Ο πληθωρισμός απληστίας και οι «βολές» της Λαγκάρντ στις επιχειρήσεις

Εδώ και πολλούς μήνες η συζήτηση για τον πληθωρισμό βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη του οικονομικού επιτελείου, φορέων-θεσμών, της κοινωνίας και των πολιτών που είναι οι τελικά αποδέκτες των επιπτώσεών του. Νέες αναλύσεις, στοιχεία και δεδομένα έρχονται να προστεθούν στη γενικότερη αξιολόγηση για το φαινόμενο, το οποίο συρρικνώνεται σε επίπεδο ονομαστικών τιμών, αλλά στην ουσία του διατηρεί στα ύψη την ακρίβεια, ενώ επιδρά αρνητικά και σε άλλους τομείς.

Πρόσφατα ήρθε να προστεθεί στη δημόσια συζήτηση ο όρος «πληθωρισμός απληστίας», που αναφέρεται στην ακόρεστη  επιθυμία των επιχειρήσεων να ενισχύουν διαρκώς τα κέρδη τους, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα των τιμών. Η τροφοδότηση των πληθωριστικών πιέσεων από τα αυξημένα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων, ανησυχεί ιδιαίτερα τους κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρώπης και  δη την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η τελευταία κατηγορείται ότι κυνηγάει σχεδόν εμμονικά τη μείωση του πληθωρισμού και αυξάνει τα επιτόκιά της, χωρίς να συνυπολογίζει τις επιπτώσεις που αυτό έχει στην ευρωπαϊκή ανάπτυξη, αλλά και στο κόστος δανεισμού χωρών, επιχειρήσεων και πολιτών.

Στον αντίλογο αυτών, η Κριστίν Λαγκάρντ υποστηρίζει ότι η ΕΚΤ δεν θα πατήσει φρένο στις αυξήσεις, εάν οι επιχειρήσεις δεν συγκρατήσουν τα περιθώρια κέρδους τους, τη γενεσιουργό αιτία δηλαδή του πληθωρισμού απληστίας. Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απηύθυνε πρόσφατα την πλέον αυστηρή, έως τώρα, σύστασή της προς τις επιχειρήσεις, ζητώντας τους να περιορίσουν τα δικά τους περιθώρια κέρδους για να δώσουν αυξήσεις στη μισθοδοσία του προσωπικού και να συμβάλουν στην αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Εάν δεν το πράξουν, προειδοποίησε η Λαγκάρντ, η ΕΚΤ δεν θα μείνει αδρανής, δηλαδή θα υποχρεωθεί να αυξήσει κι άλλο τα επιτόκια.

Το μοτίβο, πάντως, αναφορικά με τον πληθωρισμό διατηρείται αναλλοίωτο τους τελευταίους μήνες. Η ταχεία  αποκλιμάκωση του γενικού δείκτη συνεχίζεται στην Ελλάδα, καθώς τον Ιούνιο υποχώρησε στο 1,8%, όμως οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται με εκρηκτικούς ρυθμούς, ροκανίζοντας τα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.

Απομυζεί και τις αποταμιεύσεις

Και δεν είναι μόνο αυτό το κακό που προκαλεί ο επίμονος πληθωρισμός, καθώς, μεταξύ άλλων, ροκανίζει και τις αποταμιεύσεις των Ελλήνων. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρώπης με το χαμηλότερο ποσοστό αποταμίευσης επί του διαθέσιμου εισοδήματος και μάλιστα η μοναδική με αρνητικό ποσοστό. Πρόκειται για μια «συνθήκη» που εδραιώθηκε το 2022 και αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023.

Μια άλλη αρνητική επίπτωση του πληθωρισμού στη συσσώρευση αποταμιεύσεων είναι μέσω των πραγματικών επιτοκίων. Ένας υψηλός και επίμονος πληθωρισμός, μεγαλύτερος της αντίστοιχης αύξησης των ονομαστικών επιτοκίων, αποθαρρύνει τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, τα οποία ενδέχεται να καταναλώσουν τα χρήματα τους πριν χάσουν την αξία τους.