Σύνοδος Κορυφής: «Ώρα μηδέν» για την Ευρώπη- To βλέμμα στο Ταμείο Ανάκαμψης

Στους ρυθμούς μιας ακόμη καθοριστικής Συνόδου Κορυφής κινούνται οι Βρυξέλλες, της πρώτης με φυσική παρουσία μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού.

Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, ξεκίνησε, περί τις 11.30 η , με την ανταλλαγή απόψεων των κρατών-μελών με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως ενημέρωσε μέσω twitter, ο εκπρόσωπος του προέδρου του κ. Σαρλ Μισέλ.

Η Σύνοδος ήταν προγραμματισμένη να ξεκινήσει στις 10:00 ώρα Βρυξελλών, ωστόσο υπήρξε καθυστέρηση μισής ώρας. Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι πιθανόν να μην ολοκληρωθεί αύριο Σάββατο 18 Ιουλίου, αλλά να συνεχιστεί και την Κυριακή 19 Ιουλίου.

Οι ηγέτες των κρατών-μελών καλούνται να συμφωνήσουν για το Σχέδιο Ανάκαμψης, αλλά και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Στο περιθώριο της Συνόδου αναμένεται να τεθούν τόσο η τουρκική προκλητικότητα όσο και το BREXIT.

Σύμφωνα με κοινοτικό αξιωματούχο που ενημέρωσε χθες τους Ευρωπαίους ανταποκριτές, «δεν έχουμε φτάσει ακόμα» στην αναγκαία σύγκλιση, καθώς «υπάρχουν ακόμα σημαντικές διαφορές».

Το διακύβευμα είναι τεράστιο, σε οικονομική αλλά και συμβολική αξία: η συμφωνία επί του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), του προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την περίοδο 2021-7, και επί του συνοδευτικού ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, που θα συμβάλει στην ταχύτερη και πιο ισομερή επάνοδο των οικονομιών της Ενωσης στην ανάπτυξη.

Στις βασικές διαφορές περιλαμβάνονται το μέγεθος του συνολικού πακέτου και ειδικά του Ταμείου (οι προτάσεις τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ το τοποθετούν στα 750 δισ. ευρώ· χώρες όπως οι «φειδωλοί 4» θέλουν να είναι μικρότερο), η αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων, η μεθοδολογία κατανομής των πόρων και το ύψος των επιστροφών (rebates) που θα λάβουν οι καθαροί συνεισφορείς στο ΠΔΠ.

Το πιο δύσκολο ζήτημα από όλα, ωστόσο, αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα λαμβάνονται οι αποφάσεις για την εκταμίευση των πόρων του Recovery & Resilience Facility, του μεγαλύτερου μέρους του Ταμείου, που προβλέπεται να διανείμει 310 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις. Η πρόταση του προέδρου του Συμβουλίου (και της γερμανικής προεδρίας) προβλέπει ότι η Κομισιόν θα εξετάζει για περίοδο δύο μηνών τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα καταθέτει κάθε κράτος-μέλος. Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ψηφίζει επί της εισήγησης της Επιτροπής, με την απόφαση να λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία. Μετά δύο ακόμα μήνες, η Κομισιόν θα κρίνει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση, κατόπιν γνωμοδότησης της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής της Ενωσης (όργανο που αποτελείται από ανώτερους υπαλλήλους των εθνικών διοικήσεων και των κεντρικών τραπεζών, της ΕΚΤ και της Επιτροπής). Δεν θα απαιτείται νέα ψηφοφορία σε αυτή τη φάση από το Συμβούλιο.

Η Ολλανδία, ωστόσο, άτυπη ηγέτιδα των «φειδωλών», επέμενε ώς και χθες σε απόφαση διά ομοφωνίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τόσο στο στάδιο της έγκρισης των προγραμμάτων όσο και στο στάδιο της υλοποίησης, και σε εμπλοκή του εθνικού της Κοινοβουλίου στις εγκρίσεις. Στην αντίθετη κατεύθυνση, οι χώρες του Νότου ανησυχούν ότι η διαδικασία που προτείνει ο κ. Μισέλ μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικές καθυστερήσεις και ζητούν, αν δεν υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου εντός ενός μηνός, να ισχύει αυτομάτως η εισήγηση της Επιτροπής.

Το έτερο σύνθετο ζήτημα αφορά τη δυνατότητα αναστολής, επίσης με ειδική πλειοψηφία του Συμβουλίου, της κοινοτικής χρηματοδότησης για κράτη-μέλη που παραβιάζουν βασικές αρχές του κράτους δικαίου. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Oρμπαν έχει διαμηνύσει ότι οποιοσδήποτε τέτοιος μηχανισμός συνεπάγεται βέτο της χώρας του στο ΠΔΠ. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα κράτη-μέλη, ειδικά στον ευρωπαϊκό Βορρά, για τα οποία είναι απαραίτητο να υπάρχει κάποια τέτοια διατύπωση, ενώ θα επιμείνει σε αυτό και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Σχετικά με το ύψος των επιχορηγήσεων, ενώ μοιάζει απίθανο να συρρικνωθεί το RRF, δεν αποκλείεται άλλα προγράμματα του Ταμείου, που δεν έχουν συγκεκριμένη κατανομή ανά κράτος-μέλος, να υποστούν περικοπές. Τέτοια είναι το Εργαλείο Φερεγγυότητας (προϋπολογισμός 31 δισ. ευρώ) για την κεφαλαιακή ενίσχυση βιώσιμων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, το InvestEU (30,3 δισ. μέσω του Ταμείου) και το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon Europe (13,5 δισ. ευρώ).

