Ο πόλεμος στην Ουκρανία δοκιμάζει τις αντοχές της ρωσικής οικονομίας

Η διείσδυση των ουκρανικών στρατευμάτων εντός της ρωσικής επικράτειας, κυρίως μέσω της περιοχής του Κούρσκ, έχει θορυβήσει-κλονίσει τη Μόσχα. Την ίδια στιγμή, όμως, δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις για τη πορεία της ρωσικής οικονομίας, με αναλυτές και διεθνείς φορείς να προβλέπουν ότι έχει «εξουθενωθεί», λόγω του υψηλού κόστους του πολέμου στην Ουκρανία, και να βρίσκεται ένα βήμα από την κρίση.

Πρέπει να τονιστεί, ωστόσο, ότι και στο παρελθόν είχαν εκφραστεί παρόμοιες προβλέψεις περί κατάρρευσης της ρωσικής οικονομίας-κυρίως από δυτικούς αναλυτές-, οι οποίες διαψεύστηκαν παταγωδώς. Παρά τις σφοδρές οικονομικές κυρώσεις που της επέβαλε η Δύση, η Μόσχα στάθηκε στα πόδια της, εκμεταλλευόμενη πλήρως την ενεργειακή κρίση και την εκτόξευση των κερδών της από τις ενεργειακές εξαγωγές (φυσικό αέριο).

Τώρα, όμως, και με δεδομένο ότι η επέμβαση στην Ουκρανία πήρε τη μορφή «πολέμου των χαρακωμάτων», ξεπερνώντας σε διάρκεια τα δύο χρόνια,, η ρωσική οικονομία μοιάζει να έχει υπερθερμανθεί. Αναλυτές που πήραν μέρος σε έρευνα του Bloomberg εκτιμούν ότι οι τεράστιες δαπάνες του συνεχιζόμενου πολέμου σε συνδυασμό με τους αυξημένους περιορισμούς σε βασικούς αναπτυξιακούς τομείς, φέρνουν τη ρωσική οικονομία στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Οι εργατικοί πόροι έχουν πρακτικά εξαντληθεί εν μέσω σκληρού ανταγωνισμού για προσλήψεις μεταξύ του στρατού και των επιχειρήσεων. Ο κατασκευαστικός και ο τραπεζικός τομέας δεν είναι πλέον προστατευμένοι από τις επιπτώσεις των πολύ υψηλών επιτοκίων, τώρα που τα περισσότερα κρατικά επιδοτούμενα προγράμματα στεγαστικών δανείων τερματίστηκαν.

Ενώ το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν εκτιμάται ότι θα σημειώσει άλμα άνω του 4% σε ετήσια βάση το β’ τρίμηνο, η ανάπτυξη είναι πιθανό να επιβραδυνθεί στο ήμισυ αυτού του επιπέδου κατά το υπόλοιπο του έτους, σύμφωνα με τους οικονομολόγους που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg.

Η κυβέρνηση αύξησε μαζικά τις δαπάνες μετά την εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022, διοχετεύοντας χρήματα στη στρατιωτική και αμυντική βιομηχανία και ενεργώντας για να διευκολύνει τις εγχώριες επιχειρήσεις από τις επιπτώσεις των κυρώσεων που επέβαλαν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτό προκάλεσε την υπερθέρμανση της οικονομίας σε βαθμό που δεν είχε παρατηρηθεί από την εποχή πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, σύμφωνα με τη διοικητή της Τράπεζας της Ρωσίας, ως απάντηση στην τεράστια αύξηση της εγχώριας ζήτησης.

Η κεντρική τράπεζα αύξησε τον περασμένο μήνα το βασικό επιτόκιο κατά 200 μονάδες βάσης στο 18%, το υψηλότερο επίπεδο από τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους στασιμοπληθωρισμού, καθώς η αύξηση των τιμών συνέχισε να επιταχύνεται.

Άσχημα μαντάτα από βασικούς οικονομικούς δείκτες

Η ανεργία, βασικό σημάδι υπερθέρμανσης, έχει μειωθεί σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο στη Ρωσία, στο 2,4% και υπό του αντίστοιχου οποιουδήποτε από τα κράτη του γκρουπ των G7.Οι επιχειρήσεις έχουν πλέον έλλειψη περισσότερων από 2 εκατομμύρια εργαζομένων, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία.

Οι απαιτήσεις του στρατού για νέους νεοσύλλεκτους που θα συμμετάσχουν στον πόλεμο συνεχίζουν να αυξάνουν τις πιέσεις στην αγορά εργασίας, ιδίως καθώς οι αξιωματούχοι αυξάνουν κατακόρυφα τα μπόνους στρατολόγησης για τους νέους εθελοντές για να αναπληρώσουν τις τάξεις του στρατού.

Επίσης η οικονομική δραστηριότητα τον Ιούνιο έδειξε σημάδια ψύξης στους περισσότερους τομείς, με την ανάπτυξη των κατασκευών να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο για την περίοδο αυτή από το 2020, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομίας.

Η επέκταση στη μεταποίηση που καθοδηγείται από τις στρατιωτικές παραγγελίες ήταν η μισή τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον Μάιο. Το χονδρικό εμπόριο, συμπεριλαμβανομένων των πωλήσεων ενέργειας, επιβραδύνθηκε σε ρυθμό ανάπτυξης μικρότερο του 2% από τα διψήφια ποσοστά τους προηγούμενους μήνες, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας.