Προσαρμόζεται ο τουρισμός μας στις νέες συνθήκες;

Πως πήγε η σεζόν, ρωτούν όλοι. Και το ρωτούν, καθώς συναρτούν, εν μέρει ορθώς, τη γενικότερη οικονομική βιωσιμότητα της χώρας με το ύψος των εσόδων. Κάθε λογικός άνθρωπος, ανεξαρτήτως επαγγελματικής δραστηριότητας, επιδιώκει άλλωστε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

Γράφει ο * Κωνσταντίνος Δέδες

Να καθησυχάσω: όσον αφορά στις αφίξεις, που είναι ένας γενικότερος δείκτης, αυτές αυξήθηκαν. Μόνο στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Ελευθέριος Βενιζέλος, η αύξηση υπερέβη το 12%. Ανάλογη είναι η εικόνα στα Δωδεκάνησα, ενώ πολύ καλά δείχνουν να πηγαίνουν η Κρήτη και τα νησιά του Ιονίου. Η εικόνα δεν ήταν όμως η ίδια σε άλλα διεθνή αεροδρόμιά μας, όπου σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρήθηκε μείωση των αφίξεων. Αυτό κρατήστε το, διότι μας λέει ότι κάθε τόπος της πατρίδας μας απαιτεί εξειδικευμένη πολιτική για την κάλυψη των αναγκών του στο θέμα της τουριστικής ανάπτυξης. Υπάρχουν πολλά θέματα που πρέπει οι αρμόδιοι να δουν, όπως είναι, μεταξύ άλλων οι βραχυχρόνιες μισθώσεις που πλήττουν τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Είναι προφανές πως απαιτείται ειδική μέριμνα για την προστασία των μικρών μονάδων.

Γενικότερα, λογικό είναι να υπάρχει στις μέρες μας μια αυξημένη ανησυχία, λόγω των πολεμικών μετώπων που μας περιβάλλουν. Μέσα σε όλη αυτή τη γεωπολιτική αναστάτωση όμως, η Ελλάδα φαντάζει ως ένας πυλώνας σταθερότητας, μια χώρα που συνδυάζει το φυσικό κάλλος με την ασφάλεια. Καιρός ίσως είναι να συζητήσουμε σοβαρά όμως για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας σε ένα διεθνές περιβάλλον με πολύ μεγάλες πλέον απαιτήσεις, τους τρόπους βελτίωσης της φιλοξενίας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σίγουρα το παραπάνω έχει λεχθεί τόσες φορές στο παρελθόν, που πλέον τείνει να καταστεί σχήμα λόγου. Αλλά, αν και η χώρα μας συγκαταλέγεται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο, πάντα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης του προϊόντος και της εικόνας μας. Φαίνεται πως ήρθε η ώρα να καθορίσουμε εμείς το μέλλον μας, θέτοντας το απαραίτητο πλαίσιο. Στην εποχή που το φαινόμενο του υπερτουρισμού πλήττει συγκεκριμένους προορισμούς στην Ευρώπη, οφείλουμε να λάβουμε τα μέτρα μας.

Για διάφορους λόγους και λόγω του αριθμού των εμπλεκόμενων, οι συζητήσεις για τον τουρισμό μετά το πέρας του καλοκαιριού, συνήθως «θερμαίνονται». Αυτό δεν βοηθά στην εξαγωγή των σωστών συμπερασμάτων για τη βαριά «βιομηχανία» της χώρας μας, που βέβαια αποφέρει τεράστια έσοδα, συντηρώντας παράλληλα πολλές τοπικές οικονομίες και πάρα πολλές οικογένειες. Αλλά, για να βελτιωθεί το προϊόν μας, το οποίο υφίσταται σκληρότατο ανταγωνισμό από παρακείμενες χώρες, αυτή η συζήτηση πρέπει να διεξαχθεί. Εδώ υπάρχει ένα κλειδί: ο διάλογος σε εθνικό επίπεδο, βοηθά μεν για την υιοθέτηση των γενικότερων standards. Όμως, το κλειδί για την τουριστική ανάπτυξη δεν βρίσκεται σε μια πολιτική εθνικού χαρακτήρα, η οποία εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούσε να λάβει υπόψη της τις πολλές τοπικές ιδιαιτερότητες του κάθε προορισμού. Το κλειδί βρίσκεται αντίθετα, στο σχεδιασμό σε περιφερειακό επίπεδο. Η Περιφέρεια γνωρίζει, έχει εντεταλμένους, μιλά με τους επαγγελματίες και τους εκπροσώπους τους και έχει καθημερινές επαφές μαζί τους. Όσα γνωρίζει μια περιφέρεια, δεν τα γνωρίζει ή καλύτερα, δεν τα βιώνει το κέντρο, για του οποίου την καλή πρόθεση ουδείς φυσικά αμφιβάλλει. Αλλά, σε ένα σημαντικό ζήτημα όπως ο τουρισμός, το οποίο αφορά όλες τις περιοχές της χώρας, την πρωτοβουλία πρέπει να έχουν ο α’ και ο β’ βαθμός αυτοδιοίκησης, καταγράφοντας τις ανάγκες και εξειδικεύοντας τα ζητούμενα, τους στόχους.

Δεδομένης της συνεχούς εδώ και καιρό διάχυσης αρμοδιοτήτων από την κεντρική κυβέρνηση στις περιφέρειες και την πρόσβαση στα κοινοτικά προγράμματα, οι περιφέρειες κυρίως οφείλουν να «εξειδικευθούν» σε πολλά. Αυτό, ώστε να αποκτήσουν δεξιότητες και να δημιουργήσουν μηχανισμούς που θα τους επιτρέψουν να πετύχουν το στόχο της τουριστικής ανάπτυξης, σε συνεργασία με τους δήμους και τις τοπικές κοινωνίες γενικότερα και πάντα με προσήλωση στην αειφορία. Η αναβάθμιση των τουριστικών σπουδών, αποτελεί εδώ μονόδρομο, όπως και οι πιστοποιήσεις των τουριστικών επιχειρήσεων, ώστε να υπάρξει η απαραίτητη προσαρμογή όλων στα διεθνή πρότυπα.