Πώς επηρεάζει η ανταρσία Πριγκόζιν τις εξελίξεις στον ουκρανικό πόλεμο

Η ματαίωση της εξέγερση του Ευ. Πριγκόζιν σώζει τη Ρωσία από έναν πιθανό εμφύλιο πόλεμο, αλλαγή καθεστώτος και την κατάρρευση της πολεμικής της προσπάθειας – το σενάριο της επανάστασης του 1917 που ανέφερε ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν το πρωί του Σαββάτου, σημειώνουν οι Financial Τimes σε ανάλυσή τους για τις εξελίξεις.

Αλλά το δράμα στη Ρωσία εξακολουθεί να δημιουργεί οφέλη και πιθανά πλεονεκτήματα για την Ουκρανία, καθώς επιδιώκει να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις έξω από τα νότια και τα ανατολικά της χώρας.

«Το ηθικό των ουκρανικών στρατευμάτων είναι πολύ ισχυρό και παρακολουθούμε στενά αυτή την κατάσταση στη Ρωσία τρώγοντας ποπ κορν μας», δήλωσε το Σάββατο στους Financial Times ο Β. Μαρκίβ, αξιωματικός της ουκρανικής εθνοφρουράς που υπηρετεί στην πρώτη γραμμή.

Το επαπειλούμενο πραξικόπημα του Πριγκόζιν ήρθε σε μια κατάλληλη στιγμή για το Κίεβο, του οποίου η αντεπίθεση έχει σημειώσει μόνο μικρά εδαφικά κέρδη από τότε που ξεκίνησε στις αρχές του μήνα. Η απογοήτευση στο πεδίο της μάχης έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα του στρατού της Ουκρανίας να συντρίψει τις πολύ οχυρωμένες ρωσικές θέσεις.

Η ανταρσία του Πριγκόζιν αποκάλυψε την ευαλωτότητα του Πούτιν και έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας στους διχασμούς εντός της στρατιωτικής μηχανής της Ρωσίας και την πιθανή απιστία.

Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο αγώνας για την εξουσία στη Ρωσία δεν επέφερε δραματικές αλλαγές στην πρώτη γραμμή, αλλά δημιούργησε ευκαιρίες σε ότι αφορά την απόσπαση της προσοχής, ενώ κατέστρεψε το ηθικό του εχθρού τους.

«Φυσικά θα το εκμεταλλευτούμε στο μέγιστο», δήλωσε ο Άντριι Τσέρνιακ, αξιωματούχος της διεύθυνσης στρατιωτικών πληροφοριών της Ουκρανίας. «Θα το χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας στην πολιτική σφαίρα, την σφαίρα των πληροφοριών, στρατιωτικά».

Η αναπληρώτρια υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Χάνα Μάλιαρ, δήλωσε ότι τα στρατεύματα του Κιέβου «ξεκίνησαν μια επίθεση σε πολλές κατευθύνσεις ταυτόχρονα» το Σάββατο. «Υπάρχει πρόοδος προς όλες τις κατευθύνσεις».

Υπήρχαν επίσης ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι ουκρανικά στρατεύματα διέσχισαν τη γέφυρα Antonivskiy κοντά στη Χερσώνα, στη νότια Ουκρανία, σε ρωσικά εδάφη στην αριστερή όχθη του ποταμού Dnipro.

Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι οι ρωσικές εσωτερικές διαμάχες ήταν η «καλύτερη αντεπίθεση που όλοι θα μπορούσαμε να ελπίζουμε. Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία μπορεί να αξιολογήσει και να χρησιμοποιήσει το ρωσικό σπασμένο ηθικό προς όφελός της».

Αν ο Πριγκόζιν συνέχιζε την εξέγερσή του, θα μπορούσε να είχε αναγκάσει το Κρεμλίνο να αποσύρει μερικά από τα καλύτερα στρατεύματά του από το μέτωπο της Ουκρανίας για να αντιμετωπίσει τους σκληραγωγημένους μαχητές της Wagner. Αυτό δεν θα είναι πλέον απαραίτητο. Ο Πριγκόζιν στέλνεται εξόριστος στη Λευκορωσία και τα στρατεύματά του επιστρέφουν στις βάσεις τους.

Αλλά τι συμβαίνει με τη Wagner είναι ασαφές. Στους αξιωματικούς της που δεν συμμετείχαν στην ανταρσία θα προσφερθούν τακτικές στρατιωτικές συμβάσεις. Αλλά πολλοί άλλοι που εξεγέρθηκαν θα αποκλειστούν και μπορεί να παραμείνουν πιστοί στον Πριγκόζιν. Ο Πούτιν μπορεί να αισθάνεται ότι πρέπει ακόμα να κρατήσει περισσότερα στρατεύματα στο εσωτερικό της Ρωσίας, εάν η Wagner – ή άλλες τέτοιες πολιτοφυλακές – εξακολουθούν να θεωρούνται πιθανή απειλή.

Εάν η Wagner διαλυθεί, θα στερούσε από τη Ρωσία την πιο αποτελεσματική στρατιωτική της δύναμη στην Ουκρανία. Οι μαχητές της ήταν αυτοί που διεξήγαγαν το μεγάλο μέρος των σκληρών μαχών στο Μπαχμούτ, στην ανατολική Ουκρανία, το μόνο σημαντικό εδαφικό κέρδος της Ρωσίας από τον Ιούλιο.

«Η Wagner ήταν το μόνο επιτυχημένο στοιχείο της ρωσικής εισβολής για ένα χρόνο», είπε ο Άντριι Ζαγκοροντνιούκ, πρώην υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας. «Και η επιτυχία της ήταν πολύ περιορισμένη και επικεντρώθηκε σε μια μικρή πόλη και οι τακτικές της ήταν βάρβαρες ακόμη και για το προσωπικό της Wagner. Αλλά τουλάχιστον κάτι πέτυχαν. Ο ρωσικός στρατός δεν μπορούσε».

Η διάλυση της Wagner και η εξορία του Πριγκόζιν στη Λευκορωσία θα περιορίσει επίσης την κριτική για τη διαφθορά, την ανικανότητα και τη γραφειοκρατία στις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας, αμβλύνοντας την πίεση στο στρατιωτικό κατεστημένο για να αντιμετωπίσει τις μεγαλύτερες αδυναμίες του, είπε ο Ζαγκοροντνιούκ.

«Επομένως, οι πιθανότητες αλλαγής του ρωσικού στρατιωτικού συστήματος είναι σχεδόν μηδενικές».

Ο Ρομπ Λι, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής που εδρεύει στις ΗΠΑ, αμφέβαλλε ότι ο παραγκωνισμός του στρατού της Wagner θα είχε μεγάλο αντίκτυπο. Είχε ήδη αποσυρθεί από τις επιχειρήσεις της Ουκρανίας και είναι επιθετική δύναμη ενώ ο ρωσικός στρατός βρίσκεται τώρα σε αμυντική λειτουργία και αποδίδει σχετικά καλά. Αλλά η Μόσχα μπορεί να χρησιμοποιήσει την εξέγερση της Wagner για να δικαιολογήσει μελλοντικές απώλειες.

«Ακόμα περιμένουμε την Ουκρανία να αρχίσει να δεσμεύει τις εφεδρείες της και αυτό μπορεί να συμβεί αυτή την εβδομάδα. Ο ρωσικός στρατός είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποδώσει οποιαδήποτε απώλεια εδάφους αυτή την εβδομάδα σε αυτό που έκανε η Wagner και μπορεί να είναι ένα κάπως αποτελεσματικό είδος «δημοσίων σχέσεων» να την κατηγορήσουμε».

Ωστόσο, η κατάληψη από τον Πριγκόζιν ενός κέντρου διοίκησης στο Ροστόφ-ον-Ντον χωρίς εμφανή αντίσταση από τα ρωσικά στρατεύματα ή το γεγονός ότι οι δυνάμεις του προχώρησαν, ανεμπόδιστα, για αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα προς τη Μόσχα σε μόλις μια μέρα, θα εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με τη συνοχή των ρωσικών δυνάμεων και την πίστη τμημάτων του στρατού.

«Πρόκειται για έναν στρατό πολιτοφυλακών και γίνεται όλο και πιο εμφανές», είπε ο Ομάρ Ασούρ, καθηγητής στρατιωτικών σπουδών στο Ινστιτούτο της Ντόχα. «Κάνει την ενότητα της διοίκησης πολύ δύσκολη».

Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα η αναταραχή αυτού του Σαββατοκύριακου να υπονομεύσει την υποστήριξη για τον πόλεμο της Ρωσίας τόσο στην πρώτη γραμμή όσο και μεταξύ των αμάχων. Ο Πριγκόζιν, ο οποίος έχει σημαντική επιρροή μέσω των καναλιών του στο Telegram, χτύπησε δύο από τις αφηγήσεις του Πούτιν με την εξέγερσή του.

Την Παρασκευή, ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία πήγε στον πόλεμο με ένα ψέμα, αμφισβητώντας έτσι ευθέως τη αιτιολόγηση του Πούτιν για την εισβολή ως αποστολή για την προστασία των Ρωσόφωνων. Και το Σάββατο έδειξε ότι η εξουσία του Πούτιν είναι πιο εύθραυστη από ό,τι πίστευε κανείς.

«Η μεγάλη συνέπεια είναι ότι η εικόνα του σταθερού συστήματος δεν υπάρχει πια, ακόμα κι αν το πραξικόπημα δεν είναι επιτυχές», δήλωσε η Μαρία Ζολκίνα, του Ιδρύματος Δημοκρατικών Πρωτοβουλιών, ενός think tank στο Κίεβο. «Η χαοτική αντίδραση του κράτους δείχνει την πραγματική αδυναμία ενός αυταρχικού συστήματος. Ο Πούτιν έχει γίνει όμηρος του δικού του παιχνιδιού».