Ο νέο-οθωμανικός «γίγαντας» του Ερντογάν έχει πήλινα πόδια

«Μπορείς να τους ξεγελάς όλους για λίγο καιρό, λίγους όλο τον καιρό, αλλά όχι όλους για όλο τον καιρό», είχε πει, ως σοφός πολιτικός ανήρ, ο Αβραάμ Λίνκολν. Μια πασίγνωστη ρήση, ένα απόφθεγμα που έχει σημαντικές αναφορές ιδίως στον πολιτικό κόσμο. «Καθρεπτίζει» τη συμπεριφορά υπερφιλόδοξων πολιτικών, που χρησιμοποίησαν κάθε είδους τρυκ ή «μεγαλοφυή» σχέδια για να «πουλήσουν» το σπουδαίο έργο τους, ωστόσο, τελικώς, η παντοδύναμη πραγματικότητα τους ξεσκέπασε, τους προσγείωσε ανώμαλα.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να ανασυστήσει το «μεγαλείο» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να καταστήσει την Τουρκία κορυφαίο γεωπολιτικό παράγοντα στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο. Ο μεγαλοϊδεατισμός του «Σουλτάνου» και οι φαραωνικού χαρακτήρα φιλοδοξίες δεν έχουν ταβάνι, συνάμα και οι προσπάθειες της Άγκυρας να πείσει τη διεθνή κοινότητα, ότι η Τουρκία διαθέτει όλα τα εχέγγυα (οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά), για να αποτελέσει, μεταξύ άλλων, και τον «πυλώνα» έκφρασης του μουσουλμανικού κόσμου, κυρίως απέναντι στη Δύση.

Μέσω της επίδειξης στρατιωτικής ισχύος και της υιοθέτησης επιθετικής γεωπολιτικής στρατηγικής σ’ ένα ευρύ φάσμα της Ανατολικής Μεσογείου, από τη Λιβύη, το Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία «ποζάρει» ως ένας σημαντικός παίκτης-πρωταγωνιστής, που δεν διστάζει, μάλιστα, να τα βάλει ευθέως, να παρακούσει αν προτιμάται, τις «προσταγές» μεγάλων δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ, η Ε.Ε, η Γαλλία κτλ.

Η Άγκυρα, πλασάρεται στο διεθνές στερέωμα ως «γίγαντας» που δύναται να επιβάλει τα θέλω του στους άλλους, ενώ παράλληλα «επενδύει» πολιτικά στο εσωτερικό της χώρας, στην εικόνα της κραταιής, πανίσχυρης Τουρκίας, που όλοι φοβούνται και σέβονται σε Δύση και Ανατολή.

Οι διεθνείς αγορές δεν πείθονται από τον Ερντογάν –«Βουλιάζουν» την τουρκική οικονομία

Ο νέο-οθωμανικός «γίγαντας» που δημιούργησε το καθεστώς Ερντογάν και με περίσσεια επικοινωνιακή «τέχνη» προσπαθεί να προπαγανδίσει, δεν πείθει, τουλάχιστον τις αγορές και ό,τι συνθέτει την παγκόσμια οικονομική κοινότητα. Η Τουρκία είναι γίγαντας με πήλινα «πόδια» που δείχνει έτοιμος να γκρεμιστεί ολότελα σαν χάρτινος πύργος, εξαιτίας της δεινής θέσης που βρίσκεται η οικονομία της.

Οι διεθνείς αγορές, οι οίκοι αξιολόγησης δεν πείθονται από τις επιδείξεις ισχύος ή τα μεγαλόσχημα επικοινωνιακά σόου του «Σουλτάνου». Σε μια μάλλον απέλπιδα προσπάθεια, να ανακόψει τη νέα κατρακύλα του εθνικού νομίσματος και να «ανακτήσει» την εμπιστοσύνη των αγορών, ο Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε την ανακάλυψη κοιτασμάτων 320 δισ. κυβικών τόνων φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα.

Οι αγορές, όμως, δεν συμμερίστηκαν την άποψη του Σουλτάνου, ο οποίος υποστήριξε ότι αυτή η ανακάλυψη, για την οποία σημειωτέον δεν παρείχε λεπτομερείς αναφορές και πρόσθετα στοιχεία, θα αλλάξει άρδην και προς το καλύτερο την ιστορία της Τουρκίας. Παρά τη μεγαλοπρεπή τουρκική φιέστα και τις πομπώδεις ανακοινώσεις Ερντογάν, η τουρκική λίρα συνεχίζει την άνευ προηγουμένου κατηφορική της πορεία. Βρίσκεται, πλέον, με ισοτιμία 9:1 σε σύγκριση με το ευρώ, κάτι που συνιστά ιστορικό χαμηλό όλων των εποχών.

Αθρόα φυγή ξένων κεφαλαίων από την Τουρκία

Την ίδια στιγμή ξένα funds και επενδυτές ξεφορτώνονται άρον άρον τουρκικά ομόλογα και μετοχές. Οι εκροές διεθνών κεφαλαίων από την τουρκική οικονομία έχουν ξεπεράσει και τον «πήχη» που τέθηκε στη συναλλαγματική κρίση του 2018. Το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, ελέω της αθρόας φυγής διεθνών κεφαλαίων, ακολουθεί την κατρακύλα, γεγονός που έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις παντός βεληνεκούς και τράπεζες.

Τα ραπίσματα που δέχεται η τουρκική οικονομία είναι αλλεπάλληλα, με πιο πρόσφατο την έκθεση του οίκου αξιολόγησης Fitch,  που υποβίβασε το outlook, δηλαδή τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας σε αρνητικές από σταθερές. Παράλληλα, ο Fitch, στην ίδια έκθεση, επιβεβαίωσε την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας σε «ΒΒ-», τρεις βαθμίδες πιο χαμηλά από την επενδυτική διαβάθμιση.

Ο Ερντογάν, παρά τις ομολογουμένως φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλει, δεν μπορεί να κρύψει «κάτω από το χαλάκι» το υπερμέγεθες πρόβλημα που υπάρχει στα σωθικά της τουρκικής οικονομίας. Και το χειρότερο γι’ αυτόν είναι, ότι δεν έχει πλέον την αναμενόμενη ανταπόκριση, το «γκελ» που θα επιθυμούσε στην εγχώρια κοινή γνώμη, η επιχειρηματολογία του πως η «μοχθηρή» Δύση και τα όργανά της, δηλαδή οι αγορές, έχουν εξαπολύσει συντονισμένη επίθεση κατά της Τουρκίας.

Τα αποθέματα ουσιαστικών επιχειρημάτων εξαντλούνται για τον «Σουλτάνο» και η οικονομία αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα του, κάτι που διαβλέπουν ολοένα και περισσότεροι Τούρκοι. Ο Ερντογάν βλέπει, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, τη δημοτικότητά του να ολισθαίνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κάτι που ισχύει και με την αποδοχή του έργου της κυβέρνησής του.

Είναι ο παντοδύναμος Ερντογάν στριγμωμένος στα σχοινιά, ελέω της τουρκικής οικονομίας; Αν η απάντηση στο ερώτημα είναι ναι, τότε γίνεται πιο επιτακτική η ανάγκη του «Σουλτάνου» για μια επιτυχία εδώ και τώρα, σε διπλωματικό ή στρατιωτικό επίπεδο, προκειμένου να ανατρέψει την κατάσταση. Όπερ σημαίνει ότι το καθεστώς Ερντογάν, δεν θα διστάσει να προβεί σε άκρως τολμηρές, ριψοκίνδυνες ενέργειες,  σ’ όλη την Ανατολική Μεσόγειο και δη σε Αιγαίο και κυπριακή ΑΟΖ, προσδοκώντας στη δημιουργία… νικηφόρων τετελεσμένων για την Τουρκία, που θα έχουν θετικό αντίκτυπο στο προφίλ του «Σουλτάνου» και της κυβέρνησής του.