Τις τελευταίες ημέρες πριν την ανατροπή του ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ παραπονέθηκε στον Υπουργό Εξωτερικών του Ιράν ότι η Τουρκία υποστηρίζει ενεργά τους σουνίτες αντάρτες στην επίθεσή τους κατά του καθεστώτος του, δήλωσαν δύο Ιρανοί αξιωματούχοι που μίλησαν στο Reuters.
Πέντε δεκαετίες διακυβέρνησης από την οικογένεια του Άσαντ τερματίστηκε την Κυριακή όταν κατέφυγε στη Μόσχα, όπου η κυβέρνηση του έδωσε άσυλο.
Το Ιράν είχε υποστηρίξει τον Άσαντ στον μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο της Συρίας και η ανατροπή του θεωρήθηκε ως σημαντικό πλήγμα για τον υπό την ηγεσία του Ιράν «Άξονα της Αντίστασης», μια πολιτική και στρατιωτική συμμαχία που αντιτίθεται στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Καθώς οι δυνάμεις των ανταρτών από τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), κατέλαβαν μεγάλες πόλεις και προχωρούσαν προς την πρωτεύουσα, ο Άσαντ συνάντησε τον Ιρανό Υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αράγκτσι στη Δαμασκό στις 2 Δεκεμβρίου.
Στη συνάντηση, ο Άσαντ εξέφρασε την οργή του για τις εντεινόμενες προσπάθειες της Τουρκίας να τον καθαιρέσει, όπως είπε, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ιρανό αξιωματούχο. Ο Αράγκτσι διαβεβαίωσε τον Άσαντ για τη συνεχή υποστήριξη του Ιράν και υποσχέθηκε να θέσει το θέμα στην Άγκυρα, είπε ο ίδιος αξιωματούχος.
Την επόμενη μέρα, ο Αράγκτσι συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν για να εκφράσει τις βαθιές ανησυχίες της Τεχεράνης σχετικά με την υποστήριξη της Άγκυρας στις προόδους των ανταρτών.
«Η συνάντηση ήταν τεταμένη. Το Ιράν εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την ευθυγράμμιση της Τουρκίας με τις ατζέντες των ΗΠΑ και του Ισραήλ και μετέφερε τις ανησυχίες του Άσαντ», δήλωσε ένας δεύτερος Ιρανός αξιωματούχος, αναφερόμενος στην υποστήριξη της Άγκυρας στους αντάρτες και στη στόχευση των συμμάχων του Ιράν.
Ο Φιντάν, ανέφερε ο αξιωματούχος, κατηγόρησε τον Άσαντ για την κρίση, υποστηρίζοντας ότι η αποτυχία του να συμμετάσχει σε γνήσιες ειρηνευτικές συνομιλίες και τα χρόνια της καταπιεστικής διακυβέρνησής του ήταν οι βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης.
Πηγή του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών που γνωρίζει τις συνομιλίες του Φιντάν είπε ότι αυτές δεν ήταν οι ακριβείς δηλώσεις του Φιντάν και πρόσθεσε ότι ο Αράγκτσι δεν μετέφερε κανένα μηνύματα από τον Άσαντ στην Τουρκία.
Το μέλος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία, η οποία ελέγχει εκτάσεις γης στη βόρεια Συρία μετά από αρκετές διασυνοριακές εισβολές κατά της συριακής κουρδικής πολιτοφυλακής YPG, ήταν ο κύριος υποστηρικτής των ομάδων της αντιπολίτευσης που στόχευαν να ανατρέψουν τον Άσαντ από το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου το 2011, αναφέρει το Reuters.
Η πτώση του Άσαντ απογύμνωσε το Ιράν και τη σύμμαχό του, τη λιβανική τρομοκρατική ομάδα Χεζμπολάχ, από έναν ζωτικό σύμμαχο. Οι δεσμοί της Τεχεράνης με τη Δαμασκό επέτρεψαν στο Ιράν να εξαπλώσει την επιρροή του μέσω ενός χερσαίου διαδρόμου από τα δυτικά σύνορά του μέσω Ιράκ μέχρι τον Λίβανο για να μεταφέρει όπλα στη Χεζμπολάχ.
Το Ιράν ξόδεψε δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει τον Άσαντ κατά τη διάρκεια του πολέμου και ανέπτυξε τους Φρουρούς της Επανάστασης στη Συρία για να διατηρήσει τον σύμμαχό του στην εξουσία.
Η Χεζμπολάχ έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο, στέλνοντας μαχητές για να τον υποστηρίξουν, αλλά έπρεπε να τους φέρει πίσω στον Λίβανο τον τελευταίο χρόνο για να πολεμήσουν κατά του Ισραήλ – μια αναδιάταξη που αποδυνάμωσε τις γραμμές της συριακής κυβέρνησης.