθέντα ερωτήματα, το ΔΕΕ καλείται να απαντήσει για την ορθό τρόπο ερμηνείας και ενσωμάτωσης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ στην ελληνική έννομη τάξη, που έλαβε χώρα με το νόμο περί προστασίας καταναλωτή (Ν. 2251/1994).

Έτσι, αναμένοντας την κρίση του ΔΕΕ, χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά μπορούν ακόμη να ελπίζουν στην απόφαση επί της δίκης που εκκρεμεί ενώπιόν του…

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα