Πέντε χρόνια μετά την οριστικοποίηση του Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνουν ένα σημαντικό βήμα επαναπροσέγγισης, με τη διεξαγωγή της πρώτης διμερούς συνόδου σε βρετανικό έδαφος. Η συνάντηση, που πραγματοποιείται στο Λάνκαστερ Χάουζ στο Λονδίνο , σήμερα Δευτέρα, αποτελεί ένα πολιτικό και συμβολικό ορόσημο για τις σχέσεις των δύο πλευρών.
Ανταπόκριση: Νατάσα Καντζάβελου
Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ φιλοξενεί την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, με στόχο μια ευρεία συμφωνία που θα εμβαθύνει τη συνεργασία σε κρίσιμους τομείς όπως η άμυνα, το εμπόριο, η ενέργεια, η εκπαίδευση και η κινητικότητα των νέων.
Άμυνα και ασφάλεια: Κοινό μέτωπο απέναντι σε νέες απειλές
Κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας είναι η δημιουργία Συμφωνίας Ασφάλειας και Άμυνας η οποία θα επιτρέψει τη συμμετοχή του ΗΒ σε κοινά αμυντικά προγράμματα, την ανταλλαγή πληροφοριών και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας.
Εμπόριο και ενέργεια: Επιστροφή στη ροή χωρίς γραφειοκρατία
Ένα άλλο βασικό κομμάτι της συμφωνίας αφορά την απλοποίηση του εμπορίου, ιδιαίτερα στα αγροτικά και ζωικά προϊόντα. Το ΗΒ ζητά την κατάργηση των εντατικών ελέγχων και της γραφειοκρατίας, ενώ αποδέχεται τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς της ΕΕ .
Νεολαία και φοιτητές: Επιστροφή Erasmus και κινητικότητα με όρους
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην επανασύνδεση με τη νεολαία. Η Βρετανία όπως επισημαίνει η εφημερίδα Times, θα επιδιώξει να επανενταχθεί στο πρόγραμμα Erasmus, ενώ θα επιτρέπει σε φοιτητές της ΕΕ να πληρώνουν «domestic fees» αντί για τα υψηλά διεθνή δίδακτρα που φτάνουν και τις £38.000 ετησίως.
Επιπλέον, η κυβέρνηση προωθεί μια συμφωνία κινητικότητας νέων: νέοι έως 30 ετών θα μπορούν να ζουν και να εργάζονται για έως δύο χρόνια εκατέρωθεν. Ο Στάρμερ τονίζει πως δεν πρόκειται για επιστροφή στην ελεύθερη κυκλοφορία, καθώς θα ισχύουν όρια ηλικίας, χρονικής διάρκειας και ποσοστώσεων, όπως στα αντίστοιχα προγράμματα με Αυστραλία και Καναδά.
Όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα Times, η πρόεδρος της Κομισιόν φέρεται ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη στο θέμα, καθώς έχει προσωπικό ενδιαφέρον: ένα από τα παιδιά της σπουδάζει σε βρετανικό πανεπιστήμιο.
Ωστόσο Δημοσκόπηση της JL Partners δείχνει ότι το 54% των Βρετανών πιστεύει πως η νέα συμφωνία θα έχει θετική επίδραση στην οικονομία. Η κοινή γνώμη φαίνεται να στηρίζει τη στροφή Στάρμερ προς πιο ρεαλιστικές σχέσεις με την ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε : «Η συμφωνία αυτή είναι καλή για τις δουλειές, τους λογαριασμούς και τα σύνορά μας. Είναι μια νέα αρχή, με πρακτικά οφέλη για τον κόσμο – όχι συνθήματα, αλλά λύσεις».
Ομως η Ευρωπαϊκή Ένωση , σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα Telegraph, απειλεί να «τινάξει στον αέρα» τη συμφωνία του Κιρ Στάρμερ για επαναφορά των σχέσεων με την ΕΕ (το λεγόμενο Brexit reset), ζητώντας την τελευταία στιγμή μακροχρόνια πρόσβαση στα βρετανικά αλιευτικά ύδατα.
Τι ζητά η ΕΕ: Να επιτραπεί στους ευρωπαίους αλιείς να ψαρεύουν στα βρετανικά νερά για τουλάχιστον 5 χρόνια, με ορισμένες χώρες να απαιτούν ακόμη και απεριόριστη χρονικά πρόσβαση.
Τι δέχεται το Ηνωμένο Βασίλειο: Ο Στάρμερ ήταν έτοιμος να προσφέρει πρόσβαση για 4 χρόνια, ώστε να «κλείσει» τη συνολική συμφωνία συνεργασίας με την ΕΕ.
Αν και το ψάρεμα είναι μικρό κομμάτι της οικονομίας, αποτελεί πολιτικά ευαίσθητο ζήτημα. Εάν ο Στάρμερ υποχωρήσει πολύ, μπορεί να κατηγορηθεί για «προδοσία του Brexit».