Στον εύθραυστο ιστό της διεθνούς πολιτικής, η πιο ανησυχητική ηρεμία είναι εκείνη που προκύπτει από την έλλειψη διαφωνίας. Οι τρέχουσες εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και της κυβέρνησης Τραμπ – ιδίως σε καίρια ζητήματα όπως η Γάζα, το Ιράν, τους Χούθι και την Σαουδική Αραβία – δεν συνιστούν ρήξη· αντιθέτως, αποκαλύπτουν την υγιή λειτουργία μιας στρατηγικής σχέσης που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και στη ρεαλιστική κατανόηση των εθνικών προτεραιοτήτων.
Γράφει ο Τάσος Ηγουμενίδης
Ας είμαστε ξεκάθαροι, η πλήρης ευθυγράμμιση με έναν σύμμαχο – ακόμη και με τον πιο ένθερμο – όταν αυτός αποκλίνει από ζωτικά συμφέροντα σου, δεν είναι διπλωματία. Είναι αδράνεια με κόστος επιβίωσης. Και σήμερα, οι νέες θέσεις του Ντόναλντ Τραμπ σε θέματα που αγγίζουν τον πυρήνα της ισραηλινής ασφάλειας δεν επιτρέπουν σιωπή ή απάθεια.
Η ευθυγράμμιση χωρίς αντίσταση είναι επικίνδυνη
Θα πρέπει άραγε το Ισραήλ να αποδεχθεί μια ανανεωμένη, πλην επισφαλή, πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, στο όνομα της «διατήρησης καλών σχέσεων» με την Ουάσινγκτον; Όταν η Σαουδική Αραβία πλησιάζει στην απόκτηση αμερικανικής έγκρισης για πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς την παραμικρή προϋπόθεση εξομάλυνσης σχέσεων με το Ισραήλ – όρος που είχαν επιβάλει ακόμη και Δημοκρατικοί πρόεδροι – θα πρέπει η Ιερουσαλήμ να παρακολουθεί αμέτοχη;
Η Γάζα ως κρίσιμη δοκιμασία στρατηγικής βούλησης
Και φτάνουμε στο ζήτημα της Γάζας – το κεντρικό πεδίο όπου δοκιμάζεται όχι μόνο η επιχειρησιακή ικανότητα των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και η στρατηγική πυγμή της χώρας. Ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων του Ισραήλ, Εγιάλ Ζαμίρ, άνθρωπος που δεν υπόκειται σε κομματικές σκοπιμότητες, υπήρξε απολύτως σαφής: «Δεν υπάρχει εναλλακτική. Είναι επιτακτική ανάγκη. Αυτή η επιχείρηση θα φέρει τους ομήρους πίσω. Θα επιφέρουμε ήττα στη Χαμάς με τρόπο που θα έχει ιστορικό βάθος».
Πρόκειται για λόγια που πρέπει να αποτελέσουν πολιτική πυξίδα. Όταν ο επιχειρησιακός σχεδιασμός στη Γάζα – με άμεσες επιπτώσεις στην ασφάλεια και των πολιτών και των ομήρων – έρχεται σε σύγκρουση με πολιτικά ή εκλογικά χρονοδιαγράμματα της Ουάσινγκτον, το Ισραήλ δεν έχει περιθώριο να αναπροσαρμόσει τον βηματισμό του για να συμβαδίσει με ξένες σκοπιμότητες.
Η στρατηγική αξία του “όχι”
Η στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ είναι αδιαμφισβήτητα είναι ένα απο τα θεμέλια της ισραηλινής εθνικής ασφάλειας. Όμως κανένα θεμέλιο δεν επιβιώνει αν δεν προστατευτεί από την ίδια του τη φθορά. Και σήμερα, το Ισραήλ καλείται να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του ακόμα και απέναντι σε έναν φίλο – τον πρόεδρο Τραμπ – ο οποίος, παρά την θετική στάση του προς το Ισραήλ, εμφανίζει πλέον μειωμένη ευαισθησία στις πιο κρίσιμες ισραηλινές ανησυχίες.
Κι εδώ είναι το κρίσιμο δίδαγμα: το να λες «όχι» δεν είναι εχθρότητα. Είναι η ανώτατη μορφή σεβασμού στις ίδιες σου τις κόκκινες γραμμές. Χωρίς αυτή την ικανότητα άρνησης, ακόμα και η πιο θερμή συμμαχία κινδυνεύει να εξελιχθεί σε στρατηγικό στραγγαλισμό. Όταν η αγκαλιά ενός συμμάχου γίνεται ασφυκτική, το καθήκον κάθε ηγέτη είναι να υπερασπιστεί τον ζωτικό του χώρο.