Μητσοτάκης για Σύνοδο Κορυφής: Δεν πρέπει να γυρίσουμε χωρίς λύση κοινής αποδοχής

Την ανάγκη να υπάρξει άμεσα συμφωνία τόνισε και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης.

Στις διαβουλεύσεις αυτές, η Ελλάδα προσέρχεται συνοψίζοντας τις θέσεις της σε τρεις άξονες δήλωσε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας: «Πρώτον, να διατηρηθεί το ύψος των ενισχύσεων που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δεύτερον, να διατηρηθεί η προτεινόμενη από την Επιτροπή αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων, ώστε κεντρικός κορμός των ενισχύσεων να είναι επιχορηγήσεις και όχι ο δανεισμός, και τρίτον, να μην υπάρξουν πρόσθετες ειδικές προϋποθέσεις για την ενίσχυση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, παρά μόνο όσες ήδη προβλέπονται στις συνθήκες και στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης», συμπλήρωσε.

Ο κ. Πέτσας ξεκαθάρισε ότι αναφορικά με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, τόσο οι αρχικές όσο και οι συμβιβαστικές προτάσεις κρίνονται γενικά ικανοποιητικές για την Ελλάδα.

Ενόψει της Συνόδου Κορυφής, ο πρωθυπουργός επικοινώνησε τη Δευτέρα τηλεφωνικά, με τον πρόεδρο του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ προς τον οποίο επανέλαβε τις ελληνικές θέσεις και τόνισε ότι «μετά το τέλος της Συνόδου δεν πρέπει να γυρίσουμε στις πατρίδες μας χωρίς μία λύση κοινής αποδοχής».

Οι δηλώσεις των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στην έναρξη της σύσκεψης

Μέρκελ: «Περιμένω πολύ, πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις»

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μπροστά τους πολύ δύσκολες συνομιλίες για τον προτεινόμενο προϋπολογισμό και για το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ από την οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού, δήλωσε σήμερα η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ επισημαίνοντας πως υπάρχουν βαθιές διαφορές.

«Πηγαίνουμε όλοι στις συνομιλίες με πολύ σφρίγος, όμως πρέπει να πω πως οι διαφορές εξακολουθούν να είναι πολύ πολύ μεγάλες και έτσι δεν μπορώ να πω αν θα έχουμε ήδη από τώρα μια λύση», δήλωσε η Μέρκελ κατά την άφιξή της στη σύνοδο κορυφής.

«Περιμένω πολύ, πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις», πρόσθεσε η καγκελάριος.

Μακρόν: Περισσότερη αλληλεγγύη

Η παρούσα κατάσταση απαιτεί περισσότερη αλληλεγγύη, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, την πρώτη που πραγματοποιείται με φυσική παρουσία από τότε που ξέσπασε η πανδημία.

Ειδικότερα, ο Γάλλος Πρόεδρος τόνισε ότι «είναι μία στιγμή αλήθειας για τη φιλοδοξία της Ευρώπης». Επιπροσθέτως, υπογράμμισε πως «βρισκόμαστε στο μέσο μίας κρίσης χωρίς προηγούμενο, μίας κρίσης υγειονομικής αλλά επίσης οικονομικής και κοινωνικής, η οποία απαιτεί περισσότερη αλληλεγγύη και φιλοδοξία».

Σεμπάστιαν Κουρτς: Αισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας, αλλά δεν γνωρίζει πότε

Ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς δήλωσε σήμερα ότι είναι αισιόδοξος πως οι ηγέτες της ΕΕ θα επιτύχουν συμφωνία, αλλά δεν γνωρίζει το πότε. “Έχουμε εντατικές και μακρές διαπραγματεύσεις ενώπιόν μας”, σημείωσε ο Κουρτς.

“Ήρθα εδώ για να καταλήξουμε σε αποτέλεσμα. Παραμένω αισιόδοξος ότι αυτό θα επιτευχθεί, αλλά δεν μπορώ να σας πω πότε. Οι διαφορές στις θέσεις παραμένουν μεγάλες και αυτό σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι μακρές”, πρόσθεσε. Ο Αυστριακός καγκελάριος συμπλήρωσε ότι ελπίζει πως θα είναι δυνατή η εξασφάλιση συμφωνίας σε αυτήν την σύνοδο κορυφής της ΕΕ, αλλά και να μην γίνει αυτό, είπε, τότε θα γίνει στην επόμενη.

Σάντσεθ: Υποχρέωση να φτάσουμε σε συμφωνία

Ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε σήμερα πως οι ηγέτες της ΕΕ έχουν υποχρέωση προς τους πολίτες τους να επιτύχουν μια συμφωνία για το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ.

«Η Ισπανία έρχεται σ’ αυτή τη σύνοδο κορυφής πρόθυμη για την επίτευξη μιας συμφωνίας, για να υπερασπισθεί λογικά τα εθνικά συμφέροντά μας στη γεωργία και επίσης το πώς αντιλαμβανόμαστε τη διαχείριση του ταμείου ανάκαμψης», δήλωσε ο Σάντσεθ στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες λίγο πριν συναντηθεί με τους άλλους ευρωπαίους ηγέτες.