Τα 6+1 προγράμματα που μειώνουν το κόστος στέγης – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Σε μια χώρα όπου η κατοικία από δικαίωμα μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε «επένδυση» ή άπιαστο όνειρο, η κυβέρνηση προσπαθεί να ανοίξει τις πόρτες σε φθηνότερη στέγη μέσω ενός μωσαϊκού 43 δράσεων συνολικού προϋπολογισμού 6,5 δισ. ευρώ. Από την απόκτηση πρώτης κατοικίας με χαμηλότοκα δάνεια, μέχρι την ενεργειακή αναβάθμιση, την κοινωνική στέγαση και την επιδότηση ενοικίου, τα νέα στεγαστικά προγράμματα έρχονται να καλύψουν ένα μεγάλο φάσμα αναγκών – αλλά και να προκαλέσουν ερωτήματα για το αν είναι αρκετά για να ανακόψουν το κύμα στεγαστικής επισφάλειας που γιγαντώνεται.

Νέα ψηφιακή πύλη stegasi.gov.gr: Όλες οι δράσεις σε ένα κλικ

Η νέα πλατφόρμα stegasi.gov.gr, που παρουσιάστηκε υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, συγκεντρώνει για πρώτη φορά όλες τις στεγαστικές πρωτοβουλίες του Δημοσίου σε ένα φιλικό περιβάλλον, επιτρέποντας στους πολίτες να επιλέξουν προγράμματα σύμφωνα με την ηλικία, το εισόδημα, το ιδιοκτησιακό καθεστώς ή τις ενεργειακές ανάγκες τους. Πρόκειται για μια κεντρική πύλη πληροφόρησης, σε μια εποχή όπου η πολυδιάσπαση των πληροφοριών οδηγούσε συχνά σε απώλεια ευκαιριών.

Αναλυτικός οδηγός: Ποια προγράμματα “τρέχουν” αυτή τη στιγμή

«Σπίτι μου 2»: Φθηνό δάνειο για απόκτηση πρώτης κατοικίας

-Δικαιούχοι: Ηλικίες 25-50 ετών

-Όριο εισοδήματος: Από 10.000 €

-Μέγιστο δάνειο: 190.000 € (έως 90% της αξίας)

-Χαρακτηριστικό: Μηδενικό επιτόκιο για πολύτεκνους – χαμηλότοκο για υπόλοιπους

-Σκοπός: Ενίσχυση της ιδιοκατοίκησης σε νεότερες ηλικίες που αποκλείονται από την αγορά ακινήτων λόγω υψηλών τιμών και αυστηρής τραπεζικής πολιτικής.

«Αναβαθμίζω ενεργειακά το σπίτι μου»

-Χρηματοδότηση: Από 5.000 € έως 25.000 €

-Όροι: Άτοκα δάνεια με διάρκεια 3–7 έτη

-Ποιους αφορά: Ιδιοκτήτες με κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία (όχι ήδη επιδοτημένη)

-Τι καλύπτει: Θερμομόνωση, κουφώματα, συστήματα θέρμανσης/ψύξης, ΑΠΕ κ.ά.

«Ανακαινίζω – Νοικιάζω»: Κίνητρο για ενεργοποίηση κλειστών σπιτιών

-Επιδότηση: Έως 8.100 € (60% του κόστους ανακαίνισης, έως 13.500 € συνολικά)

-Υποχρέωση: Εκμίσθωση του ακινήτου για 3 χρόνια

-Στόχος: Να «ξεκλειδωθούν» τα περισσότερα από 700.000 κενά διαμερίσματα που καταγράφονται σε όλη τη χώρα.

«Κάλυψη»: Δωρεάν στέγη σε νέους με χαμηλό εισόδημα

-Δικαιούχοι: 25–39 ετών που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα

-Τι προσφέρει: Πλήρης κάλυψη ενοικίου για 3 χρόνια, επισκευές και έξοδα μετακόμισης

-Σκοπός: Ενίσχυση νέων που αδυνατούν να νοικιάσουν με ίδια μέσα

«Στέγαση και Εργασία»: Για όσους δεν έχουν καν στέγη

-Δικαιούχοι: Άστεγοι και άτομα σε επισφαλή κατοικία

-Παροχές: Επιδότηση ενοικίου, εργασία, κοινωνική στήριξη

-Χαρακτηριστικό: Συνδυάζει εργασιακή ένταξη με στέγαση, βάσει ευρωπαϊκών προτύπων

Κοινωνική στέγαση στην Αθήνα & Θεσσαλονίκη

-Παρεμβάσεις: Ανακαινίσεις και διάθεση κατοικιών με μειωμένο μίσθωμα

-Στόχος: Ευάλωτες ομάδες σε πυκνοκατοικημένες περιοχές

-Φορείς: Ιδιώτες (Αθήνα) & Δημόσιοι οργανισμοί (Θεσσαλονίκη)

Κοινωνική Αντιπαροχή: Το μεγάλο στοίχημα

-Νομοσχέδιο: Αναμένεται να ψηφιστεί εντός του καλοκαιριού

-Πώς λειτουργεί: Δημόσια περιουσία αξιοποιείται από επενδυτές για κατασκευή κατοικιών, μέρος των οποίων επιστρέφεται στο Δημόσιο για κοινωνική χρήση

-Πιλοτικό έργο: Η ΧΡΩΠΕΙ, με εφαρμογή από φθινόπωρο 2025

Αν πετύχει, μπορεί να αλλάξει το μοντέλο κοινωνικής κατοικίας στην Ελλάδα. Αν αποτύχει, θα μείνει άλλη μια ωραία ιδέα σε προεκλογικά φυλλάδια.

Η μεγάλη εικόνα: Λύση ή ημίμετρο;

Η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα δεν αφορά μόνο ευάλωτους, αλλά πλέον και την μεσαία τάξη, οι νέοι εργαζόμενοι, οικογένειες με παιδιά, ακόμα και δημόσιοι υπάλληλοι δυσκολεύονται να βρουν ή να διατηρήσουν κατοικία σε πόλεις όπως η Αθήνα ή η Πάτρα. Οι αυξήσεις ενοικίων, η έκρηξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb και οι υψηλοί τόκοι δανείων έχουν στενέψει τον κύκλο ζωής του μέσου νοικοκυριού.

Τα προγράμματα αποτελούν βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν αρκούν αν δεν συνοδευτούν από:

-Φορολογικά κίνητρα για κοινωνικά ενοίκια

-Αντικίνητρα σε αλόγιστη Airbnb-οποίηση

-Ενίσχυση του αποθέματος δημόσιας στέγης

-Απλοποίηση αδειοδοτήσεων και ανακαινίσεων

-Ρύθμιση της αγοράς ενοικίων σε τοπικό επίπεδο

Η στέγη είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα. Η Ελλάδα χρειάζεται όχι μόνο προγράμματα στήριξης, αλλά νέο στεγαστικό μοντέλο, προσαρμοσμένο στα κοινωνικά και δημογραφικά δεδομένα του 21ου αιώνα. Η πλατφόρμα stegasi.gov.gr αποτελεί ένα θετικό εργαλείο πλοήγησης. Το ερώτημα όμως παραμένει, θα φτάσουν οι πολιτικές αυτές στους ανθρώπους που τις έχουν πραγματικά ανάγκη;