Ολοκληρώνονται οι παρεμβάσεις στα ακίνητα – Το σχέδιο της κυβέρνησης

Στην ολοκλήρωση των διαδικασιών που ξεκίνησαν τα προηγούμενα χρόνια και αφορούν την απλοποίηση των διαδικασιών για τις μεταβιβάσεις ακινήτων προχωρά το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Η αρχή θα γίνει με την αξιολόγηση των ενστάσεων που κατατέθηκαν από τους μισούς δήμους της χώρας και οι οποίοι ζητούσαν τη μείωση των τιμών ζώνης που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022.

Παράλληλα, θα ολοκληρωθεί και η επέκταση των αντικειμενικών αξιών στο σύνολο της επικράτειας. Συγκεκριμένα, πρόκειται για περισσότερες από 2.167 περιοχές που παραμένουν εκτός του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων.

Παράλληλα, τον Νοέμβριο θα λειτουργήσει υποχρεωτικά ο ηλεκτρονικός φάκελος ακινήτων, ενώ από τον Σεπτέμβριο έως το τέλος του έτους θα ξεκινήσουν οι αιτήσεις για την απόδοση των καταπατημένων στους σημερινούς ιδιοκτήτες. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό:

Απόδοση καταπατημένων ακινήτων
Έως το τέλος του έτους θα είναι έτοιμο το νέο ηλεκτρονικό σύστημα για την υποβολή αίτησης από όσους ενδιαφέρονται να εξαγοράσουν τις καταπατημένες εκτάσεις. Νωρίτερα, και συγκεκριμένα περί τον Σεπτέμβριο, θα εκδοθούν και οι σχετικές αποφάσεις για την απόδοση των καταπατημένων εκτάσεων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, 100.000 ακίνητα δυνητικά μπορούν να αποδοθούν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που για δεκαετίες ολόκληρες βρίσκονταν σε καθεστώς ομηρίας, με τις περιουσίες τους να είναι υπό αμφισβήτηση. Οι δικαιούχοι θα μπορούν, με την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, να υποβάλουν τη σχετική αίτηση προκειμένου να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους. Από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα δημιουργηθεί ειδικό πληροφοριακό σύστημα “Αιτήσεων Εξαγοράς Δημοσίων Ακινήτων”. Για την υποβολή αίτησης εξαγοράς καταβάλλεται παράβολο 3.000 ευρώ, το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται, εφόσον η αίτηση απορριφθεί, καθώς εντάσσεται στα εξαιρούμενα ακίνητα. Η αίτηση εξαγοράς συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

– Τοπογραφικό διάγραμμα

– Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες ή του 1982, ανάλογα με την περίπτωση

– Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου η γηπέδου

– Βεβαίωση όρων δόμησης

– Οικοδομική άδεια, εφόσον αυτή υπάρχει

– Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος

– Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών

Σημειώνεται ότι ως τιμή εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία, επί της οποίας εφαρμόζεται σειρά εκπτώσεων που μπορεί να φτάσουν ακόμα και το 80%. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, προβλέπεται έκπτωση 10%, ενώ για τμηματική καταβολή οι μηνιαίες δόσεις φτάνουν ακόμα και τις 60 (άτοκες), με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ.

Ενστάσεις αντικειμενικών αξιών
Τη στιγμή που το οικονομικό επιτελείο αναμένει τις εισηγήσεις της αρμόδιας επιτροπής που εξετάζει τις ενστάσεις που κατέθεσαν σχεδόν οι μισοί δήμοι της χώρας ζητώντας τη μείωση των αντικειμενικών αξιών (που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022), τα στοιχεία δείχνουν ότι η ψαλίδα μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών ανοίγει και πάλι. Ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, φαίνεται ότι οι τιμές πώλησης κινούνται έως και δύο φορές πάνω από τις αντικειμενικές αξίες, εξέλιξη που δυσκολεύει σημαντικά το έργο της επιτροπής ενστάσεων.

