Όταν στην πρώτη γραμμή του πολέμου «λαβώνεται» πρώτο το εμπόριο

Η έκρυθμη κατάσταση στην Ερυθρά θάλασσα δεν αναμένεται να τελειώσει σύντομα, όσο οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία, ως αντίποινα προς τις ΗΠΑ και την Βρετανία, συνεχίζονται και οι απειλές για περαιτέρω κλιμάκωση επιμένουν. Τα πρώτα προβλήματα έχουν ήδη αρχίσει να ανησυχούν την Δύση και ιδιαίτερα την Ευρώπη, που βλέπει το εμπόριο της να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτού του πολέμου, με δεδομένα που μιλούν για επιπτώσεις μεγαλύτερες από αυτές που παρατηρήθηκαν στην αρχή της πανδημίας.

Γράφει η Έλενα Βαβαδάκη

Η εφοδιαστική αλυσίδα έχει πληχτεί δομικά, οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες, το κόστος του ευρωπαϊκού εμπορίου έχει αυξηθεί σημαντικά και οι βιομηχανίες της ΕΕ παρουσιάζουν ελλείψεις σε πρώτες ύλες. Αυτά είναι τα πρώτα κύματα που έσκασαν στις όχθες της Ευρώπης από τα ταραγμένα νερά της Ερυθράς Θάλασσας, με τα μεγαλύτερα πλήγματα να είναι καθ’ οδόν. Η ευρωζώνη έχει έρθει αντιμέτωπη και με τον κίνδυνο επιπλέον αύξησης του πληθωρισμού, λόγω της κατάστασης, με το ΔΝΤ να προβλέπει αύξηση +0.6 – 0.7% σε ετήσια βάση για το 2024, όσο έχει να αντιμετωπίσει όλα τα άλλα προβλήματα που έχουν προκύψει λόγω των δύο πολέμων, που έχουν ξεσπάσει στην περιοχή της.

Πρώτοι πληττόμενοι από τις επιθέσεις των Χούθι, είναι τα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου, των οποίων, το 30% των εμπορικών πλοίων μεταφοράς αναγκάστηκε να αλλάξει πορεία και να χρησιμοποιήσει το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Η αλλαγή αυτή, πέραν όλων των άλλων, έχει εκτοξεύσει το κόστος αλλά και την διάρκεια μεταφοράς κατά πολύ, εφόσον η παράδοση των εμπορευμάτων μπορεί να καθυστερήσει ακόμα και 20 μέρες. “Σε ό, τι αφορά, το κόστος ένα κοντέινερ που κόστιζε 1.800 δολάρια τώρα φτάνει να κοστίζει 6.300 δολάρια” σημείωσε σχετικά με την αύξηση ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών.

Η αύξηση των ημερών πλεύσης, η ραγδαία αύξηση των ασφάλιστρων για τα πλοία, η μεγαλύτερη απόσταση, και επομένως η μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων που  επιφέρει μεγαλύτερο κόστος περιβαλλοντικών τελών, λόγω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών,  προσθέτουν επιπλέον κόστη, τα οποία  προσπαθεί να διαχειριστεί ο εμπορικός κλάδος και είναι δεδομένο ότι στην πορεία θα επηρεάσουν και τους καταναλωτές.

Στο κέντρο της δίνης έχει βρεθεί και το λιμάνι του Πειραιά που αν και το μεγαλύτερο της Ανατολικής Μεσογείου, έκλεισε τον Ιανουάριο στο -12.6%, σε σύγκριση με το 2023, εφόσον από το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου, είχε ήδη εμφανίσει μείωση 45% στα εισερχόμενα κοντέινερ, 20% στα διερχόμενα και 14% στα εξερχόμενα, λόγω της διέλευσης από τα Στενά του Γιβραλτάρ έναντι της Διώρυγας του Σουέζ. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης DBRS, προσωρινές αλλά σημαντικές θα είναι οι επιπτώσεις για το λιμάνι του Πειραιά, από τις επιθέσεις των Χούθι για το λιμάνι του Πειραιά. Με βάση, την έκθεση του οίκου, το φορτίο θα σημειώσει συνολικά πτώση 30% ή και μεγαλύτερη,  παρά το γεγονός ότι για την ώρα οι όγκοι το λιμανιού έχουν παραμείνει σχετικά σταθεροί.

Άξιο να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, είναι ότι αρκετοί ναυτιλιακοί κολοσσοί (CMA CGM, Cosco Container Lines, Evergreen Line και Orient Overseas Container Line), μετά τις εξελίξεις στην Ερυθρά θάλασσα προέβησαν σε διακοπή των τριήμερων δρομολογίων τους από την Ασία προς τον Πειραιά, ενδιάμεσου σταθμού για την Βόρεια Ευρώπη. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, πάντως, επιπτώσεις παρατηρούνται κυρίως στις προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ, τις οποίες διαχειρίζεται η θυγατρική της Cosco, ΣΕΠ – Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων ΑΕ και όχι στην προβλήτα Ι, της οποίας διαχειριστής είναι ο ΟΛΠ και κυριότερος πελάτης η MSC που συνεχίζει τα δρομολόγια της προς Πειραιά.

Η αύξηση στα ναύλα και τις ποσότητες εισαγωγών, δημιουργεί προβληματισμούς λαι σχετικά με την  επάρκεια της Ευρώπης, σε επίπεδο ενέργειας. Τα κόστη των ναύλων στα δεξαμενόπλοια έχουν αυξηθεί από 6% έως και 251%, και οι προμήθειες με κατεύθυνση την Ευρώπη έχουν περιοριστεί. Κάτω από το μέσο όρο πενταετίας, κατά 257.000 βαρέλια, ήταν τα αποθέματα πετρελαίου στις 11 Ιανουαρίου, σύμφωνα με την Insights Global, ενώ αρκετά μειωμένες εμφανίζονται και οι μεταφορές με πλοία μεταφοράς αερίου (96%) και πετρελαίου (55%), με βάση στοιχεία της Bloomberg.

Ελλείψεις, αν δεν λήξει η ένταση και οι επιθέσεις των Χούθι, αναμένεται να παρατηρηθούν μέσα στους επόμενους μήνες και σε άλλα εισαγόμενα προϊόντα, όπως έχει ήδη συμβεί σε βιομηχανίες της Ευρώπης αλλά και των ΗΠΑ με τις πρώτες ύλες. Οι πιέσεις από την Ερυθρά θάλασσα αναμένεται να ασκήσουν επιρροή σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, στα κέρδη των επιχειρήσεων  αλλά και τις τελικές τιμές με το πέρας των εβδομάδων. Επί του παρόντος στην χώρα μας δεν εντοπίζονται ελλείψεις καθώς υπάρχουν ακόμη αποθέματα (ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα κ.λπ.), δήλωσε ο κ. Χατζηθεοδοσίου, εκτιμώντας ωστόσο ότι αν η κρίση δεν τερματιστεί άμεσα τότε τα στοκ μετά από ενάμιση μήνα θα έχουν τελειώσει.