Μια πρόσφυγας από τη ΛΔ του Κονγκό αναλαμβάνει πρύτανης στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου

Πέρασαν 16 χρόνια αφότου η Ντέμπορα Καγιέμπε διέφυγε από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, για να γλιτώσει από τα μέλη μια ένοπλης οργάνωσης που την απειλούσαν, αφού αποκάλυψε τη δράση τους. Σήμερα, ετοιμάζεται να αναλάβει πρύτανης στο περίφημο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου – η πρώτη μαύρη γυναίκα στην ιστορία του.

Στο μεσοδιάστημα, η 45χρονη δικηγόρος ζήτησε άσυλο στο Ηνωμένο Βασίλειο, έκανε οικογένεια και εγκαταστάθηκε στη Σκωτία, όπου ειδικεύτηκε στο ανθρωπιστικό δίκαιο.

Παρά την οδύσσειά της, η ίδια λέει ότι τίποτα δεν την είχε προετοιμάσει για την πρόταση που δέχτηκε, να αναλάβει επικεφαλής ενός πανεπιστημίου που ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα. Τον περασμένο Νοέμβριο την προσέγγισαν για να την ρωτήσουν αν θα δεχόταν τη θέση. Απάντησε καταφατικά, πιστεύοντας όμως ότι δεν είχε και πολλές πιθανότητες.

Η εκλογή της την άφησε κατάπληκτη.

«Είναι κάτι που δεν θα το φανταζόμουν ποτέ. Είναι κάτι που δεν το επιδίωξα», αποκάλυψε στο γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο AFP.

Αρκετούς μήνες πριν από τον διορισμό της, βρέθηκε αναμεμιγμένη σε μια διένεξη που θα ήθελε να είχε αποφύγει. Είχε και στο παρελθόν πέσει θύμα ρατσιστικής συμπεριφοράς στη Σκωτία. Όμως οι επιθέσεις έφτασαν στο αποκορύφωμα τον Ιούνιο, εν μέσω των αντιρατσιστικών κινητοποιήσεων σε όλον τον κόσμο, με αφορμή τον θάνατο του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ κατά τη διάρκεια της σύλληψής του από τέσσερις αστυνομικούς.

Σαμποτάζ

Η Ντέμπορα Καγιέμπε πήγαινε με το αυτοκίνητό της σε ένα επαγγελματικό ραντεβού, όταν το όχημα βγήκε απότομα από τον δρόμο. Εξετάζοντάς το προσεκτικότερα, διαπίστωσε ότι κάποιοι είχαν βάλει καρφιά και στα τέσσερα λάστιχα.

«Τις προηγούμενες φορές, μπορούσα να κοιμηθώ ήσυχη. Κάποιες φορές πρέπει να γυρνάς την πλάτη και να αφήνεις πίσω σου τα πράγματα, όμως αυτό που μου συνέβη εκείνη την ημέρα είναι απαράδεκτο», τόνισε.

Αφηγήθηκε τι συνέβη στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης. Όμως, αντί να επιδιώξει την αντιπαράθεση, υιοθέτησε ένα μήνυμα ανεκτικότητας και διαλόγου με τους δράστες. «Τους είπα, ακούστε, αυτά τα πράγματα ανήκουν στο παρελθόν. Αν εξακολουθείτε να μην το καταλαβαίνετε, θα πρέπει να το συζητήσουμε. Αυτό ήταν το μήνυμά μου, τίποτα άλλο».

Λίγο καιρό αργότερα, η κόρη της γύρισε κλαίγοντας από το σχολείο, γιατί μια δασκάλα της είχε ζητήσει να χορέψει τον «χορό των σκλάβων» μπροστά στους συμμαθητές της. Αφού ζητήθηκαν εξηγήσεις από το σχολείο, η Καγιέμπε υπέβαλε ένα αίτημα προς το κοινοβούλιο της Σκωτίας, το οποίο δέχτηκε να εξετάσει εντός των επόμενων μηνών το ζήτημα του ρατσισμού στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Αυτό ακριβώς το μήνυμα του διαλόγου και της ανεκτικότητας ήταν που τράβηξε την προσοχή του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, στους αποφοίτους του οποίου συγκαταλέγονται πρώην πρωθυπουργοί, Νομπελίστες και Ολυμπιονίκες.

Εθνική υπερηφάνεια

«Μου είπαν ότι, αν γίνω πρύτανης, το μήνυμά μου θα φτάσει μακριά και όλος ο κόσμος θα το ακούσει», είπε.

Σύμφωνα με την Καγιέμπε, η οποία γεννήθηκε στην Κινσάσα και ανατράφηκε από τον γιατρό θείο της, η οικογένειά της στη ΛΔ του Κονγκό κατακλύστηκε από συγκίνηση όταν έμαθε το νέο. «Υπάρχει ένα αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας, περιμένουν την επίσημη τελετή, φέτος το καλοκαίρι, για να έρθουν στη Σκωτία και να το δουν με τα μάτια τους», είπε.

Προτεραιότητά της, αφού αναλάβει τα καθήκοντά της, την 1η Μαρτίου, θα είναι να φροντίσει ώστε το πανεπιστήμιο «να προσελκύσει τα πιο λαμπρά μυαλά στη Σκωτία» για να το βοηθήσουν να ορθοποδήσει μετά την πανδημία.

Η Καγιέμπε σημείωσε ότι η πανδημία έδωσε ώθηση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, κάτι που η ίδια θεωρεί ότι αποτελεί ευκαιρία για την Αφρική.

Η Ντέμπορα Καγιέμπε είναι μέλος του δικηγορικού συλλόγου του Κονγκό από το 2000 αλλά δεν επέστρεψε ποτέ στην πατρίδα της αφότου διέφυγε. Η ζωή της απειλείται μέχρι και σήμερα. Ελπίζει όμως ότι από τη νέα της θέση θα μπορέσει να προωθήσει καλύτερες εκπαιδευτικές συνθήκες για την Αφρική.