Σε δημοσιονομικό επίπεδο η Ελλάδα έχει βάλει τα γυαλιά στους Ευρωπαίους. Το μέχρι πριν κάποια χρόνια «μαύρο πρόβατο» της Γηραιάς Ηπείρου, έχει γίνει θετικό σημείο αναφοράς και παράδειγμα προς μίμηση. Παράγει πλεονάσματα «μαμούθ» – πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο – μειώνει συνεχώς και με σημαντικούς ρυθμούς το χρέος και συνεχίζει σε ρότα ανάπτυξης που ξεπερνά κατά πολύ τις κραταιές χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Δικαίως Ευρωπαίοι και άλλοι διεθνείς φορείς υποκλίνονται στο ελληνικό success story, το οποίο καταγράφηκε με εμφατικό τρόπο στην εκτέλεση προϋπολογισμού του 2024 αλλά και στο πρώτο τρίμηνο του 2025. Ο προϋπολογισμός της περυσινής χρονιάς παρουσίασε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 11,4 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσιο από το πλεόνασμα του 2023 (4,58 δισ. ευρώ). Ως ποσοστό του ΑΕΠ το πρωτογενές πλεόνασμα εκτινάχθηκε στο 4,8% του ΑΕΠ από 2,2% του ΑΕΠ που ήταν το 2023.
Σ’ ό,τι αφορά στο α’ τρίμηνο του 2025, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτινάχθηκε 4,5 δισ. ενώ ο στόχος ήταν 616 εκατ. ευρώ. Νούμερα εντυπωσιακά ομολογουμένως που έχουν εξήγηση κυρίως στη διαρκή υπεραπόδοση των φοροεσόδων, για τα οποία βασικοί «αιμοδότες» είναι ο φόρος εισοδήματος και ο ΦΠΑ.
Η συνετή δημοσιονομική πολιτική, το συμμάζεμα των δαπανών και τα μέτρα περιορισμού της φοροδιαφυγής, έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πλεονασμάτων «μαμούθ». Ταυτόχρονα, όμως, για να μην… κρυβόμαστε, η εκτίναξη των φοροεσόδων που προέρχεται από την τσέπη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, συμβάλει αποφασιστικά σ’ αυτή την εξέλιξη.
Βάζοντας στο «μικροσκόπιο» τα υπερπλεονάσματα που καταγράφει η ελληνική οικονομία σε μηνιαία αλλά και σε ετήσια επίπεδα, θα διαπιστώσει ότι οι λόγοι επίτευξής τους είναι:
-
Οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ, οι οποίοι παραμένουν στα επίπεδα που διαμορφώθηκαν την περίοδο των μνημονίων και είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ.
-
Η ακρίβεια, που έχει ως αποτέλεσμα ο ΦΠΑ να εφαρμόζεται επί υψηλότερων τιμών σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
-
Η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, με συνέπεια, μια μικρή αύξηση του εισοδήματος να οδηγεί σε δυσανάλογη αύξηση του φόρου εισοδήματος.
-
Η αύξηση του τζίρου που δηλώνουν οι επιχειρήσεις λόγω της επέκτασης της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Η εικόνα του πρώτου τριμήνου του 2025
Το πρώτο τρίμηνο τα φοροέσοδα ανήλθαν σε 16.824 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.758 εκατ. ευρώ ή 11,7% έναντι του στόχου κυρίως εξαιτίας : α) της είσπραξης τον Μάρτιο της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ, καθώς και της είσπραξης μέρους του φόρου εισοδήματος και β) της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (Φ.Π.Α, ΕΦΚ κ.λπ.) και της καλύτερης απόδοσης των φόρων εισοδήματος του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2025.
Οι φόροι που υπεραπέδωσαν
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :
-Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 6.551 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 365 εκατ. ευρώ.
-Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 1.596 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 55 εκατ. ευρώ.
-Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1.081 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 826 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της είσπραξης της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ, όπως προαναφέρθηκε.
-Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 6.101 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 375 εκατ. ευρώ εκ των οποίων: ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 319 εκατ. ευρώ, οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος αυξημένοι κατά 190 εκατ. ευρώ, ενώ ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων μειωμένος κατά 133 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου λόγω εμπροσθοβαρούς πληρωμής των μηνιαίων δόσεων του προηγούμενου οικονομικού έτους.