62 κατηγορίες μέτρων συνολικού ύψους 31,4 δισ. ευρώ συνθέτουν το παζλ των παρεμβάσεων στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση το 2020 και θα συνεχίσει το 2021 με στόχο την αναχαίτηση της εξάπλωσης του ιού αλλά και για την οικονομική ενίσχυση των πληττόμενων κλάδων της οικονομίας. Από το ποσό αυτό, τα 23,9 δισ. ευρώ αφορούν το 2020 και τα 7,54 δισ. ευρώ το 2021.
Από το σύνολο των 62 παρεμβάσεων,
- 22 αφορούν στη μείωση των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης με κόστος 4.920 εκατ. ευρώ το 2020 και 1.783 εκατ. ευρώ το 2021. Σημειώνεται ότι το ύψος των παρεμβάσεων για το 2021 ανέρχεται σε 2.239 εκατ. ευρώ, ωστόσο 223 εκατ. ευρώ αναμένεται να επιστραφούν από αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων του 2020, από τον Μάιο του 2021 και έπειτα, στο πλαίσιο των 12 ή 24 δόσεων
- 34 αφορούν αύξηση δαπανών Γενικής Κυβέρνησης, με κόστος 10.730 εκατ. ευρώ το 2020 και 5.539 εκατ. ευρώ το 2021. Από αυτές, δαπάνες ύψους 1.749 εκατ. ευρώ το 2020 και 880 εκατ. ευρώ το 2021 συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ
- 4 είναι δημοσιονομικά ουδέτερες, ωστόσο σημαντικές για τη λειτουργία της ιδιωτικής οικονομίας τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και τη σχέση αυτής με το Τραπεζικό σύστημα και
- 2 αφορούν παροχή ρευστότητας, συγχρηματοδοτούμενες από το ΠΔΕ, που έχουν ταμειακή επιβάρυνση 2.548 εκατ. ευρώ για το 2020, οι οποίες με τη μόχλευση των ποσών που διατίθενται από το τραπεζικό σύστημα αντιστοιχούν σε παροχή ρευστότητας στον ιδιωτικό τομέα της Ελληνική οικονομίας ύψους 8.241 εκατ. ευρώ.
Ειδικά για το 2021 οι παρεμβάσεις που επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα αφορούν:
- τη μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα (816 εκατ. ευρώ)
- την αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα (767 εκατ. ευρώ)
- την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό και την επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας (322 εκατ. ευρώ)
- το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ», που αφορά στην επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 (280 εκατ. ευρώ)
- την επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολές τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο του 2021 (113 εκατ. ευρώ).
Στον προϋπολογισμό έχει προβλεφθεί για το 2021 ποσό 3 δισ. ευρώ ως ειδικό αποθεματικό για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του κορωνοϊού. Βασικός στόχος είναι να καλύψει αναμενόμενες δαπάνες από την επέκταση του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής, την επέκταση μέτρων στήριξης της απασχόλησης και του εισοδήματος και επιπλέον δαπάνες Υγείας τους πρώτους μήνες του 2021. Η κατανομή μεταξύ των μέτρων στήριξης θα εξαρτηθεί από αντικειμενικά γεγονότα, όπως οι οικονομικές συνέπειες του δεύτερου κύματος της πανδημίας σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και τον αριθμό των δικαιούχων.
Εκτός από τις δημοσιονομικές παρεμβάσεις που αναφέρονται στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, η δημοσιονομική αποτύπωση των ετών 2020 και 2021 επηρεάζεται από μια σειρά άλλων παρεμβάσεων που αφορούν, είτε αντιμετώπιση έκτακτων υποχρεώσεων του κράτους και ζημίες από φυσικές καταστροφές (π.χ. Ιανός) , είτε νέες αναπτυξιακές παρεμβάσεις. Αυτές αφορούν:
- την καταβολή αναδρομικών ποσών σε συνταξιούχους δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (1,4 δισ. ευρώ) το 2020,
- την αντιμετώπιση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, με κόστος που αναμένεται να ξεπεράσει στα 230 εκατ. ευρώ το 2020,
- την εξαίρεση της δαπάνης των εμβολίων που εντάσσονται στο πρόγραμμα εθνικού εμβολιασμού, από το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ, με δημοσιονομικό κόστος 100 εκατ. ευρώ για το 2020 και 170 εκατ. ευρώ για το έτος 2021,
- την αύξηση του ορίου της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ κατά 30 εκατ. ευρώ για τα έτη 2020 και 2021,
- την αυξημένη επιχορήγηση προς τον ΕΟΠΥΥ κατά 377 εκατ. ευρώ το 2020, επιπλέον της αύξησης του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης ανωτέρω κατά 30 εκατ. ευρώ και της εξαίρεσης των εμβολίων από το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης, με δημοσιονομικό κόστος 100 εκατ. ευρώ,
- το πρόγραμμα εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών των ΟΤΑ ύψους περίπου 116 εκατ. ευρώ,
- τη θέσπιση του κώδικα διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας σε δανειολήπτες, με δημοσιονομικό κόστος 100 εκατ. ευρώ για το 2021,
- την υπεραπόσβεση δαπανών έρευνας και ανάπτυξης (R&D), με δημοσιονομικό κόστος 35 εκατ. ευρώ για το 2021,
- την υπερέκπτωση για επενδύσεις σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση (επιβαρύνει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2022),
- την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε μικρά και απομακρυσμένα νησιά με δημοσιονομικό κόστος 1,5 εκατ. ευρώ για το 2020 και 1,5 εκατ. ευρώ για το 2021,
- την έκτακτη ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών, με την διπλή καταβολή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ύψους περίπου 55 εκατ. ευρώ, τον Δεκέμβριο του 2020.
Παράλληλα, τόσο για το 2020 όσο και για το 2021 έχει δοθεί προτεραιότητα σε παρεμβάσεις που αφορούν στην αντιμετώπιση θεμάτων Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας, καθώς και μεταναστευτικών ροών. Ειδικότερα, οι πληρωμές για την Εθνική Άμυνα (εξοπλιστικά προγράμματα) αναμένεται να ανέλθουν στο ποσό των 2,5 δισ. ευρώ το 2021, αυξημένες κατά 2 δισ. ευρώ περίπου σε σχέση με το 2020. Οι δαπάνες για τις μεταναστευτικές ροές το 2021 προβλέπεται να ανέλθουν σε 564 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 414 εκατ. ευρώ καλύπτονται από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Με βάση τα παραπάνω, σύμφωνα με το naftemporiki.gr, το σύνολο των παρεμβάσεων για την ενίσχυση της Ελληνικής οικονομίας και την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων (υγειονομική, οικονομική, μεταναστευτική, φυσικών καταστροφών) προσεγγίζει τα 27 δισ. ευρώ το 2020 και αναμένεται να υπερβεί τα 10 δισ. ευρώ το 2021, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι πόροι που θα απορροφηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.