Μια από τις πιο αναπάντεχες και θορυβώδεις συγκρούσεις της αμερικανικής δημόσιας ζωής ξέσπασε μέσα σε λίγες ώρες, όταν η σχέση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με τον Έλον Μασκ, τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο και ισχυρό σύμμαχο των Ρεπουμπλικανών, μετατράπηκε από στρατηγική συμμαχία σε δημόσια αρένα προσωπικών επιθέσεων. Η ένταση κορυφώθηκε στα κοινωνικά δίκτυα, αφήνοντας εκατομμύρια θεατές να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο μια σύγκρουση με απρόβλεπτες συνέπειες – πολιτικές, οικονομικές και θεσμικές.
Η αφορμή της σύγκρουσης ήταν το νέο φορολογικό και δημοσιονομικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ, το οποίο περιλαμβάνει περικοπές στα κίνητρα για τα ηλεκτρικά οχήματα. Ένα μέτρο που χτυπά καίρια τα επιχειρηματικά συμφέροντα του Μασκ, ειδικά της Tesla. Ο Μασκ, μέχρι πρότινος ένθερμος υποστηρικτής και δωρητής του Τραμπ, κατηγόρησε τον πρώην πρόεδρο για «αχαριστία» και προχώρησε σε μια επίθεση άνευ προηγουμένου.
«Χωρίς εμένα, ο Τραμπ θα είχε χάσει τις εκλογές», έγραψε ο Μασκ στο X (πρώην Twitter), συγκεντρώνοντας σχεδόν 2 εκατ. προβολές σε μία ώρα.
Η δήλωση αυτή δεν ήταν απλώς μια προσωπική μομφή. Ήταν μια πολιτική δήλωση ισχύος από τον Μασκ, που επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με την εξουσία. Ουσιαστικά, ο Μασκ προβάλλει την εικόνα ενός επιχειρηματία που όχι μόνο επηρεάζει την πολιτική, αλλά θεωρεί ότι την καθορίζει.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, φανερά ενοχλημένος, απάντησε μέσα από το Οβάλ Γραφείο, αφήνοντας αιχμές ότι μπορεί να διακοπεί η κυβερνητική στήριξη προς τις επιχειρήσεις του Μασκ:
«Ο Έλον και εγώ είχαμε μια εξαιρετική σχέση. Δεν ξέρω αν θα έχουμε πλέον. Είμαι πολύ απογοητευμένος. Τον έχω βοηθήσει πολύ», είπε.
Λίγο αργότερα, σε ανάρτησή του στο Truth Social, προχώρησε σε πιο επιθετικό τόνο, αφήνοντας σαφείς υπαινιγμούς για τερματισμό συμβάσεων και επιδοτήσεων:
«Ο πιο απλός τρόπος να εξοικονομήσουμε δισεκατομμύρια στον προϋπολογισμό είναι να τερματίσουμε τις κρατικές επιδοτήσεις και συμβάσεις του Έλον».
Η αντίδραση του Μασκ δεν περιορίστηκε σε οικονομικό επίπεδο. Αφού πρώτα χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «βουνό από αηδιαστικές παροχές», κάλεσε τους ακόλουθούς του να το καταψηφίσουν:
«ΣΚΟΤΩΣΤΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ», έγραψε, ζητώντας να διατηρηθούν τα κίνητρα για EV και ηλιακή ενέργεια, ενώ κατήγγειλε τις επιδοτήσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ακολούθησε ακόμα πιο εμπρηστική ανάρτηση: ο Μασκ υπονόησε ότι ο Τραμπ ενδέχεται να περιλαμβάνεται σε μη αποχαρακτηρισμένα κυβερνητικά αρχεία που σχετίζονται με τον Τζέφρι Επστάιν. Παρότι δεν παρουσίασε αποδείξεις, το σχόλιο άνοιξε ένα επικίνδυνο επικοινωνιακό μέτωπο.
Ο Λευκός Οίκος, διά της εκπροσώπου Καρολίν Λέβιτ, απέρριψε τους ισχυρισμούς ως «ατυχές επεισόδιο» από έναν επιχειρηματία που «δεν πήρε ό,τι ήθελε» από το νομοσχέδιο.
Πτώσεις στις αγορές
Η αντιπαράθεση δεν άργησε να επηρεάσει την αγορά. Η μετοχή της Tesla σημείωσε πτώση έως και 12% μέσα σε λίγες ώρες, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν για το ενδεχόμενο μαζικής απώλειας κρατικών επιδοτήσεων και συμβολαίων, αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η πίεση του Μασκ συνεχίστηκε με αναρτήσεις παλιών tweets του Τραμπ περί «ισοσκελισμένων προϋπολογισμών», ρωτώντας ειρωνικά: «Πού είναι αυτός ο τύπος σήμερα;»
Η σύγκρουση έχει πλέον ξεφύγει από τα όρια της προσωπικής διαμάχης. Ο Μασκ φέρεται να εξετάζει τη δημιουργία νέου πολιτικού κόμματος, θέτοντας ξεκάθαρα θέμα ηγεσίας στη Δεξιά. Από την άλλη, ο Τραμπ απειλεί να τερματίσει τις συνεργασίες με τη SpaceX —συμβόλαια που είναι ζωτικής σημασίας για την NASA και τις διαστημικές αποστολές των ΗΠΑ.
Η SpaceX είχε αναλάβει να σχεδιάσει το σκάφος για την αποδρομολόγηση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού το 2030 και συμμετέχει στις αποστολές επανόδου στο φεγγάρι και στον Άρη. Η διακοπή αυτών των συνεργασιών θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στο διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ.
Σε μια επίδειξη δύναμης, ο Μασκ ανακοίνωσε ότι η SpaceX ξεκινά άμεσα τη διαδικασία απόσυρσης του διαστημόπλοιου Dragon:
«Υπό το πρίσμα της δήλωσης του προέδρου Τραμπ για ακύρωση των κυβερνητικών μου συμβάσεων, η @SpaceX θα αρχίσει να θέτει αμέσως εκτός λειτουργίας το διαστημόπλοιο Dragon», έγραψε.
Η σύγκρουση μεταξύ Τραμπ και Μασκ δεν είναι μια ακόμη δημόσια παρεξήγηση. Αφορά την ισορροπία ισχύος ανάμεσα σε επιχειρηματικά και πολιτικά κέντρα επιρροής. Από τη μία, ο Τραμπ διεκδικεί τον απόλυτο έλεγχο του πολιτικού παιχνιδιού. Από την άλλη, ο Μασκ εμφανίζεται ως εναλλακτικός πόλος εξουσίας, συνδυάζοντας τεχνολογική υπεροχή, κεφάλαια και τεράστια επιρροή στη δημόσια σφαίρα.
Η αντιπαράθεση τους έχει ήδη προκαλέσει αναταραχές στις αγορές, πιέσεις στο Κογκρέσο, και σοβαρά ερωτήματα για την κατεύθυνση της αμερικανικής πολιτικής. Και το πιο ανησυχητικό: κανένας από τους δύο δεν φαίνεται πρόθυμος να υποχωρήσει. Η συνέχεια αναμένεται εκρηκτική.
Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news
