Παγκόσμια αναταραχή από τους δασμούς Τραμπ -Οι πρώτες αντιδράσεις

Θύελλα αντιδράσεων σε όλο τον πλανήτη προκάλεσαν οι ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή δασμών, ανατρέποντας ισορροπίες δεκαετιών στο παγκόσμιο εμπόριο.

Πιο συγκεκριμένα, σε μια στιγμή-ορόσημο για τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε καθολικούς δασμούς 10% για όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ με ισχύ από τις 5 Απριλίου.

Επιπλέον, έριξε την Ευρωπαϊκή Ενωση στη χειρότερη κατηγορία εμπορικών εταίρων της Αμερικής, χτυπώντας την με δασμούς 20%. Η Ε.Ε. των 27 κατατάσσεται έτσι στη λίστα των «εμπορικών αμαρτιών» μαζί με μεγάλες οικονομίες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ταϊβάν και η Κορέα.

Η κίνηση σηματοδοτεί τους υψηλότερους εμπορικούς φραγμούς που έχουν επιβληθεί στις ΗΠΑ μετά τη Μεγάλη Υφεση τη δεκαετία του 1930. Συνολικά, ο Τραμπ επέβαλε εξατομικευμένους πρόσθετους δασμούς σε περίπου 60 χώρες τις οποίες θεωρεί ως χειρότερους εμπορικούς παραβάτες.

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε ενιαία απάντηση.

Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ συμβούλεψε «όλες» τις κυβερνήσεις σε διεθνές επίπεδο να το σκεφτούν προτού «ανταποδώσουν» τους δασμούς, προειδοποιώντας για «κλιμάκωση».

«Συγκρατηθείτε, απορροφήστε το χτύπημα, περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Καθώς, αν ανταποδώσετε, θα υπάρξει κλιμάκωση», διεμήνυσε ο Μπέσεντ.

Oύρσουλα φον ντερ Λάιεν: «Μείζον πλήγμα»
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντέδρασε τονίζοντας πως οι δασμοί απειλούν να καταφέρουν «μείζον πλήγμα» στην παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, διαμήνυσε πως η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι «έτοιμη να ανταποδώσει» τα μέτρα.

Οι συνέπειες θα είναι πολύ σοβαρές για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν, τονίζοντας πως θα υποφέρουν όλες οι επιχειρήσεις.

Η Φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε πως η Ε.Ε., πέρα από το ότι έτοιμη να αντιδράσει, προετοιμάζει ήδη περαιτέρω πακέτα μέτρων για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.

Διαβεβαίωσε ότι η Ε.Ε. θα επιδείξει ενιαία στάση και επέμεινε στο ότι η Ενωση είναι η δύναμη των κρατών-μελών της. Υποσχέθηκε πως θα σταθεί στο πλάι όσων πλήττονται.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πρόκειται να συγκαλέσει συμβούλιο με εκπροσώπους των επιχειρηματικών κλάδων που πλήττονται από τους δασμούς αργότερα εντός της ημέρας, όπως ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία σήμερα, Πέμπτη.

Οι πωλήσεις γαλλικού κρασιού και οινοπνευματωδών ποτών αναμένεται να μειωθούν τουλάχιστον κατά 20% στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Δασμολογικό εκβιασμό» βλέπει η Κίνα
Οι κινεζικές αρχές και τα κρατικά Μέσα καταδίκασαν τους νέους, σαρωτικούς δασμούς του Τραμπ.

Αρθρο γνώμης των Global Times, που συνδέεται στενά με το Πεκίνο, περιέγραψε την ανακοίνωση του Τραμπ ως «δασμολογικό εκβιασμό».

Το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας καταδίκασε τους δασμούς των ΗΠΑ και υποσχέθηκε «αποφασιστικά αντίμετρα».

«Η Ιιστορία έχει αποδείξει ότι η αύξηση των δασμών δεν λύνει τα προβλήματα των ΗΠΑ», αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Βλάπτει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα απειλεί την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα των βιομηχανικών αλυσίδων και των αλυσίδων εφοδιασμού».

Εν τω μεταξύ, ο πρεσβευτής της Κίνας στις ΗΠΑ διαφώνησε με το γεγονός ότι η Ταϊβάν αναφέρεται ξεχωριστά ως «χώρα» στον κατάλογο των δασμών.

«Η Ταϊβάν είναι η Ταϊβάν της Κίνας», έγραψε στο X. «Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ “ανεξαρτησία της Ταϊβάν” σε οποιαδήποτε μορφή».

Ιαπωνία: «Οι δασμοί παραβιάζουν τους κανόνες»
Η ιαπωνική κυβέρνηση έκρινε ότι οι τελωνειακοοί δασμοοί ύψους 24% στα προϊόντα της χώρας πιθανόν παραβιάζουν τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και διμερή συμφωνία των δύο κρατών για το εμπόριο.

«Εχουμε σοβαρές ανησυχίες για το κατά πόσο συμμορφώνονται προς τους κανόνες του ΠΟΕ και την εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ιαπωνία και τις ΗΠΑ», τόνισε κατά την ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιοσιμάσα Χαγιάσι.

