Η τουρκική πόλη Αττάλεια φιλοξενεί αυτές τις ημέρες την άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ενόψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας στη Χάγη, στα τέλη Ιουνίου. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, σε μια συγκυρία γεμάτη γεωπολιτικές προκλήσεις και ενισχυμένη διπλωματική κινητικότητα.
Πίεση για αύξηση αμυντικών δαπανών
Βασικό θέμα της συνόδου αποτελεί η καταγραφή των εθνικών δεσμεύσεων των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ ως προς τις αμυντικές δαπάνες. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση και ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, πιέζουν για περαιτέρω αύξηση των δαπανών, ως απάντηση στην εντεινόμενη αστάθεια του διεθνούς περιβάλλοντος, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης σύρραξης στην Ουκρανία.
Μάλιστα, δημοσιεύματα διεθνών μέσων όπως το Bloomberg αναφέρουν ότι εξετάζεται η επίτευξη του στόχου του 5% των εθνικών ΑΕΠ, ως νέος μεσοπρόθεσμος πήχης συμμετοχής στη συλλογική άμυνα της Συμμαχίας – υπερβαίνοντας κατά πολύ το ήδη φιλόδοξο 2%.
Η ελληνική θέση: Πρωταγωνιστικός ρόλος στην άμυνα του ΝΑΤΟ
Η Ελλάδα προσέρχεται στη συζήτηση με ισχυρό διαπραγματευτικό προφίλ, καθώς είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που δαπανά σταθερά άνω του 3% του ΑΕΠ της για την άμυνα, καταγράφοντας διαχρονική συμμόρφωση και υπερεπάρκεια σε σχέση με τους στόχους της Συμμαχίας.
Πέραν της ποσοτικής συμβολής, η Αθήνα επιδιώκει να αναδείξει τον σταθεροποιητικό της ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας για τα ευρωατλαντικά συμφέροντα. Η συνάντηση του κ. Γεραπετρίτη με τον Γενικό Γραμματέα Ρούτε είχε ως αντικείμενο τόσο την ελληνική συμβολή στην ασφάλεια, όσο και την εξέλιξη της κρίσης στην Ουκρανία, που παραμένει στο επίκεντρο των νατοϊκών ανησυχιών.
Ελληνοτουρκική συνάντηση σε συγκυρία ρευστότητας
Στο περιθώριο της Συνόδου, αναμένεται εντός των επόμενων ωρών διμερής συνάντηση του Έλληνα ΥΠΕΞ με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν. Πρόκειται για μια κρίσιμη συνάντηση σε επίπεδο συμβολισμού και ουσίας, η οποία θα μπορούσε να ξεκλειδώσει ημερομηνία για τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, έναν θεσμικό δίαυλο που παρέμενε ανενεργός σε περιόδους έντασης.
Η συγκυρία είναι ιδιαίτερη, καθώς το ελληνοτουρκικό τετ-α-τετ έρχεται εν μέσω της γεωπολιτικής κινητικότητας στην Κωνσταντινούπολη, όπου εξελίσσονται παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις Ρωσίας – Ουκρανίας, υπό τουρκική διαμεσολάβηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Άγκυρα επιχειρεί να ενισχύσει το διεθνές της προφίλ ως ρυθμιστικός παράγοντας στην περιφερειακή σταθερότητα. Η Αθήνα από την πλευρά της, με σταθερή στρατηγική αποτροπής αλλά και διαλόγου, προσέρχεται με στόχο να υπενθυμίσει τη συνέπεια, τη νηφαλιότητα και τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό.
Προετοιμασία για τη Σύνοδο Κορυφής της Χάγης: Ορίζοντας στρατηγικής σημασίας
Η Σύνοδος των ΥΠΕΞ λειτουργεί ως προπαρασκευαστική φάση για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, η οποία έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Ιουνίου. Εκεί, αναμένεται να ληφθούν στρατηγικές αποφάσεις για το μέλλον της Συμμαχίας:
-Η προσαρμογή της συλλογικής άμυνας στις υβριδικές απειλές,
-Η ενίσχυση της στρατιωτικής ετοιμότητας,
-Και η διαμόρφωση νέων κανόνων αμυντικών επενδύσεων.
Η Ελλάδα φιλοδοξεί να διατηρήσει ενεργό ρόλο στη χάραξη αυτών των κατευθύνσεων, προβάλλοντας την εμπειρία της στην αντιμετώπιση κρίσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τη γεωπολιτική της θέση μεταξύ Ευρώπης, Βαλκανίων και Μέσης Ανατολής.
Ενισχυμένη ελληνική παρουσία σε μια μεταβατική γεωπολιτική περίοδο
Η παρουσία του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Αττάλεια υπογραμμίζει τη σταθερή συμμετοχή της Ελλάδας στις νατοϊκές διαδικασίες και την ετοιμότητά της να επηρεάσει ουσιαστικά τις εξελίξεις.
Εν μέσω κρίσιμων διεθνών προκλήσεων – από τον πόλεμο στην Ουκρανία, έως την αναζωπύρωση εστιών έντασης στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο – η ελληνική διπλωματία επιδιώκει:
-Να κατοχυρώσει τον ρόλο της χώρας ως πυλώνα σταθερότητας και διαλόγου, και
-Να διασφαλίσει τα εθνικά συμφέροντα στο πλαίσιο μιας πολυεπίπεδης, ευρωατλαντικής στρατηγικής.