Νέες επιθέσεις σε Τεχεράνη και Ισραήλ – Ο Τραμπ στο επίκεντρο

Η σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ εισέρχεται σε επικίνδυνη φάση, καθώς οι εχθροπραξίες εντείνονται και η Ουάσιγκτον κλιμακώνει τη στρατιωτική και διπλωματική της εμπλοκή. Στο έκτο 24ωρο των επιθέσεων, οι εξελίξεις αποκαλύπτουν την ταχύτατη μετατόπιση της κρίσης από το περιφερειακό στο διεθνές επίπεδο — με τις Ηνωμένες Πολιτείες να στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τεχεράνη και να ενισχύουν στρατιωτικά το Ισραήλ.

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις έπληξαν στρατηγικό στόχο στην καρδιά της ιρανικής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με ιρανικά ΜΜΕ, βομβαρδίστηκε το Πανεπιστήμιο Ιμάμης Χουσεΐν στην ανατολική Τεχεράνη, ίδρυμα που συνδέεται στενά με τους Φρουρούς της Επανάστασης. Πρόκειται για μια άκρως συμβολική κίνηση που σηματοδοτεί την πρόθεση του Ισραήλ να πλήξει τον ιδεολογικό και στρατιωτικό πυρήνα του ιρανικού καθεστώτος.

Σε απάντηση, το επίλεκτο σώμα των Φρουρών ανακοίνωσε την εκτόξευση υπερηχητικών βαλλιστικών πυραύλων τύπου Fateh-1 εναντίον ισραηλινών στόχων, στο πλαίσιο της επιχείρησης “Τίμια Υπόσχεση 3”. Οι Φρουροί ισχυρίστηκαν πως ελέγχουν πλέον τον εναέριο χώρο των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών, αναδεικνύοντας το επίπεδο της στρατηγικής τους αυτοπεποίθησης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το Fateh-1 αποτελεί ένα από τα πιο προηγμένα όπλα του ιρανικού οπλοστασίου και παρουσιάστηκε μόλις το 2023. Η χρήση του σε ευρεία κλίμακα υποδηλώνει ότι η Τεχεράνη είναι διατεθειμένη να κλιμακώσει με βαριά όπλα την αντιπαράθεση με το Τελ Αβίβ, αψηφώντας τους διεθνείς συσχετισμούς.

Το τελεσίγραφο Τραμπ και η αποστολή δεύτερου αεροπλανοφόρου

Ο Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε το Ιράν σε “παράδοση άνευ όρων”, εντείνοντας τη ρητορική που ήδη βρίσκεται στα άκρα. Μέσω ανάρτησής του στην Truth Social, αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ γνωρίζουν τη θέση του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Είναι εύκολος στόχος, αλλά προς το παρόν δεν θα τον εξουδετερώσουμε. Η υπομονή μας εξαντλείται».

Η αμερικανική απάντηση δεν περιορίζεται στη ρητορική. Οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αποστείλουν δεύτερο αεροπλανοφόρο στη Μέση Ανατολή, αυξάνοντας κατακόρυφα την αποτρεπτική δύναμη στην περιοχή. Παράλληλα, τέσσερα στρατηγικά βομβαρδιστικά B-52H Stratofortress στάθμευσαν στη στρατιωτική βάση Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό. Πρόκειται για αεροσκάφη με δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών όπλων και καθοδηγούμενων πυρομαχικών ακριβείας, που ενισχύουν τη στρατηγική πίεση προς την Τεχεράνη.

Σε μια κίνηση που φανερώνει την επιφυλακή της Ουάσιγκτον για ενδεχόμενη κλιμάκωση, η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ θα παραμείνει κλειστή για λόγους ασφαλείας μέχρι την Παρασκευή 20 Ιουνίου, κατόπιν οδηγιών των ισραηλινών αρχών. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, από την πλευρά του, δημιούργησε ειδικό επιχειρησιακό κλιμάκιο (task force) για την υποστήριξη Αμερικανών πολιτών στη Μέση Ανατολή.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, με ανάρτηση στο Χ (πρώην Twitter), τόνισε πως «η μάχη ξεκινά». Χαρακτήρισε το Ισραήλ «τρομοκρατικό σιωνιστικό καθεστώς» και κάλεσε σε σκληρή, αμείλικτη απάντηση. Η δήλωση αυτή αποκαλύπτει την ιδεολογική διάσταση της αντιπαράθεσης, καθώς το Ιράν δεν βλέπει απλώς έναν στρατιωτικό εχθρό στο Ισραήλ, αλλά έναν υπαρξιακό αντίπαλο που πρέπει να εκλείψει.

Το αδιέξοδο Τραμπ: Πόλεμος ή πυρηνική διαπραγμάτευση;

Σύμφωνα με New York Times και CNN, ο Τραμπ βρίσκεται μπροστά σε ένα γεωστρατηγικό δίλημμα: θα ενδώσει στις πιέσεις του Νετανιάχου για να καταστραφούν οι υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Φορντό; Η καταστροφή τους απαιτεί τη χρήση των υπερβαρέων βομβών GBU-57, βάρους 15 τόνων, που μπορούν να ριφθούν μόνο από τα αμερικανικά βομβαρδιστικά stealth B-2 — μέσα που δεν διαθέτει το Ισραήλ.

Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, η συζήτηση είναι έντονη. Τα «γεράκια» των Ρεπουμπλικανών, όπως ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, πιέζουν για στρατιωτική δράση. Αντίθετα, ισχυρές φωνές του κινήματος MAGA, όπως ο Στιβ Μπάνον και ο Τάκερ Κάρλσον, εκφράζουν έντονη αντίθεση, επικαλούμενοι την αρχή του America First και το φάντασμα των αποτυχημένων επεμβάσεων σε Ιράκ και Αφγανιστάν.

Σύμφωνα με το Axios, ο Τραμπ εξετάζει εναλλακτικά την αποστολή διπλωματικής αντιπροσωπείας στην Τεχεράνη, πιθανώς με τον στενό του σύμβουλο Στιβ Γουίτκοφ ή τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, για να επιδιώξει συμφωνία στο θέμα του πυρηνικού προγράμματος.

Ωστόσο, οι αναλύσεις των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, σύμφωνα με το CNN, εκτιμούν ότι το Ιράν απέχει τουλάχιστον τρία χρόνια από την απόκτηση πυρηνικού όπλου — εκτίμηση που ο Τραμπ δημοσίως απορρίπτει, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν με νοιάζει τι είπε η Τούλσι Γκάμπαρντ (επικεφαλής των υπηρεσιών). Πιστεύω ότι οι Ιρανοί βρίσκονται πολύ κοντά».

Η ένταση στη Μέση Ανατολή μετατρέπεται ταχύτατα σε υπαρξιακή κρίση για την παγκόσμια σταθερότητα. Με το Ιράν και το Ισραήλ να ανταλλάσσουν πυραύλους, και τις ΗΠΑ να αυξάνουν τη στρατιωτική τους παρουσία, η πιθανότητα γενικευμένου πολέμου δεν είναι πλέον θεωρητική.

Ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ιστορική απόφαση: θα υιοθετήσει την οδό της στρατιωτικής επίθεσης, ή θα επιδιώξει έναν συμβιβασμό με τη μορφή πυρηνικής συμφωνίας; Η απάντηση θα καθορίσει όχι μόνο την έκβαση της παρούσας κρίσης, αλλά και την πολιτική του παρακαταθήκη ως προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.