Τα γεωπολιτικά «διδάγματα» από τις κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία

Οι νέο-οθωμανικές προκλήσεις της ερντογανικής Τουρκίας, πήραν τελικώς, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, μια ηχηρή απάντηση. Αυτό που αποφεύγει με τρόπον τινά «εμμονικό» τρόπο να πράξει η Ευρώπη, το έκαναν οι ΗΠΑ, που ελέω Ντόναλντ Τραμπ, δεν άνοιγαν τον «Ασκό του Αιόλου» απέναντι στην απείθαρχη Άγκυρα και τα καμώματά της. Προφανώς, όμως με την υπόθεση των ρωσικών S-400, ο κόμπος έφτασε το χτένι για την αμερικανική διπλωματία και ακόμη ο  «ανακηρυσσόμενος»  ως προστάτης της Τουρκίας, Ντόναλντ Τραμπ, επείσθη να βάλει την υπογραφή του στην επιβολή κυρώσεων.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Πώς φτάσαμε όμως έως εδώ; Πώς για πρώτη φορά στην ιστορία του ΝΑΤΟ, μια χώρα μέλος και μάλιστα η πιο ισχυρή, επιβάλει κυρώσεις σε μια συμμαχική; Η αλήθεια είναι πως οι ΗΠΑ άργησαν να δείξουν το σκληρό, ηγεμονικό τους πρόσωπο  προς την Τουρκία και αυτό οφείλεται αναντίρρητα στην άκρως φιλότουρκη στάση που υιοθέτησε ο Ντόναλντ Τραμπ. Χωρίς την ασπίδα προστασίας που είχε σηκώσει ο Αμερικανός πρόεδρος, οι ΗΠΑ θα είχαν τιμωρήσει από καιρό τον «Σουλτάνο»,  ο οποίος σήκωσε μπαϊράκι προς την υπερδύναμη της Δύσης, κάνοντας, μάλιστα, σαφή δείγματα  γεωπολιτικής προσέγγισης με τη Μόσχα. Η Ουάσιγκτον, είχε βεβαίως, καταθέσει ένα πρώτο δείγμα γραφής-τιμωρίας προς την Τουρκία, αποκλείοντάς την από το πρόγραμμα για τα μαχητικά των F-35. Αυτό το γεγονός, ωστόσο, δεν στάθηκε ικανό να χαλιναγωγήσει την Άγκυρα.

Τέλος η αμερικανική ασυλία για την Τουρκία

Αν κάτι αποδεικνύεται περίτρανα από την εξέλιξη της σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας και δημιουργεί ασφαλή συμπεράσματα, αφορά τον μεγαλοϊδεατισμό που κυριαρχεί στην ερντογανική Τουρκία και διαφεντεύει την εξωτερική της πολιτική. Ο Ταγίπ Ερντογάν, διαποτισμένος από την πεποίθηση ότι διαθέτει «ασυλία», ξεδιπλώνει απτόητος τη γεωπολιτική του ατζέντα, η οποία είναι πολυμέτωπη και περιλαμβάνει το Αιγαίο, την Κύπρο, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη, την Αρμενία. Η Ευρώπη, ουδέποτε επιχείρησε στα σοβαρά και ως όφειλε , έως τώρα,  να σταθεί εμπόδιο στο νεοθωμανικά οράματα του Ερντογάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος «παίζει» καλά το παιχνίδι με τους Ευρωπαίους, ποντάροντας στην συμμαχία με τη Γερμανία. Έτσι και στη διαμάχη με τις ΗΠΑ, που κλιμακώθηκε μετά την αμυντική συμφωνία με τη Ρωσία για την αγορά του πυραυλικού συστήματος των S-400, επένδυσε στο εξής: ότι η Τουρκία αποτελεί ισχυρό σύμμαχο του ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ δεν θα αποτολμούσαν να την τιμωρήσουν, διακυβεύοντας την παρουσία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας σ’ αυτό το νευραλγικό γεωπολιτικό σημείο.

