Πώς εννοεί η Τουρκία τον διάλογο με την Ελλάδα – Οι παγίδες για την Αθήνα

Όχι πως είχε λησμονηθεί, αλλά τις τελευταίες ημέρες τα κορυφαία στελέχη της τουρκικής κυβέρνησης κατάφεραν να υπενθυμίσουν με τον πιο εμφατικό τρόπο, πως η Άγκυρα εννοεί τον διάλογο με την Ελλάδα, ποιο είναι το «όραμά» της για το περιεχόμενο των διερευνητικών επαφών με τη Αθήνα. Η Τουρκία επιθυμεί συνολική αναθεώρηση του status quo στο Αιγαίο, συνάμα ευθεία αμφισβήτηση των υπαρχουσών συνθηκών που διέπουν την περιοχή και δίνουν στην Ελλάδα το χρίσμα της επικυριαρχίας.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Ο διακαής πόθος του ερντογανικού καθεστώτος είναι η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης και η βασική του επιδίωξη είναι να το πετύχει αυτό, σέρνοντας την Ελλάδα σε διάλογο, με ανοιχτό περιεχόμενο, ευρεία ατζέντα και μ’ όρους και προϋποθέσεις που επί της ουσίας θα έχει θέσει η Άγκυρα. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης… φιλίας που εξαπέλυσε προς την Ευρωπαϊκή Ένωση τις προηγούμενες εβδομάδες, η Τουρκία φόρεσε και πάλι το προσωπείο της ειρηνικής χώρας, που θέλει να δημιουργήσει νέα δεδομένα στη σχέση της με την Ε.Ε και να λύσει αναίμακτα και μέσω του διαλόγου, τις υποθέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο.

Κι όμως αυτό το ρεσιτάλ υποκριτικής, που φτάνει στα όρια της φαρσοκωμωδίας, γίνεται πιστευτό, καταγράφει ήδη πολλούς υποστηρικτές κυρίως στις Βρυξέλλες, με πρώτο και καλύτερο τον αρμόδιο Ευρωπαίο επίτροπο για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ. Κοινώς, πολλοί Ευρωπαίοι «τσιμπούν» από την τουρκική… παράσταση και με δεδομένη την πάγια και αταλάντευτη στήριξη της Γερμανίας, προκύπτουν τα ακόλουθα τινά:

η Άγκυρα διαπιστώνει πως έχει το πρόσφορο έδαφος για να αναπτύξει τις πραγματικές της προθέσεις, αναφορικά με τις πολυθρύλητες διερευνητικές επαφές. Ξεκίνησε, μέσω δηλώσεων από κορυφαία κυβερνητικά στελέχη,  ένα κρεσέντο προκλήσεων που εδράζονται στη βούληση της Άγκυρας, για πλήρη ανατροπή των ισχυουσών συνθηκών στο Αιγαίο και έχουν ως απώτερο στόχο να εμφανίσουν την Ελλάδα ως τη χώρα που αποφεύγει το διάλογο.

Ξανά στο προσκήνιο η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης

Η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης επανήλθε στην προμετωπίδα της τουρκικής διπλωματικής ρητορικής, όπως επίσης και η αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, ένα θέμα που η Άγκυρα «χτίζει» και επενδύει συστηματικά. Η Τουρκία παρουσιάζει εαυτόν στη διεθνή κοινότητα, ως μια χώρα που δέχεται επιθέσεις και υπό θέση άμυνας-επιλέγοντας πάντα τον διάλογο ως μέσο επίλυσης- προασπίζει τα δίκαια συμφέροντά της.

Όλα τα παραπάνω τα ισχυρίζεται η Τουρκία, η χώρα που διεξάγει εξωτερική πολιτική με την ισχύ των κανονιών και επιχειρεί να ανασυστήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αδιαφορώντας για τους πάντες, αρκεί τελικώς να κάνει τη δουλειά της.

Πιέσεις για άρον άρον έναρξη ελληνοτουρκικού διαλόγου

Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, η Αθήνα εγκαλείται συνεχώς από την Τουρκία, να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, έστω και υπό τη μορφή διερευνητικών επαφών. Κι όπως προαναφέρθηκε η «εμμονή» της  Άγκυρας για εδώ και τώρα διαβουλεύσεις, με ορθάνοιχτη ατζέντα, βρίσκει ολοένα και περισσότερους «θιασώτες», που υποστηρίζουν ότι η έναρξη διαλόγου Αθήνας-Άγκυρας θα αποκλιμάκωνε την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η ελληνική κυβέρνηση, ασφαλώς και λαμβάνει τα μηνύματα, γίνεται αποδέκτρια των οχλήσεων-πιέσεων, να εισέλθει σε διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, τους πρώτους μήνες του 2021. Η Αθήνα αποφεύγει προς το παρόν-και πολύ καλά πράττει- να ακολουθήσει την Τουρκία σ’ ένα ατέρμονο γαϊτανάκι δηλώσεων και επίσημων τοποθετήσεων, που δεν εξυπηρετούν τον παραμικρό διπλωματικό σκοπό, παρά αφορά μόνον τις επικοινωνιακές εντυπώσεις.

Η πάγια ελληνική θέση είναι ότι το περιεχόμενο των διερευνητικών επαφών θα πρέπει να είναι αποκλειστικά η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών. Τίποτα περισσότερο… Και φυσικά, τονίζει διαρκώς προς τη διεθνή κοινότητα, πως ο διάλογος δεν μπορεί να γίνει με την τουρκική δαμόκλειο σπάθη να κρέμεται πάνω από το κεφάλι της…

Οι διπλωματικές και εν γένει γεωπολιτικές ισορροπίες είναι ιδιαιτέρως ρευστές, κάτι που σημαίνει ότι το ελληνικό ΥΠΕΞ οφείλει να είναι διαρκώς σε επαγρύπνηση και να παρακολουθεί τις τουρκικές ενέργειες. Η Άγκυρα επιχειρεί να «χτίσει» και πάλι γέφυρες επικοινωνίας με το Ισραήλ, έναν άκρως σημαντικό σύμμαχο για την Ελλάδα στο μέτωπο του Ανατολικού Αιγαίου. Η τουρκική διπλωματία, ανοίγει, λοιπόν, διαύλους επικοινωνίας με την Ευρώπη και το Ισραήλ, ενώ περιμένει και την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων από τον Τζο Μπάιντεν, για να κάνει την κίνησή της και προς τις ΗΠΑ.

Απαιτούνται, εκ μέρους της ελληνικής πλευράς, άμεσα αντανακλαστικά, και υιοθέτηση στρατηγικής που θα σταματήσει εν τη γενέσει της, την τουρκική προσπάθεια για «αλίευση» νέων φίλων και δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών.