Σύγκλιση Αγκυρας-Βρυξελλών παρά τα «ελληνοτουρκικά εμπόδια»

Τελευταία η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής των κρατών-μελών της ΕΕ ιδιαίτερα για την άμυνα και ασφάλεια, καθώς οι Ευρωπαίοι να προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους σ’ ένα νέο πολυπολικό περιβάλλον.

Το Γερμανικό Ταμείο Μάρσαλ (GMF), σημαντική δεξαμενή σκέψης, δημοσιεύει μια ενδιαφέρουσα έκθεση τεσσάρων αναλυτών με θέμα την προοπτική αμυντικής συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας, εξηγώντας γιατί η συνεργασία αυτή είναι τώρα αναγκαία: «Επί δεκαετίες, το πλαίσιο ασφάλειας της Ευρώπης στηριζόταν στο ΝΑΤΟ και, πάνω απ’ όλα, στην ηγεσία των ΗΠΑ», αναφέρει η έκθεση. Το πλαίσιο αυτό όμως βρίσκεται τώρα υπό πίεση. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ανατρέψει τις προοπτικές για διαρκή ειρήνη, ενώ η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχει αναζωπυρώσει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες για την αξιοπιστία των αμερικανικών δεσμεύσεων για την ασφάλεια.

Η Τουρκία ως απαραίτητος συνομιλητής για την ΕΕ

Οι συγγραφείς της έκθεσης επισημαίνουν ότι, καθώς η ΕΕ κινείται για να αυξήσει τη στρατηγική της αυτονομία, το κεντρικό ερώτημα είναι ποια δύναμη θα ταίριαζε σ’ αυτή τη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας. Η έκθεση τονίζει ότι η Τουρκία ως κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ βρίσκεται σ’ ένα στρατηγικό σταυροδρόμι που συνδέει την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Μαύρη Θάλασσα. Έχει διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας και έχει αναπτύξει αρκετά σημαντική αμυντική βιομηχανία.

Ωστόσο, οι σχέσεις της χώρας με την ΕΕ παραμένουν περίπλοκες και συχνά τεταμένες. Οι πολιτικές διαφωνίες, η ανεπίλυτη σύγκρουση στο Κυπριακό και οι διαρκείς ελληνοτουρκικές αντιπαλότητες εξακολουθούν να περιορίζουν την επίσημη συνεργασία. Σύμφωνα πάντως με την έκθεση, ΕΕ και Τουρκία θα πρέπει βραχυπρόθεσμα να επιδιώξουν μια πιο ρεαλιστική μορφή δέσμευσης, με στοχευμένη συμμετοχή της Τουρκίας στην έρευνα και τις δημόσιες συμβάσεις της ΕΕ, που να εξυπηρετούν τα συμφέροντα αμφοτέρων.

Τουρκία και ΕΕ πρέπει να βρίσκονται περισσότερο σε διάλογο, προκειμένου να ευθυγραμμίσουν τα οράματά τους, λένε οι αναλυτές του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ. Οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι στο σημερινό τοπίο ο ρόλος της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα καθίσταται όλο και πιο σημαντικός. Η γεωγραφία της και μόνο την καθιστά απαραίτητο συνομιλητή σε όλες τις συζητήσεις για την ασφάλεια της ηπείρου. Σε μια εποχή που η ασφάλεια της ΕΕ είναι βαθιά συνυφασμένη με τις γειτονικές χώρες, η αγνόηση της Άγκυρας θα μπορούσε να έχει στρατηγικό κόστος.

Στόχος η αμοιβαία επωφελής συνεργασία
Με την αποκατάσταση του διαλόγου, την επιδίωξη δέσμευσης βάσει έργων και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με σταδιακά βήματα, η ΕΕ και η Τουρκία μπορούν να θέσουν τις βάσεις για μια πιο ανθεκτική και αμοιβαία επωφελή εταιρική σχέση στον τομέα της ασφάλειας. Εάν είναι επιτυχείς, οι προσπάθειες αυτές θα μπορούσαν επίσης να αναζωογονήσουν την ευρύτερη σχέση, δημιουργώντας χώρο για πρόοδο στην απελευθέρωση της βίζας και τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης, ακόμα και να συμβάλουν στην αναζωπύρωση των συζητήσεων για το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας, καταλήγει η έκθεση του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ για την προοπτική αμυντικής συνεργασίας Τουρκίας-ΕΕ.