Τα τρία «αγκάθια» για ανάπτυξη 2,8% που προβλέπει ο προϋπολογισμός

Οι αισιόδοξοι στόχοι του προϋπολογισμού του 2020 που βασίζονται σε πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,8% είναι ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης όσων παρακολουθούν τις μακροοικονομικές εξελίξεις.

Σύμφωνα μάλιστα με πηγές από τις Βρυξέλλες, ο αναπτυξιακός στόχος δεν αμφισβητήθηκε, αλλά χαρακτηρίστηκε υψηλού ρίσκου και στις συζητήσεις που έγιναν στο πλαίσιο του χθεσινού Eurogroup, καθώς ο κεντρικός προβληματισμός στην Ευρώπη είναι η επερχόμενη οικονομική επιβράδυνση.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι η -ήδη αισιόδοξη- πρόβλεψη της Κομισιόν για την μεγέθυνση του ΑΕΠ το 2020 στην Ελλάδα είναι 2,2%. Άλλες προβλέψεις, όπως εκείνη του τμήματος μελετών της Τράπεζας Πειραιώς κατεβάζει τον πήχη στο 1,6%.

Γι’αυτό και ο στόχος για ανάπτυξη 2,8% χαρακτηρίζεται «αισιόδοξος» που είναι ένας ευφημισμός των οικονομολόγων που σημαίνει «δύσκολα επιτεύξιμος».

Τρία είναι τα βασικά σημεία που προβληματίζουν:

Πρώτον η εκτίμηση για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8% το 2020, τη στιγμή που η πρόβλεψη για το 2019 είναι ότι η αύξηση θα διαμορφωθεί στο 0,6%. Και τούτο, ενώ το 2018 που ήταν καλύτερη χρονιά από πλευράς διεθνούς περιβάλλοντος (και επομένως ευνοϊκότερου για τον τουρισμό και τις εξαγωγές) η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης ήταν 1.1%.

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι «ενέσεις» που θα γίνουν με τις φορολογικές ελαφρύνσεις και άλλες παροχές θα συντηρήσουν ικανοποιητικό ρυθμό κατανάλωσης, αλλά και εκεί οι επαϊοντες επισημαίνουν ότι οι όποιες ελαφρυνσεις σε κάποιο βαθμό πιθανόν να ακυρωθούν από την αυξημένη φορολογική επιβάρυνση από άλλα μέτρα (όπως π.χ. η αύξηση των αντικειμενικών αξιών και επομένως του ΕΝΦΙΑ).

Δεύτερο σημείο είναι οι επενδύσεις (Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου) για τις οποίες προβλέπεται αύξηση 13,4% (15,8% οι ιδιωτικές και 7,5% οι δημόσιες).

Όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, φέτος οι επενδύσεις προβλέπεται να αυξηθούν κατά 8,5%, ενώ πέρσι υποχώρησαν κατά 12,2%. Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι η εκκίνηση μεγάλων επενδύσεων (όπως π.χ. το Ελληνικό) και η αλλαγή του επενδυτικού «κλίματος» θα οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά και στο σημείο αυτό πιθανόν να υπάρξουν ανατροπές λόγω της διεθνούς συγκυρίας. Το κλίμα στην Ελλάδα μπορεί να βελτιωθεί, αλλά τα κεφάλαια, σήμερα, διεθνώς έχουν ως προτεραιότητα την αναζήτηση καταφυγίου και όχι ευκαιριών κέρδους.

Τρίτο σημείο είναι οι εξαγωγές, οι οποίες, όπως φαίνεται και στο παραπάνω διάγραμμα προβλέπονται στάσιμες, με μικρή μόνον αύξηση το 2020, όπως και οι εισαγωγές.

Οι εξαγωγές επηρεάζονται κατ’ εξοχήν από την διεθνή συγκυρία, ιδίως δε από την οικονομική κατάσταση στις χώρες της Ε.Ε. οι οποίοι είναι και οι μεγαλύτεροι πελάτες.

Μια ένδειξη πιθανόν να είναι ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που ανακοινώθηκαν την Τρίτη, τον Αύγουστο τόσο οι εξαγωγές όσο και οι εισαγωγές υποχώρησαν, κατά 7,5% και 5% αντίστοιχα.

Μένει επομένως να αποδειχθεί κατά πόσον η ελληνική οικονομία μπορεί να κινηθεί αντίθετα στο παγκόσμιο και ευρωπαϊκό ρεύμα και να «γράψει» αύξηση του ΑΕΠ 2,8% από την οποία εξαρτώνται όλα τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού για το επόμενο έτος.