Νωρίτερα, ο Ιάπωνας υπουργός Εμπορίου Γιότζι Μούτο ανέφερε πως το Τόκιο πληροφόρησε την Ουάσιγκτον ότι βρίσκει τους δασμούς αυτούς «εξαιρετικά λυπηρούς». «Γνωστοποίησα ότι τα μονομερή δασμολογικά μέτρα που έλαβαν οι ΗΠΑ είναι εξαιρετικά λυπηρά και παρότρυνα εκ νέου έντονα την Ουάσιγκτον να μην τα εφαρμόσει» εις βάρος της Ιαπωνίας, είπε ο κ. Μούτο στον Τύπο, διευκρινίζοντας ότι συνομίλησε με τον Αμερικανό ομόλογό του, τον Χάουαρντ Λάτνικ, προτού κάνει ανακοινώσεις ο πρόεδρος Τραμπ.

Καναδάς: «Θα ανταποδώσουμε»
Ο πρωθυπουργός του Καναδά, ο Μαρκ Κάρνι, υποσχέθηκε πως η κυβέρνησή του θα ανταποδώσει τους τελωνειακούς δασμούς, κρίνοντας πως τα μέτρα αυτά θα «αλλάξουν θεμελιωδώς» το διεθνές εμπόριο.

«Θα καταπολεμήσουμε αυτούς τους τελωνειακούς δασμούς με αντίμετρα», είπε ο κ. Κάρνι, νέος πρωθυπουργός και ηγέτης των Φιλελευθέρων, μιλώντας στον Τύπο στην Οτάβα, τονίζοντας πως οι αμερικανικοί τελωνειακοί δασμοί, ειδικά στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα οχήματα, θα «πλήξουν άμεσα εκατομμύρια Καναδούς».

Βρετανία: «Παραμένουμε ήρεμοι»
Η κυβέρνηση της Βρετανίας υιοθέτησε πιο μετροπιαθή στάση. Προτίθεται να συνάψει συμφωνία με αυτή των ΗΠΑ για να «μετριαστεί» ο αντίκτυπος των τελωνειακών δασμών και δεν σκοπεύει να προχωρήσει άμεσα σε ανταπόδοσή τους, δήλωσε ο Bρετανός υπουργός Εμπορίου, Τζόναθαν Ρέινολντς.

«Οι ΗΠΑ είναι ο εγγύτερος σύμμαχός μας, η προσέγγισή μας συνίσταται στο να παραμείνουμε ήρεμοι και να δεσμευτούμε να κλείσουμε συμφωνία η οποία, το ελπίζουμε, θα μετριάσει τον αντίκτυπο αυτού που ανακοινώθηκε», δήλωσε.

Το Λονδίνο –συγκριτικά– είχε ευνοϊκή μεταχείριση από τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι δασμοί που αναγγέλθηκαν στα βρετανικά προϊόντα τα οποία εισάγονται στις ΗΠΑ θα είναι 10%, οι χαμηλότεροι εξ όσων ανακοίνωσε.

Ιταλία: «Λανθασμένο μέτρο»
«Οι αμερικανικοί δασμοί εις βάρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι μέτρο το οποίο θεωρώ λανθασμένο και δεν συμφέρει καμιά από τις δύο πλευρές», σχολίασε η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, χθες Τετάρτη μέσω Facebook.

«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επεξεργαστούμε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ, ώστε να αποτρέψουμε εμπορικό πόλεμο ο οποίος θα αποδυνάμωνε αναπόφευκτα τη Δύση προς όφελος άλλων διεθνών παικτών», συνέχισε. Επανέλαβε ότι οι κινήσεις της κυβέρνησής της θα έχουν γνώμονα το συμφέρον της Ιταλίας και θα προκύψουν και από τον διάλογο με τους Ευρωπαίους εταίρους της.

Κάλεσμα από γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες
Οι νέοι τελωνειακοί δασμοί που αναγγέλθηκαν από τον πρόεδρο των ΗΠΑ «δεν θα έχουν παρά μόνο χαμένους», ανέφερε από πλευράς της η συνομοσπονδία γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών (VDA), καλώντας την Ε.Ε. να αντιδράσει «σθεναρά» μεν, αλλά επιδεικνύοντας επίσης «βούληση να διαπραγματευτεί».

«Η Ε.Ε. καλείται τώρα να δράσει με ενιαίο τρόπο και την απαραίτητη ισχύ, συνεχίζοντας να στέλνει το μήνυμα πως έχει βούληση να διαπραγματευτεί», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο συλλογικός φορέας της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, για την οποία είναι η μεγαλύτερη αγορά.

Τι μέτρα εξετάζουν οι «27»
Εν τω μεταξύ, σχέδια έκτακτης ανάγκης για την προστασία της οικονομίας από τους δασμούς του Τραμπ καταρτίζει πυρετωδώς η Ε.Ε. Οι «27» ετοιμάζουν πακέτο πιθανών έκτακτων μέτρων για τη στήριξη των τμημάτων της οικονομίας τους που θα μπορούσαν να πληγούν περισσότερο.

