Ο αγωγός Nord Stream 1 που μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία είναι κλειστός από σήμερα και για 10 ημέρες, για την προγραμματισμένη συντήρησή του, προκαλώντας ωστόσο ανησυχίες για τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη σε περίπτωση που η διακοπή λειτουργίας παραταθεί.
Οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 έχουν ήδη μειωθεί στο 40% της χωρητικότητας ενώ η Ουκρανία διέκοψε επίσης έναν διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη τον Μάιο.
Αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα εντονότερα την ανησυχία τους πως η ροή μπορεί να μην αποκατασταθεί, καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, ενώ την ίδια στιγμή πολλές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια και η Μόσχα αντιδρώντας ανέστειλε ή μείωσε τις προμήθειες αερίου σε αρκετές από αυτές, κάτι που θεωρείται κίνηση αντιποίνων στην Ευρώπη για τις κυρώσεις εναντίον της.
Ποιες είναι οι επιλογές της Ευρώπης από εδώ και στο εξής;
Η Ρωσία προμηθεύει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της Ευρώπης, κυρίως μέσω αγωγών. Οι παραδόσεις πέρυσι προσέγγιζαν τα 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm).
Ο διαμετακομιστικός διάδρομος της Ουκρανίας στέλνει κυρίως αέριο στην Αυστρία, την Ιταλία, τη Σλοβακία και άλλα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Η Ουκρανία έκλεισε τον αγωγό Sokhranovka που διέρχεται από ρωσικά κατεχόμενα εδάφη στα ανατολικά της χώρας.
Οι ευρωπαϊκές χώρες επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο. Ορισμένες έχουν ήδη αποκοπεί από τις ρωσικές προμήθειες αφού απέρριψαν την απαίτηση Πούτιν να πληρώσουν σε ρούβλια.
Άλλες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, εξακολουθούν να χρειάζονται ρωσικό αέριο και προσπαθούν να αναπληρώσουν τα εξαντλημένα αποθέματα φυσικού αερίου.
Οι εναλλακτικές διαδρομές προς την Ευρώπη που δεν περνούν μέσω της Ουκρανίας περιλαμβάνουν τον αγωγό Yamal-Europe, που διασχίζει τη Λευκορωσία και την Πολωνία προς τη Γερμανία, και τον Nord Stream 1, ο οποίος περνά κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα προς τη Γερμανία.
Ο αγωγός Yamal-Europe έχει χωρητικότητα 33 δισ. κυβικών μέτρων (bcm), περίπου το ένα έκτο των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Το αέριο ρέει ανατολικά μέσω του αγωγού από τη Γερμανία στην Πολωνία από την αρχή του τρέχοντος έτους.
Η Αυστρία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Σλοβακία και η Τσεχία έχουν λάβει χαμηλότερους όγκους μέσω του Nord Stream 1.
Το Κρεμλίνο είπε ότι οι μειωμένες προμήθειες μέσω του Nord Stream 1 δεν ήταν προμελετημένες, κατηγορώντας τις δυτικές κυρώσεις για καθυστέρηση στην επιστροφή του εξοπλισμού που στάλθηκε για συντήρηση στον Καναδά.
Οι ροές από σήμερα μηδενίζονται λόγω της διακοπής λειτουργίας λόγω συντήρησης του Nord Stream 1.
Από πού άλλου μπορεί να βρει αέριο η Ευρώπη;
Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μπορούσε, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το Reuters, να εισάγει αέριο από τη Βρετανία, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία μέσω αγωγών.
Η Νορβηγία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας της Ευρώπης μετά τη Ρωσία, πιέζει την παραγωγή για να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τον στόχο της να τερματίσει την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.
Η βρετανική Centrica υπέγραψε συμφωνία με τη νορβηγική Equinor για επιπλέον προμήθειες φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο για τους επόμενους τρεις χειμώνες. Η Βρετανία δεν βασίζεται στο ρωσικό αέριο και μπορεί επίσης να εξάγει στην Ευρώπη μέσω αγωγών.
Η Νότια Ευρώπη μπορεί να λάβει αζερικό αέριο μέσω του αγωγού Trans Adriatic Pipeline προς την Ιταλία και του Trans-Atolian Natural Gas Pipeline (TANAP) μέσω Τουρκίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι μπορούν να προμηθεύσουν 15 bcm υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση φέτος.
Τα τερματικά LNG της Ευρώπης έχουν περιορισμένη χωρητικότητα για επιπλέον εισαγωγές, αν και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες λένε ότι αναζητούν τρόπους για να επεκτείνουν τις εισαγωγές και την αποθήκευση.
Η Γερμανία είναι μεταξύ των χωρών που θέλει να κατασκευάσει νέους τερματικούς σταθμούς LNG. Σκοπεύει να κατασκευάσει δύο σε μόλις δύο χρόνια.
Η Πολωνία, η οποία καλύπτει περίπου το 50% της κατανάλωσης φυσικού αερίου της με ρωσικό αέριο ή περίπου 10 bcm, έχει δηλώσει ότι μπορεί να προμηθεύεται φυσικό αέριο μέσω δύο συνδέσεων με τη Γερμανία.
Τον Οκτώβριο, θα ανοίξει ο αγωγός που θα επιτρέπει τη ροή έως και 10 bcm φυσικού αερίου ετησίως μεταξύ Πολωνίας και Νορβηγίας.