Πίστεψε, μάλιστα, και αυτό αποτελεί σημαντική διπλωματική αστοχία εκ μέρους του Ερντογάν, ότι στην περίπτωση των S-400, μπορεί να επιβάλει τετελεσμένα έναντι των ΗΠΑ και κατόπιν να διαπραγματευτεί μαζί τους. Προφανώς, έχει καλομάθει με τις γείτονες χώρες, όπως είναι η Ελλάδα και, είχε την αυταπάτη, διότι περί αυτής πρόκειται, ότι θα πράξει το ίδιο και με την Ουάσιγκτον.

Ως… υπερδύναμη που σέβεται τον εαυτό της και κυρίως τον ηγεμονικό της ρόλο ανά την οικουμένη, παρά το γεγονός ότι ο παρεμβατικός της χαρακτήρας μετριάστηκε επί προεδρίας Τραμπ, οι ΗΠΑ δεν ανέχτηκαν κι άλλο τα καπρίτσια Ερντογάν. Η ενεργοποίηση των S-400 παρά τις αυστηρές συστάσεις των Αμερικανικών προς την Τουρκία  να μην το πράξει, αποτέλεσε την κορωνίδα των τουρκικών προκλήσεων και προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Ουάσιγκτον.

Οι ΗΠΑ, έχοντας πλέον δρομολογήσει τις παραπάνω εξελίξεις, είναι υποχρεωμένες να υποστηρίξουν τη γεωπολιτική τους στρατηγική, που τις έφερε «αντιμέτωπες» με μια σύμμαχο. Δεν έχουν το περιθώριο πισωγυρισμάτων ή υιοθέτησης διαλλακτικότερης στάσης, καθότι αυτό θα περάσει λάθος μηνύματα και κυρίως θα καταδείξει αδυναμία εκ μέρους της Ουάσιγκτον. Ενδεχομένως, λοιπόν, και με την έλευση Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, που ούτως ή άλλως είχε ταχθεί υπέρ των κυρώσεων στην Τουρκία, οι ΗΠΑ να σκληρύνουν τη στάση τους προς την Άγκυρα.

Η επιλογή να κάνουν πρώτες πίσω, δεν υπάρχει στο τραπέζι.

Στριμωγμένος ο Ερντογάν

Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι στριμωγμένος. Η άτρωτη Τουρκία, η οποία χάρη στις διπλωματικές ικανότητες του ηγέτη της, κοιτάζει ως ίσο προς ίσο τους μεγάλους και αποτελεί εν δυνάμει μια περιφερειακή «υπερδύναμη» που δύναται να αναγεννήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία, δέχθηκε ένα ηχηρό ράπισμα.

Το αφήγημα της μεγάλης Τουρκίας, αποτελεί βασικό συστατικό, βρίσκεται στον πυρήνα της γεωπολιτικής προσέγγισης αλλά και εσωτερικής προπαγάνδας του καθεστώτος Ερντογάν. Οι ΗΠΑ, τον καλούν ξεκάθαρα να υποχωρήσει στο μείζον ζήτημα των ρωσικών S-400. Θα το πράξει, γνωρίζοντας ότι ενδεχόμενη υποχώρηση θα τσαλακώσει το προφίλ του άτρωτου ηγέτη, που με τόσο κόπο έχει χτίσει ή θα φτάσει τη διαμάχη στα άκρα;

Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμμετέχει σ’ αυτή τη διελκυστίνδα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία. Ασφαλώς, το γεγονός ότι η Τουρκία στριμώχνεται και επιτέλους τιμωρείται, έχει θετικό πρόσημο για τη χώρα μας. Μένει να διαφανεί, αν η κίνηση της Ουάσιγκτον έχει τη δυναμική να αλλάξει τα πράγματα στην Ευρώπη και τη γεωπολιτική θεώρηση των ισχυρών της Ε.Ε., αναφορικά με την Τουρκία.

Μέχρι την επόμενη Σύνοδο Κορυφής, που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο, οι Ευρωπαίοι έχουν πολλά να σκεφτούν…

 

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα