Quo vadis Europe;

Γράφει η Μαρία Βαρλά*

H αλήθεια για τη νέα ηγεσία στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Πίσω από το «λευκό καπνό» και τους πανηγυρισμούς για τον αποκλεισμό του εκλεκτού της Μέρκελ, Μάνφρεντ Βέμπερ, από την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την ανάδειξη δύο γυναικών στα ύπατα ευρωπαϊκά αξιώματα, καλύπτεται το μαύρο πολιτικό σύννεφο που απλώθηκε πάνω από την Ευρώπη, από το New Deal του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη νέα ηγετική ομάδα της EE.

Οι νέοι συμβιβασμοί, όπως αυτοί αποτυπώνονται στην επιλογή των προσώπων που θα κρατήσουν το τιμόνι της ΕΕ., για τα επόμενα πέντε χρόνια, επαναβεβαιώνουν την επικράτηση των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων κύκλων στο εσωτερικό της ΕΕ. Ο γαλλογερμανικός άξονας, όχι ως επιταχυντήρας της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως αρέσκεται να τον παρουσιάζει ο πρόεδρος Μακρόν, αλλά ως εγγυητής της τήρησης των ισορροπιών ισχύος ανάμεσα στις δυο χώρες, παραμένει ακμαίος και ζωντανός.

Οι χώρες του Βίζεγκραντ (Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία και Ουγγαρία) σε αγαστή συνεργασία με τον Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, κατάφεραν να εξασφαλίσουν τον αποκλεισμό του Φρανς Τίμερμανς από την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να επιβάλουν αντ’ αυτού τη Γερμανίδα Υπουργό Άμυνας και επί μακρόν σύμμαχο της Angela Merkel, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Οι χώρες του Visegrad βλέπουν στο πρόσωπο του Timmermans έναν ακραιφνή πολιτικό αντίπαλο, αφού ο τελευταίος έχει ταχθεί υπέρ των μέτρων για την επιβολή κανόνων της ΕΕ αναφορικά με τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία και την Πολωνία, ενώ εκφράζει και την ομάδα αυτή χωρών που επιδιώκουν την ανατροπή των πολιτικών σκληρής λιτότητας και την κοινωνική επανίδρυση της Ευρώπης.

Η πρόταση-πακέτο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επιχειρεί απροκάλυπτα να περιορίσει την επιρροή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον καθορισμό της ατζέντας, αλλά και του μείγματος πολιτικών που θα υιοθετήσει η ΕΕ και παραβιάζει ευθέως τη θεμελιώδη αρχή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Ευρώπη, το σύστημα Spitzenkandidat, σύμφωνα με το οποίο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιλέγεται μεταξύ των υποψηφίων που προτείνουν οι κύριες κοινοβουλευτικές ομάδες.

Η θεσμική αυτή τομή επιχειρήθηκε μόλις το 2014, με στόχο να προκριθούν τα δημοκρατικά στοιχεία στη διαδικασία επιλογής των επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών και να ευθυγραμμιστεί αυτή με την πολιτική βούληση του ευρωπαϊκού εκλογικού σώματος. Αντί αυτού το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, πρωτοστατούντος του Μακρόν, ακολούθησε την φίλια τακτική της μυστικής στρογγυλής τραπέζης, επιφέροντας με το «καλημέρα σας» ένα χαστούκι στο πρόσωπο του νεοπαγούς Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η επιλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως του «θεσμικού θεματοφύλακα» της ΕΕ εμπεριέχει πολλαπλή πολιτική σημειολογία. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα συνεχίσει να κυβερνά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μία ακόμη θητεία, συνεχίζοντας μία εικοσαετή παράδοση που σήμαινε και την παράδοση της ΕΕ στους πιο φανατικούς μονεταριστές.

Η γερμανική επιρροή παραμένει κραταιά, ενώ το Συμβούλιο θα απολαμβάνει το προνόμιο ενός μάλλον ανίσχυρου και άπειρου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάτι που θα του επιτρέψει να διατηρήσει ως κυρίαρχο το διακυβερνητικό μοντέλο λήψης αποφάσεων. Ο απερχόμενος Βέλγος πρωθυπουργός Τσάρλς Μισέλ, με εμπειρία στην αναζήτηση συμβιβαστικών λύσεων, εξαιτίας και της πρωθυπουργικής του θητείας στο πολιτικά διαιρεμένο Βέλγιο, θα πάρει το δαχτυλίδι από τον Ντόναλντ Τουσκ το Δεκέμβριο.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι θερμή υποστηριχτής της ενίσχυσης του ρόλου της Γερμανίας στην εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, ενώ τα λόμπι των εταιρειών πολεμικής βιομηχανίας έχουν κάθε λόγο να τρίβουν τα χέρια τους, καθώς η στενότερη στρατιωτική συνεργασία εντός ΕΕ, που ευαγγελίζεται η ντερ Λάιεν, θα σημάνει αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της ΕΕ. Σε μία πρόβα τζενεράλε, στις 17 Ιουνίου 2019 Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία κατέληξαν σε ένα πλαίσιο-συμφωνία για το πλέον φιλόδοξο έως σήμερα σχέδιο κοινών οπλικών συστημάτων, γνωστό ως «Air Combat» σύστημα (FCAS).

Ο πρόεδρος Μακρόν γιορτάζει την επιβολή μιας Γαλλίδας, της «προσφιλούς» στους ‘Ελληνες Κριστίν Λαγκάρντ στο τιμόνι της ΕΚΤ, το άλλο «πετράδι του στέμματος» της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής μηχανής, η οποία μάλιστα κουβαλάει στις πλάτες της και την πολύτιμη προίκα της Γενικής Διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Η «φρέσκια ηγεσία» αναλαμβάνει τα ηνία στη σκιά παλαιών σκανδάλων, ανοιχτών εκκρεμοτήτων με τη δικαιοσύνη, νεποτισμού και κακών πρακτικών του παρελθόντος. Ο Τσαρλς Μισέλ λέγεται ότι δεν θα είχε καμία τύχη αν ο πατέρας του δεν είχε θητεύσει στο Βέλγιο Πρωθυπουργός, αλλά και ευρωπαίος Επίτροπος. Η Κριστίν Λαγκάρντ κρίθηκε από το Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Γαλλίας το 2016 ένοχη για «συνέργεια από αμέλεια» σε κατάχρηση κρατικών κεφαλαίων όταν ήταν υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Γαλλίας επί προεδρίας Νικολά Σαρκοζί.

Βαριές σκιές έχουν πέσει και στη δημόσια εικόνα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για ένα σύνολο ελλείψεων και δυσλειτουργών, κατά τα χρόνια της θητείας της σε υπουργικούς θώκους, με αποκορύφωμα την παραπομπή της σε Εξεταστική Επιτροπή του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, εξαιτίας της ανάθεσης πολλών από τις υποθέσεις του υπουργείου Άμυνας σε ιδιωτική εταιρία, η οποία κόστισε στους Γερμανούς 200 εκατομμύρια σε δύο χρόνια. Για αυτόν τον λόγο η επιλογή της ως διαδόχου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της Γερμανίας – κυρίως από την πλευρά του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και των Πρασίνων.

Αν οι ευρωεκλογές αποτελούν την κορυφαία δημοκρατική διαδικασία στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δημοκρατική θωράκιση της ΕΕ παρέμεινε ένα χαμένο στοίχημα.

* Νομικός με ειδίκευση στις ευρωπαϊκές υποθέσεις

Πηγή: efsyn.gr