Ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να ανακοινώσει σε λίγες ώρες από τον Λευκό Οίκο, την Τετάρτη (2/4), τις τελικές αποφάσεις του για την επιβολή δασμών στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Οι αγορές και ο κόσμος, περιμένουν με αγωνία τον πρόεδρο των ΗΠΑ να πατήσει το «κουμπί».
Η «Ημέρα της Απελευθέρωσης», όπως την έχει χαρακτηρίσει ο Τραμπ, θα είναι η κήρυξη ενός παγκόσμιου «εμπορικού πολέμου», καθώς οι χώρες που αναμένεται να βρεθούν στο στόχαστρο έχουν διαμηνύσει πως θα απαντήσουν με αντίποινα.
Σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ, η «Ημέρα της Απελευθέρωσης» θα σηματοδοτεί τη στιγμή που «οι διεθνείς εμπορικοί εταίροι θα σταματήσουν να εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ».
Παρότι αρκετοί είναι αυτοί που προσβλέπουν σε διαπραγματεύσεις, αναλυτές εκτιμούν πως οι ανακοινώσεις της Τετάρτης είναι πιθανόν να αποδειχθούν η αρχή μιας εμπορικής σύγκρουσης, η οποία θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια, αναδιαμορφώνοντας το διεθνές εμπόριο και μετακυλίοντας, αναπόφευκτα, ένα τεράστιο κόστος στους καταναλωτές.
Το ακριβές μέγεθος των δασμών και ο χρόνος επιβολής τους δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Οι διαρροές από την αμερικανική κυβέρνηση, αναφέρουν πως το σχέδιο προβλέπει δασμούς 20% με 25% για τις περισσότερες εισαγωγές, επιπλέον σε αυτούς που έχουν ήδη επιβληθεί.
Μάλιστα από τον Λευκό Οίκο εξετάζεται τα έσοδα να αξιοποιηθούν για μειώσεις φόρων. Οι δασμοί αναμένεται να επιβληθούν σε μια τεράστια γκάμα προϊόντων, από φαρμακευτικά είδη έως ημιαγωγούς. Υπενθυμίζεται πως ήδη, από την περασμένη εβδομάδα, έχουν ανακοινωθεί δασμοί 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών.
Σημειώνεται πως πρόσφατα, ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε με εμπορικούς δασμούς και όσες χώρες αγοράζουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα. Πρόκειται για μια απειλή που καταδεικνύει – για άλλη μια φορά – πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται τους δασμούς ως ένα όπλο πολλαπλών χρήσεων για οποιοδήποτε στόχο.
Στα 1,4 τρισ. δολάρια το συνολικό κόστος – Τα 6 σενάρια
Σύμφωνα με αναλυτές οικονομολόγους, το συνολικό παγκόσμιο κόστος του δασμολογικού πολέμου, μόνο το 2025, θα μπορούσε να φτάσει τα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό είναι το συνολικό μέγεθος στο οποίο κατέληξε έκθεση από το Aston Business School, η οποία σχηματοποίησε κάποια βασικά σενάρια, συμπεριλαμβανομένου αυτού των μαζικών αντιμέτρων από άλλες χώρες, ως απάντηση στους δασμούς του Τραμπ.
Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, ο επικείμενος εμπορικός πόλεμος θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές, μειωμένη ανταγωνιστικότητα και κατακερματισμό στις αλυσίδες εφοδιασμού.
Ακολουθούν τα έξι σενάρια, με αρχή τους δασμούς που έχουν ήδη ανακοινωθεί σε βάρος του Καναδά, του Μεξικού και της Κίνας:
– Αρχικοί δασμοί από ΗΠΑ σε Καναδά, Μεξικό, Κίνα: Οι τιμές των ΗΠΑ αυξάνονται κατά 2,7% και το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώνεται κατά 0,9%. Η ευημερία μειώνεται στον Καναδά κατά 3,2% και στο Μεξικό κατά 5%. Οι επιπτώσεις στην Κίνα είναι δύσκολο να εκτιμηθούν, λόγω έλλειψης αξιόπιστων δημοσιονομικών δεδομένων.
– Αντίποινα από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα: Η απώλεια των ΗΠΑ βαθαίνει στο 1,1%, η ευημερία μειώνεται στον Καναδά κατά 5,1% και στο Μεξικό κατά 7,1%.
– Οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 25% σε αγαθά της ΕΕ: Απότομη συρρίκνωση του διατλαντικού εμπορίου, σημαντικά προβλήματα στην παραγωγή στην ΕΕ και πτώση της ευημερίας των ΗΠΑ κατά 1,5%.
– Η ΕΕ αντεπιτίθεται με δασμούς 25% σε προϊόντα των ΗΠΑ: Οι τιμές αυξάνονται στις ΗΠΑ και την ΕΕ. Αμοιβαία απώλεια ευημερίας, ενώ εντείνονται τα αρνητικά αποτελέσματα για τις ΗΠΑ. Το Ηνωμένο Βασίλειο ενδεχομένως να έχει μέτρια οφέλη από την εκτροπή του διεθνούς εμπορίου.
– Επιβολή γενικευμένων δασμών στο διεθνές εμπόριο από ΗΠΑ: Η σοβαρή συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου και οι σημαντικές αυξήσεις των τιμών επηρεάζουν σημαντικά την ευημερία στη Βόρεια Αμερική και τον όγκο του εμπορίου στο Ηνωμένο Βασίλειο.
– Πλήρη αντίποινα από τις χώρες με αμοιβαίους δασμούς: Εκτεταμένη παγκόσμια αναστάτωση, μειωμένες εμπορικές ροές και σοβαρή απώλεια της ευημερίας στις ΗΠΑ. Το παγκόσμιο κόστος του εμπορικού πολέμου, σε αυτή τη φάση, εκτιμάται 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, με βαθιές επιπτώσεις και στις διασυνδεδεμένες οικονομίες με τις ΗΠΑ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το σχέδιο της Ε.Ε. για αντίποινα στους δασμούς των ΗΠΑ – Τι δηλώνει η πρόεδρος της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ένα ισχυρό σχέδιο αντιποίνων, έναντι των αμερικανικών δασμών, ενόψει της αυριανής «ημέρας απελευθέρωσης» κατά τον Ντόναλντ Τραμπ, του νέου δηλαδή, «πακέτου» δασμών έως και 25% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα.
Στην περίπτωση αυτή, το «μπλοκ» θα «χτυπήσει» το εμπόριο υπηρεσιών και τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως τόνισε σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο η πρόεδρος της Κομισιόν.
Σύντομα, μάλιστα, η Ε.Ε θα επιβάλει πρόστιμα στην Apple και Meta για παραβίαση του νόμου των ψηφιακών αγορών, ενώ ετοιμάζεται και για το «εργαλείο κατά του εξαναγκασμού» (anti-coercion instrument), τη θεσμοθετημένη δυνατότητα να επιβάλει περιορισμούς στο εμπόριο υπηρεσιών, αν κρίνει ότι τρίτη χώρα χρησιμοποιεί τους δασμούς ως «εργαλείο» εκβιασμού.
Για τον λόγο αυτό, οι Βρυξέλλες θα διαπραγματευθούν «από θέση ισχύος», όπως τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η Ευρώπη έχει πολλά χαρτιά. Από το εμπόριο και την τεχνολογία έως το μέγεθος της αγοράς μας. Αλλά αυτή η δύναμη βασίζεται επίσης στην ετοιμότητά μας να λάβουμε σταθερά αντίμετρα. Όλα τα εργαλεία είναι πάνω στο τραπέζι» είπε χαρακτηριστικά.
«Έχουμε όλα όσα χρειαζόμαστε για να προστατεύσουμε τον λαό μας και την ευημερία μας. (…) Και οι λαοί της Ευρώπης πρέπει να γνωρίζουν: όλοι μαζί θα προάγουμε και θα υπερασπιζόμαστε πάντα τα συμφέροντα και τις αξίες μας. Και θα υπερασπιζόμαστε πάντα την Ευρώπη» πρόσθεσε η πρόεδρος της Κομισιόν, ενώ προειδοποίησε παράλληλα ότι οι δασμοί θα αυξήσουν τις τιμές για τους απλούς καταναλωτές, θα καταστρέψουν θέσεις εργασίας, θα δημιουργήσουν ένα «γραφειοκρατικό τέρας» στα τελωνεία και θα αποτελέσουν «εφιάλτη» για τις αμερικανικές εταιρείες που πωλούν τα προϊόντα τους στην Ευρώπη.
Προέβλεψε επίσης ότι τα μέτρα θα έρθουν σε αντίθεση με την πολυδιαφημισμένη ατζέντα του Τραμπ για την εκ νέου εκβιομηχάνιση της Αμερικής.
Σε όλη την ομιλία της, πάντως η Φον ντερ Λάιεν επέμεινε ότι ο στόχος της Κομισιόν θα είναι μια «λύση» μέσω διαπραγματεύσεων, ώστε να αποτραπεί ένας ολοκληρωτικός εμπορικός «πόλεμος» μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, ο οποίος κατά τους αναλυτές θα έχει καταστροφικές οικονομικές συνέπειες, ιδιαίτερα σε μια εποχή αυξημένης παγκόσμιας αβεβαιότητας.
Εάν ωστόσο οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, τότε η Κομισιόν δεν θα διστάσει να λάβει τα μέτρα που αναλογούν, ανέφερε η πρόεδρός της. «Θα ήμασταν όλοι καλύτερα αν μπορούσαμε να βρούμε μια εποικοδομητική λύση» κατέληξε, πάντως, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έναντι των ευρωβουλευτών.
Στην πραγματικότητα, η Ε.Ε έχει ήδη καθυστερήσει την επαναφορά των μέτρων του 2018, που είναι προσώρας σε αναστολή ως απάντηση στους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, ώστε να δώσει «χρόνο και χώρο» σε διαπραγματεύσεις, που μέχρι σήμερα, ωστόσο, δεν έχουν αποδώσει καρπούς. Επίσης, οι Βρυξέλλες θα πρέπει να απαντήσουν και στους δασμούς ύψους 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων στις ΗΠΑ.
Στο «στόχαστρο» της Κομισιόν θα βρεθούν πάντως πέντε κρίσιμοι τομείς: η αυτοκινητοβιομηχανία, τα φαρμακευτικά προϊόντα, μέταλλα -όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο-, η ξυλεία και οι ημιαγωγοί. Ενόψει, μάλιστα, των ενδιάμεσων εκλογών σε δύο χρόνια για την ανάδειξη των δύο σωμάτων του Κογκρέσου, η Κομισιόν σχεδιάζει να «χτυπήσει» με δασμούς προϊόντα και πολιτείες, που έχουν σημασία για τους Ρεπουμπλικανούς όπως η Τζόρτζια ή η Λουιζιάνα από όπου, για παράδειγμα εκλέγεται ο νυν πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον.
Ετοιμάζονται για αντίποινα ο Καναδάς και οι ασιατικές χώρες
Ο Καναδάς, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα ετοιμάζονται, επίσης, για αντίποινα κατά των επικείμενων δασμών του Τραμπ.
Οι τρεις ασιατικές χώρες σχεδιάζουν επίσης να ανακοινώσουν δασμούς ως αντίποινα σύμφωνα με το κινεζικό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV τη Δευτέρα. Συγκεκριμένα, διεξήγαγαν οικονομικές συνομιλίες την περασμένη Κυριακή, για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, υποσχόμενες να ενισχύσουν το δίκαιο εμπόριο και τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ τους, λίγες μέρες πριν οι ΗΠΑ ανακοινώσουν τους σαρωτικούς δασμούς.
Επίσης, την περασμένη Παρασκευή ο Καναδός Πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ είπε στον Τραμπ ότι το έθνος του θα ανταπαντήσει στις ΗΠΑ με δικούς του δασμούς, εάν ο Τραμπ εφαρμόσει αυτά που έχει υποσχεθεί. Ωστόσο, ο Κάρνεϊ δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες – όπως το χρονοδιάγραμμα ή το εύρος των αντιποίνων.