Η Κομισιόν εξετάζει μέτρα βραχυπρόθεσμης οικονομικής στήριξης για να συμβαδίσουν με την προώθηση των μεταρρυθμίσεων και της ανταγωνιστικότητας σε βασικούς τομείς καθώς και τη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς του μπλοκ.

Με τους αμοιβαίους δασμούς που ανακοίνωσε, ο Τραμπ θέλει να αντιμετωπίσει τις άδικες όπως θεωρεί εισφορές σε αμερικανικά αγαθά καθώς και τους μη δασμολογικούς φραγμούς, όπως τους κανονισμούς του μπλοκ, τους ψηφιακούς φόρους και του ΦΠΑ. Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι ο ΦΠΑ τους είναι ένας δίκαιος φόρος που δεν κάνει διακρίσεις και ισχύει εξίσου για εγχώρια και εισαγόμενα αγαθά.

Ο Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει εισαγωγικούς δασμούς 25% σε χάλυβα και αλουμίνιο, καθώς και σε αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Και η Ε.Ε. απάντησε με σειρά από αντίμετρα ύψους έως και 26 δισ. ευρώ στους δασμούς μετάλλων, οι οποίοι αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στα μέσα Απριλίου.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα ότι οι γενικοί δασμοί 25% στην Ευρώπη θα μείωναν την ανάπτυξη της Eυρωζώνης κατά περίπου 0,3 ποσοστιαίες μονάδες το πρώτο έτος, με πιθανή πρόσθετη ζημιά εάν η Ε.Ε. απαντήσει.

Σύμφωνα με το Bloomberg Economics, έως και το 2% της οικονομικής παραγωγής κινδυνεύει μεσοπρόθεσμα. Με τον αντίκτυπο στον πληθωρισμό ωστόσο λιγότερο σαφή, πολλοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν έχουν δεσμευτεί για κανένα αποτέλεσμα στην επόμενη συνεδρίασή τους στις 17 Απριλίου, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός εξακολουθεί να πλησιάζει τον στόχο του 2%.

Αρκετοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ εξακολουθούν να αμφιταλαντεύονται για το εάν θα μειώσουν τα επιτόκια, υποδηλώνοντας ότι η συνεδρίαση παραμένει πολύ πιο ανοιχτή από ό,τι στοιχηματίζουν οι επενδυτές. Η Γερμανία είναι περισσότερο εκτεθειμένη στις ενέργειες του Τραμπ λόγω του εμπορικού πλεονάσματος των 92 δισ. ευρώ σε αγαθά με τις ΗΠΑ το 2024, σύμφωνα με τη Eurostat.

Η ναυαρχίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας της ιδιαίτερα βρίσκεται στο επίκεντρο, καθώς δέχεται αναταράξεις λόγω του ανταγωνισμού με την Κίνα και της αργής μετάβασης στα ηλεκτρικά οχήματα. Η Ε.Ε. δεν αναμένεται να ανταποκριθεί αμέσως στους νέους δασμούς, καθώς θα χρειαστεί χρόνο για να αξιολογήσει πλήρως τις κινήσεις του Τραμπ.

Ωστόσο, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει προαναγγείλει ότι η Ε.Ε. «έχει πολλά διαθέσιμα χαρτιά», όπως τα αντίποινα αλλά και το πλήγμα στις αμερικανικές εταιρείες υπηρεσιών και τεχνολογίας. Παράλληλα, η Ε.Ε. εργάζεται πάνω σε πιθανές παραχωρήσεις προς την κυβέρνηση Τραμπ σε μια προσπάθεια να μετριάσει τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών στις εξαγωγές του μπλοκ, όπως η μείωση των δικών της δασμών, οι αμοιβαίες επενδύσεις με τις ΗΠΑ καθώς και η χαλάρωση κανονισμών και προτύπων.

Το «στοίχημα» Τραμπ
Η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει σημαντικά κατά τη διάρκεια των δεκαετιών που κινείται στη δημόσια σφαίρα.

Ωστόσο, ένα πράγμα στο οποίο είναι στραθερός, από τη δεκαετία του 1980, μέχρι σήμερα, είναι η πεποίθησή του ότι οι δασμοί αποτελούν μέσο για την τόνωση της οικονομίας των ΗΠΑ. Πλέον, στοιχηματίζει την προεδρία του για αυτό.

«Για χρόνια, οι σκληρά εργαζόμενοι Αμερικανοί πολίτες αναγκάζονταν να μένουν στο περιθώριο, καθώς άλλες χώρες γίνονταν πλούσιες και ισχυρές, σε μεγάλο βαθμό σε βάρος μας», τόνισε από τον Λευκό Οίκο χθες, προσθέτοντας: «Με τη σημερινή μας δράση, θα μπορέσουμε επιτέλους να κάνουμε την Αμερική μεγάλη και πάλι – μεγαλύτερη από ποτέ».

Ωστόσο, οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το κόστος των υπέρογκων δασμών θα μεταφερθεί στους Αμερικανούς καταναλωτές, αυξάνοντας τις τιμές και απειλώντας με παγκόσμια ύφεση.