Τα στοιχήματα και οι προκλήσεις για το οικονομικό επιτελείο

Η ισορροπία ανάμεσα στην απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή, που έχει ως βασική προϋπόθεση την επίτευξη μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων, και στην εφαρμογή μέτρων φοροελάφρυνσης-στήριξης, αποτελεί το μεγάλο βραχυπρόθεσμο αλλά και μακροπρόθεσμο στοίχημα για το νέο οικονομικό επιτελείο.

Η Ελλάδα καλείται να περάσει από την περίοδο των προγραμμάτων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, σ’ αυτή όπου πρέπει να παράγει ξανά διευρυμένα πρωτογενή πλεονάσματα. Για το 2023 και με δεδομένη την εξαιρετική πορεία των δημοσιονομικών, όπου προκύπτει πλεόνασμα 2,3 δισ ευρώ στο πεντάμηνο κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού, το οικονομικό επιτελείο έχει την ευχέρεια και την ευελιξία κινήσεων να προχωρήσει στην υλοποίηση προεκλογικών δεσμεύσεων.

Το πακέτο φοροελαφρύνσεων που περιλαμβάνεται στο Μεσοπρόθεσμο το οποίο κατατέθηκε στις Βρυξέλλες και θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα, είναι κοστολογημένο και απολύτως ελεγχόμενο σ’ ό,τι αφορά στην επίδρασή του στα δημοσιονομικά της χώρας. Ανεξαρτήτως που θα κάτσει η μπίλια στην ευρωπαϊκή διαβούλευση για τις μεταρρυθμίσεις στο Σύμφωνο Σταθερότητας και τους δημοσιονομικούς κανόνες που θα διέπουν τις χώρες μέλη της Ε.Ε., το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει άριστα τα εξής: πρώτον ότι πρέπει να ακολουθήσει χωρίς παρεκκλίσεις την οδηγία των Βρυξελών για κατάργηση όλων των μέτρων στήριξης που έχουν απομείνει και για περικοπές στις δαπάνες και λοιπές «σπατάλες».

Δεύτερον ότι οφείλει να αναπροσαρμόσει τη στρατηγική του, προς χάριν των υψηλών πλεονασμάτων, άνω του 2% του ΑΕΠ, το οποίο θα πρέπει να πιάνει η χώρα όχι μόνο το 2024, αλλά και τα επόμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ο προϋπολογισμός του 2024, ο οποίος όπως και οι προηγούμενοι θα περάσουν από το μικροσκόπιο των ευρωπαϊκών Θεσμών, θα πρέπει να εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό, χωρίς την παραμικρή έκπτωση.

Η ζωτική σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης

Ο βραχνάς των μεγάλων πλεονασμάτων επιστρέφει, ενώ την ίδια στιγμή η χώρα καλείται να υπηρετήσει κατά γράμμα το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, που έχει ως κεντρικό πυλώνα την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απορρόφηση πόρων και κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι ζωτικής σημασίας η διατήρηση της ροής των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, ιδίως για μία χώρα όπως η Ελλάδα που έχει ως δομικό υπόβαθρο της οικονομικής αναπτυξιακής στρατηγικής της, τους συγκεκριμένους ευρωπαϊκούς πόρους.

Για να καταστεί εφικτό αυτό, η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει ευλαβικά και με ακρίβεια τα χρονοδιαγράμματα, θέτοντας σε εφαρμογή μια ευρεία γκάμα μεταρρυθμίσεων και έργων. Οποιαδήποτε καθυστέρηση που θα συνεπάγεται και αστοχία στην εκτέλεση των έργων, θα σημαίνει αυτομάτως και απώλεια ευρωπαϊκών κονδυλίων για την Ελλάδα, κάτι που προφανώς η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να το υποστεί.

Η νέα κυβέρνηση γνωρίζει καλά το μείζον στοίχημα που διακυβεύεται με το Ταμείο Ανάκαμψης και τους ευρωπαϊκούς πόρους. Γι’ αυτό άλλωστε διεύρυνε το χαρτοφυλάκιο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών με τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την απορρόφησή τους, όπως και του ΕΣΠΑ.