Στεγαστικά δάνεια: Χαμηλή η ζήτηση από τα νοικοκυριά, σφιχτές οι τράπεζες

Πολύς λόγος γίνεται και δικαίως για τη στεγαστική κρίση και την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στα νοικοκυριά που θέλουν να κάνουν το επόμενο βήμα αγοράζοντας σπίτι. Μια πτυχή του ζητήματος που χρίζει περαιτέρω ανάλυσης, πέραν των υψηλών τιμών αγοράς και ενοικίασης κατοικίας, σχετίζεται με τα στεγαστικά δάνεια, τόσο για τη χαμηλή ζήτηση που έχουν από τα νοικοκυριά, όσο και για το γεγονός ότι οι τράπεζες παραμένουν σφιχτές στην χορήγησή τους.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Σ’ ό,τι αφορά στη ζήτηση, αυτή παραμένει σε χαμηλά επίπεδα εκ μέρους των νοικοκυριών. Αυτή η συνθήκη που έχει διαμορφωθεί και συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, οφείλεται κυρίως στα υψηλά επιτόκια που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα και λειτουργούν ως αντικίνητρο για τα νοικοκυριά. Επίσης, τα τελευταία, τηρούν στάση αναμονής ενόψει της αναγγελίας του επιδοτούμενου στεγαστικού προγράμματος «Σπίτι μου II».

Οι εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος είναι δυσοίωνες, καθώς η πρόβλεψη για το δ’ τρίμηνο του 2024 αναφέρει πως η ζήτηση για τα στεγαστικά θα παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη. Απαιτούνται, δηλαδή, αρκετές μειώσεις επιτοκίων και η πλήρης εφαρμογή του «Σπίτι μου ΙΙ» και των λοιπών στεγαστικών προγραμμάτων, προκειμένου να… πειστούν και πάλι τα νοικοκυριά να στραφούν προς τις τράπεζες για στεγαστικά.

Τράπεζες: Μειωμένη η ροή των στεγαστικών

Την ίδια στιγμή και οι τράπεζες παραμένουν σφιχτές στην χορήγηση στεγαστικών δανείων προς τα νοικοκυριά, με τη ροή τους να μειώνεται συνεχώς. Τα στεγαστικά δάνεια αν και μειώνονται με σταδιακά επιβραδυνόμενο ρυθμό το 2024 σε σύγκριση με το 2023, συνεχίζουν να αποτελούν το σημείο αναφοράς και «βαρίδι» τρόπον τινά στην πιστωτική επέκταση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Τον Αύγουστο του 2024, ο ρυθμός συρρίκνωσης των στεγαστικών δανείων παρέμεινε αμετάβλητος στο -2,7% , σε αντίθεση με τα καταναλωτικά δάνεια όπου ο ετήσιος ρυθμός αύξησης συνέχισε να διαμορφώνεται στο 5,8%. Τα καταναλωτικά δάνεια, τώρα, καταγράφουν μικρούς μεν αλλά θετικούς ρυθμούς αύξησης ήδη από τα μέσα του 2022.

Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που σάρωσε την Ελλάδα και άφησε τα κατάλοιπά της παντοιοτρόπως, οι τράπεζες υπήρξαν πολύ φειδωλές τα προηγούμενα χρόνια με τις νέες χορηγήσεις και ιδίως στον τομέα των στεγαστικών δανείων. Επί της ουσίας φρόντιζαν να απευθύνονται μόνο σε πελάτες με υψηλά εισοδήματα, αφήνοντας εκτός νυμφώνος ένα μεγάλο κομμάτι των ελληνικών νοικοκυριών.
Το τελευταίο διάστημα αλλάζουν ρότα και κάνουν τις πρώτες κινήσεις χαλάρωσης των κριτηρίων δανεισμού, ορμώμενες από τις σερί μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ αλλά και την… πίεση που ασκεί η κυβέρνηση για το άνοιγμα της βεντάλιας των χρηματοδοτήσεων που αφορά στη στέγαση.

Για να αμβλυνθεί το πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης απαιτείται προφανώς ένας συγκερασμός επιτυχημένων παρεμβάσεων από το κράτος και το ουσιαστικό άνοιγμα της κάνουλας των στεγαστικών δανείων, τα οποία θα γίνουν προσιτά σε μια ευρεία γκάμα νοικοκυριών και βαλαντίων.