Υπενθυμίζεται ότι οι μισοί σχεδόν δήμοι της χώρας, και συγκεκριμένα το 44%, ζήτησαν κούρεμα των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων ή ακόμα και επαναφορά των τιμών στα επίπεδα του 2018. Οι υφιστάμενες τιμές ζώνης τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022 και, όπως αναφέρουν αρκετοί δήμοι, οδήγησαν πολλούς πολίτες στο να χάσουν διάφορα επιδόματα (ελάχιστο εγγυημένο, επίδομα στέγασης), ενώ κάποιοι χάνουν και το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ, για το οποίο η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού θα πρέπει να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ.

Επέκταση αντικειμενικών αξιών
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το προσεχές διάστημα οι εκτιμητές θα παραδώσουν τις εισηγήσεις για τον καθορισμό τιμών ζώνης σε 2.167 περιοχές που παραμένουν εκτός αντικειμενικού συστήματος. Πρόκειται για “το υπολειπόμενο 1,5% της Επικράτειας όπου έλειπαν τα απαιτούμενα πολεοδομικά στοιχεία”. Σε όρους πληθυσμού, οι εν λόγω οικισμοί αντιστοιχούν μόλις στο 1,5% του συνολικού πληθυσμού της Επικράτειας και, όπως είναι προφανές, δεν πρόκειται απλώς για απομακρυσμένους, αλλά για αραιοκατοικημένους ή ερημωμένους οικισμούς, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συλλογή όχι μόνο τεχνικών, αλλά και εμπορικών στοιχείων για τις συγκεκριμένες Ζώνες. Σύμφωνα με πληροφορίες:

• Σε 650 από αυτούς τους οικισμούς δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος.

• Σε άλλους 500 κατοικούν το πολύ 10 άτομα.

• Σε 800 ο τοπικός πληθυσμός φτάνει στα 50 άτομα.

• Και μόνο στους υπόλοιπους 550 καταγράφονται πάνω από 50 κάτοικοι.

Ηλεκτρονικός φάκελος ακινήτων
Στο μεταξύ, η πιλοτική λειτουργία του ηλεκτρονικού φακέλου ακινήτων φαίνεται ότι αντιμετωπίζει προβλήματα, τα οποία θα έχουν επιλυθεί μέχρι τον Νοέμβριο, που θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή. Σημειώνεται ότι, με τον ηλεκτρονικό φάκελο, πωλητές και αγοραστές ακινήτων δεν θα είναι υποχρεωμένοι να επισκέπτονται εφορίες, δήμους, κτηματολογικά γραφεία για να συγκεντρώσουν τα δεκάδες δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου.

Το έργο αυτό το αναλαμβάνουν οι συμβολαιογράφοι, οι οποίοι έπειτα από εξουσιοδότηση των συμβαλλόμενων μερών μπορούν να αντλούν ηλεκτρονικά μέσω της νέας πλατφόρμας e-Μεταβίβαση όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά και έγγραφα. Τα δικαιολογητικά θα βρίσκονται στις οθόνες των συμβολαιογράφων και οι υποθέσεις για τους ενδιαφερόμενους θα κλείνουν πιο γρήγορα και με λιγότερη γραφειοκρατία.

Ο “Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου”, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, από την 1η Νοεμβρίου 2023 θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία, αφορά αποκλειστικά συμβάσεις μεταξύ φυσικών προσώπων επί εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων σε περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί και λειτουργεί Κτηματολογικό Γραφείο.

Τα πιστοποιητικά που περιέχει ο “Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου” είναι τα εξής:

– Τίτλος κτήσης (συμβόλαιο ή αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου)

– Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ

– Αποδεικτικό ενημερότητας

– Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας

– Βεβαίωση δήμου περί μη οφειλής ΤΑΠ

– Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας

– Τυχόν δήλωση υπαγωγής στον ν. 4178/2013 ή στον ν. 4495/2017 και βεβαίωση εξόφλησης του οικείου προστίμου κατά τα οριζόμενα στους ανωτέρω νόμους

– Σχέδια (κατόψεις) του μηχανικού

– Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης

– Τοπογραφικό διάγραμμα και στοιχεία/σχέδια οικοδομικής άδειας (στέλεχος, διάγραμμα κάλυψης, κατόψεις, τοπογραφικό)

– Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος