Νέες τουρκικές προκλήσεις και απειλές για το φυσικό αέριο της Κύπρου

Κατά τη διάρκεια της χθεσινής παρουσίας του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στα κατεχόμενα της Κύπρου και ιδιαίτερα στην Αμμόχωστο, προβλήθηκαν κατά προκλητικό τρόπο τα ζητήματα τόσο του φυσικού αερίου, όσο και της λεγόμενης “πολιτικής ισότητας” στο νησί.

Σε κοινές δηλώσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιτζί, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έστειλε μήνυμα – απειλή προς την ηγεσία της Κύπρου: “Μοιραστείτε τους φυσικούς πόρους της Κύπρου προτού είναι πολύ αργά”, είπε κατηγορώντας τους ελληνοκύπριους για μονομερείς ενέργειες.

Συγκεκριμένα, μιλώντας για το φυσικό αέριο, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών υποστήριξε πως θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως βάση για ειρήνη και σταθερότητα, και τόνισε πως σε όλες τις συναντήσεις η Άγκυρα έχει επισημάνει πως θα διαφυλάξει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας. “Με τα πλοία μας, το Φατίχ, το Γιαβούζ, το Μπαρμπαρός και το Ορούτς Ρέις, συνεχίζουμε με αποφασιστικότητα τις δραστηριότητές μας στην ανατολική Μεσόγειο, γεωτρητικές και σεισμογραφικές», δήλωσε και πρόσθεσε:

“Με τις μονομερείς της ενέργειες η ελληνοκυπριακή πλευρά δείχνει ότι δεν έχει πρόθεση να διαμοιραστεί τους φυσικούς πόρους και όπως έκαναν το 2011 και το 2012, απέρριψαν χωρίς δισταγμό και πάλι την πρόταση που τους υποβλήθηκε από την τουρκοκυπριακής πλευρά στις 13 Ιουλίου. Ωστόσο αυτή η πρόταση είναι ακόμη στο τραπέζι, το συζητάμε αυτό και με την διεθνή κοινότητα. Αυτή η πρόταση πρέπει να γίνει άμεσα αποδεκτή πριν να είναι αργά”.

“Εάν η πρόταση δεν γίνει αποδεκτή από την ελληνική πλευρά”, συνέχισε, “η κρατική εταιρεία πετρελαίου Τουρκίας (ΤΡΑΟ) θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα τις δραστηριότητές της στην περιοχή”. Σχετικά με την πρόταση που έδωσε ο Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης στον Μ. Ακιντζί για το φυσικό αέριο είπε ότι “κατ’ εμάς απέχει από του να είναι σοβαρή, δεν έχει τίποτα ρεαλιστικό που να μπορεί να γίνει αποδεκτό”. “Αφορούσε την παροχή μόνο πληροφοριών σε θέματα φυσικού αερίου, δεν προνοούσε συμμετοχή των τουρκοκυπρίων στη λήψη αποφάσεων. Ζητούμενο ήταν ο καθορισμός της ΑΟΖ μεταξύ της Τουρκίας και της ελληνοκυπριακής πλευράς και ο διαμοιρασμός με βάση την πληθυσμιακή αναλογία υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα αναγνωρίσει την ΑΟΖ (της Κυπριακής Δημοκρατίας), θα σταματήσει τις γεωτρήσεις και θα φύγουν τα πλοία της από την περιοχή”, σχολίασε ο Ακιντζί αναφερόμενος στην πρόταση του Αναστασιάδη.

Για το φυσικό αέριο, ο ηγέτης των τουρκοκυπρίων ανέφερε ότι η πρόταση για την κοινή επιτροπή υπάρχει από το 2011 στο τραπέζι και την έκανε πιο λεπτομερή με στόχο να γίνουν γέφυρα φιλίας οι υδρογονάνθρακες στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά οι Ε/κ την απέρριψαν κατηγορηματικά. “Αυτό που πρέπει να γίνει εδώ είναι, είτε μέχρι να εξευρεθεί μια λύση όλες οι πλευρές θα παραμείνουν μακριά από τέτοιου είδους δραστηριότητες, είτε θα κάνουμε την κοινή επιτροπή και θα συνεργαστούμε, είτε οι δύο πλευρές θα ακολουθήσουν χωριστά το δρόμο τους. Η δική μας πρόταση είναι ακόμη στο τραπέζι”, τόνισε χαρακτηριστικά.

“Πολιτική ισότητα, ελευθερία και ασφάλεια”

Ο Μουσταφά Ακιντζί σημείωσε πως οι Τουρκοκύπριοι θέλουν ένα πλαίσιο συμφωνίας, μιλώντας για “πολιτική ισότητα, ελευθερία, και ασφάλεια” και υπογραμμίζοντας πως “η πολιτική ισότητα και η αποτελεσματική συμμετοχή στην λήψη αποφάσεων είναι εκ των ων ουκ άνευ”. Σχετικά με την πενταμερή συνάντηση, ανέφερε πως πρόκειται για μια πρόταση της Τουρκίας, την οποία η τουρκοκυπριακή πλευρά βλέπει “ζεστά”, όπως και τα Ηνωμένα Έθνη, ωστόσο αυτό είναι κάτι που θα συζητηθεί με τον ΓΓ του ΟΗΕ.

“Για εμάς είναι πολύ σημαντικό, εκ των ων ουκ άνευ, η πολιτική ισότητα, η αποτελεσματική συμμετοχή στις αποφάσεις. Αυτό είναι σημαντικό και υπήρχε στις συγκλίσεις”, ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου και το πλαίσιο Γκουτέρες είναι σημαντικά μαζί με τις συγκλίσεις του παρελθόντος και πρέπει να γίνουν “συνολικά αποδεκτά”. Επανέλαβε δε ότι εάν αρχίσει μια διαδικασία διαπραγματεύσεων θα είναι μια νέα διαδικασία, “δηλαδή εμείς δεν θα εισέλθουμε σε μια διαδικασία που θα είναι ανοικτού τέλους και δεν θα είναι επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα, όπως μας ξεγελούσαν για χρόνια”. Ανέφερε επίσης ότι στις εκθέσεις των ΗΕ υπάρχει η αναφορά ότι οι διαδικασίες ανοικτού τέλους ανήκουν στο παρελθόν.

Ο κ. Ακιντζί είπε ότι όσον αφορά τους όρους αναφοράς έχει διανυθεί απόσταση, ωστόσο δεν τέλειωσε η ιστορία αυτή. “Με υπομονή και καλή πρόθεση, με εποικοδομητικό πνεύμα, με σαφήνεια κι όχι ασάφεια”, πρόσθεσε, επιδιώκει ένα πλαίσιο όπου “θα γίνουν τέτοιες μεταρρυθμίσεις που, σε μια πιθανή λύση στην Κύπρο, δεν θα θέτουν σε κίνδυνο την πολιτική ισότητα της τουρκοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας, την ασφάλεια και την ελευθερία των τουρκοκυπρίων”. Υπογράμμισε ακόμη πως η ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, έχει μεταφέρει το τί είναι σημαντικό για την τουρκοκυπριακή πλευρά και πως θα πρέπει να γίνουν όλα αποδεκτά, το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου, το πλαίσιο Γκουτέρες και οι συγκλίσεις του παρελθόντος.

“Περισσότερο από 50 χρόνια έχουμε επιδείξει προσπάθεια με όλη μας την ειλικρίνεια για την επίτευξη μιας λύσης”, δήλωσε από την πλευρά του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών υποστηρίζοντας πως από την Τουρκοκυπριακή πλευρά “υπήρχε πάντοτε δυνατή βούληση υπέρ της λύσης, αλλά δυστυχώς η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν είχε αυτή την βούληση”. “Δυστυχώς δεν μπορούμε να πούμε ότι μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων το 2017, έχει αλλάξει κάτι. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θέλει να διαμοιραστεί με τους τουρκοκύπριους ούτε την διοίκηση ούτε την ευμάρεια”.

Η ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ παρακολούθησε τη διαδικασία από κοντά την προηγούμενη εβδομάδα, σημείωσε ο κ. Τσαβούσογλου, λέγοντας ότι “είναι κρίμα που η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έχει αλλάξει νοοτροπία και δεν αποδέχεται την πολιτική ισότητα”. “Ως Τουρκία το είπαμε με κάθε ευκαιρία και σε όλα τα φόρα, είμαστε έτοιμοι να δούμε κάθε είδους επιλογή που θα επιτυγχάνει την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων και θα δίνει απαντήσεις στις ανησυχίες ασφάλειας. Εμείς δεν αποκλείουμε κανένα μοντέλο λύσης, και είμαστε ενάντια στην επιβολή κάποιου είδους λύσης. Ωστόσο η ουσία του πράγματος είναι η ελληνοκυπριακή πλευρά να αποδεχθεί την πολιτική ισότητα, με όλα τα στοιχεία που εμπεριέχει, εκ των προτέρων”.

Η άποψη “να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και βλέπουμε” δεν είναι αποδεκτή, συνέχισε. “Το δοκιμάσαμε αυτό για 50 χρόνια και δεν πέτυχε”, είπε και δήλωσε επίσης ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει αναφερθεί σε διαφορετικές ιδέες σε διαφορετικές περιπτώσεις. “Ακούσαμε από τον ίδιο ή μέσω άλλων για λύση δύο κρατών, για χαλαρή ομοσπονδία ή αποκεντρωμένη ομοσπονδία και άλλες τέτοιες ιδέες”, πρόσθεσε. Το είπε και ο κ. Ακιντζί αυτό, συνέχισε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, κατηγορώντας τον Αναστασιάδη πως “είναι ειδήμονας στο να λέει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικά άτομα”.

Γι’ αυτό, συνέχισε, “σε μια πενταμερή άτυπη συνάντηση είπαμε, να ξεκαθαριστούν αυτά. Το τί θα διαπραγματευτούμε να το αποφασίσουμε μαζί. Αφού ξεκαθαρίσει αυτό, όπως έχει πει και ο κ. Ακιντζί, τότε μπορεί να υπάρξει λεπτομερής σαφήνεια του εγγράφου για τους όρους αναφοράς. Δηλαδή, να δούμε ξεκάθαρα τί διαπραγματευόμαστε και μετά μαζί να ξεκαθαρίσουμε με λεπτομέρεια το έγγραφο των όρων αναφοράς. Και μετά θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Χωρίς το έγγραφο των όρων αναφοράς, Τουρκία και τουρκοκυπριακή πλευρά δεν μπορούν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις”, ανέφερε. “Εάν θέλουν να διαμοιραστούν την εξουσία και την ευμάρεια, στη βάση της πολιτικής ισότητας, αυτό πρώτα συμφωνείται στην βάση αρχών και μετά αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις, πρόσθεσε. Εάν λες ότι αυτό δεν μπορείς να το κάνεις, τότε αυτό που προσπαθείς να κάνεις δεν είναι ένας συνεταιρισμός στη βάση της πολιτικής ισότητας, αλλά στη βάση της κυριαρχικής ισότητας. Η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθούν να αποτελούν μειονότητα και σε αυτό δεν πρέπει να επιμένει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Θεωρούμε χάσιμο χρόνου να μπούμε σε μια διαδικασία διαπραγματεύσεων όπου δεν θα υπάρχει το στοιχείο της πολιτικής ισότητας”.

Η απάντηση της Λευκωσίας

“Οι σημερινές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, καθώς και όλες οι ενέργειές του στη διάρκεια της παράνομης επίσκεψής του στα κατεχόμενα, δείχνουν πέραν πάσης αμφιβολίας την ευθύνη της Τουρκίας για τη στασιμότητα που παρατηρείται στο Κυπριακό” απάντησε ο κύπριος κυβερνητικός Εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου. “Πρόκειται για μια εντελώς προκλητική στάση που σκοπό έχει να δυναμιτίσει το κλίμα και ενδεχομένως να αποτρέψει την προσπάθεια του ΓΓ των ΗΕ για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων”.