Μ. Τσαβούσογλου: Ετοιμάζει επιστολή – “κατηγορητήριο” κατά της Κύπρου

“Επιστολή-κατηγορητήριο” κατά της Λευκωσίας ετοιμάζει σύμφωνα με πληροφορίες του “Φιλελεύθερου της Κύπρου” το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, με βασικό στόχο να αποτρέψει τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων που βρίσκεται εν εξελίξει στις Βρυξέλλες, κατά νομικών και φυσικών προσώπων τα οποία εμπλέκονται ή διαδραματίζουν ρόλο στις έκνομες ενέργειες της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε ήδη στον νέο Επίτροπο διεύρυνσης, Όλιβερ Βαρχελί, ότι η Τουρκία έχει δήθεν “νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα” στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου. Ο κ. Τσαβούσογλου γνωστοποίησε ακόμη στον κ. Βαρχελί ότι η Άγκυρα θα στείλει και γραπτώς τις θέσεις της , σύντομα, στο πλαίσιο επιστολής, η οποία, σύμφωνα με έγκυρη πηγή, αναμένεται να κινείται σε τέσσερις άξονες:

1. Αποτροπή κυρώσεων: Βασικός στόχος της Άγκυρας είναι η αναχαίτιση της επιβολής ενδεχόμενων στοχευμένων μέτρων και συνεπώς η αποτροπή ενεργοποίησης από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., των ήδη εγκεκριμένων νομικών πράξεων, κατά νομικών και φυσικών προσώπων που εμπλέκονται ή διαδραματίζουν ρόλο στις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας, σε όλο το εύρος των θαλάσσιων ζωνών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως επανειλημμένα έχουμε επισημάνει, η εν λόγω διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και η Λευκωσία έχει ήδη υποβάλει συγκεκριμένα ονόματα που συζητούνται στο πλαίσιο της αρμόδιας ομάδας εργασίας Relex, κάτι που η Άγκυρα επιχειρεί με διάφορους τρόπους να αποτρέψει. Σημειώνουμε ότι τα ονόματα που υπέβαλε η Λευκωσία δεν μπορούν και δεν πρέπει να δημοσιοποιηθούν πριν εγκριθούν ομόφωνα από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., για δύο λόγους. Αφενός, γιατί σε περίπτωση δημοσιοποίησης των ονομάτων πριν από την έγκρισή τους, η υπόθεση θα μπορούσε να “πέσει” στο δικαστήριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη Λευκωσία. Αφετέρου, γιατί η δημοσιοποίηση θα μπορούσε να ηχήσει ως καμπανάκι για νομικά και φυσικά πρόσωπα που ενδεχομένως βρίσκονται στη λίστα, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να μεταφέρουν περιουσιακά στοιχεία εκτός Ε.Ε., προ του κινδύνου παγώματός τους.

2. “Νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα”: Η επιστολή του τουρκικού ΥΠΕΞ αναμένεται να αναπαράγει τον τουρκικό ισχυρισμό, ότι η Τουρκία έχει δήθεν “νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα” σε θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο “Φ”, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν απουσίαζε από την επιχειρηματολογία που ανέπτυξε ο Νταβούτογλου στον Βαρχελί, κατά τη συνάντηση των δύο ανδρών στο περιθώριο του Παγκόσμιου Προσφυγικού Φόρουμ στη Γενεύη, στις 9 Δεκεμβρίου. Σημειώνεται ότι η θέση αυτή όχι μόνο δεν είναι καινούργια, αλλά επαναλαμβάνεται σχεδόν καρμπόν από το 2011, με κάθε ευκαιρία, σε επίσημα έγγραφα που υποβάλει η Τουρκία στην Ε.Ε. Όπως είχε δημοσιεύσει επανειλημμένα ο “Φ”, η Άγκυρα καταθέτει γραπτώς ενώπιον της Ε.Ε. συντεταγμένες, διά των οποίων προβάλλει διεκδικήσεις στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, και συγκεκριμένα στα δυτικά του γεωγραφικού μήκους 32 ° 16’18 “E, απέναντι από τον Ακάμα-πλησίον της Πάφου, όπου ισχυρίζεται ότι έχει “νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα”. Οι τουρκικές διεκδικήσεις είναι γνωστές σε όλα τα κράτη-μέλη, από τις 19 Απριλίου 2011, καθώς είχαν προβληθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου Σύνδεσης Ε.Ε.-Τουρκίας. Ωστόσο, η Λευκωσία ουδέποτε είχε ζητήσει την επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Άγκυρας για το εν λόγω ζήτημα, κάτι που έπραξε μόλις το περασμένο καλοκαίρι, ζητώντας τόσο τη λήψη πολιτικών μέτρων, όσο και την επιβολή στοχευμένων μέτρων, στα οποία παραμένει προσηλωμένος ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης.

3. “Δίκαιη οριοθέτηση”… πλην Κύπρου: Όπως πληροφορούμαστε, η Άγκυρα αναμένεται να επαναλάβει προς την Ε.Ε. ότι προσανατολίζεται να προχωρήσει σε “δίκαιη οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας με όλα τα σχετικά παράκτια κράτη που αναγνωρίζει και έχει διπλωματικές σχέσεις”, θέση που διατύπωσε και στο Συμβούλιο Σύνδεσης στις 17 Μαρτίου 2019, θέτοντας ουσιαστικά “εκτός” την Κυπριακή Δημοκρατία.

4. Απόδοση ευθυνών στη Λευκωσία: Η επιστολή του τουρκικού ΥΠΕΞ αναμένεται να επιχειρήσει απόδοση ευθυνών προς τη Λευκωσία, υποστηρίζοντας όσα και ο κ. Τσαβούσογλου φέρεται να ανέφερε σε Ευρωπαίους συνομιλητές του, τις τελευταίες εβδομάδες. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο Τούρκος ΥΠΕΞ ανέφερε ότι “οι Ελληνοκύπριοι επιμένουν να αγνοούν τα ίσα και αναφαίρετα δικαιώματα και συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, ενώ παραβιάζουν τα δικαιώματα της Τουρκίας στην ηπειρωτική της υφαλοκρηπίδα, τα οποία απορρέουν από το διεθνές δίκαιο”…

Συγκλίνουσες πληροφορίες αναφέρουν, επίσης, ότι με βάση τα όσα ανέφερε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον Επίτροπο Διεύρυνσης Όλιβερ Βαρχελί, η επιστολή του τουρκικού ΥΠΕΞ ενδέχεται να αγγίξει και το Κυπριακό. Όπως έλεγαν έγκυροι κύκλοι, η Τουρκία ενδέχεται στο πλαίσιο αυτό να επαναλάβει τη γνωστή ρητορική για τις “ευθύνες” που όπως ισχυρίζεται “βαραίνουν” τη Λευκωσία. Με στόχο τη συγκρότηση ενός κατηγορητηρίου, τόσο για το ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού, όσο και για το ζήτημα της διαχείρισης των φυσικών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας και την απαλλαγή από ενδεχόμενες νομικές κυρώσεις για τις έκνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ, κάτι που η Άγκυρα επιχειρεί και μέσω παρεμβάσεων προς συγκεκριμένα κράτη-μέλη.

Μετ’ εμποδίων οι κυρώσεις
Αγώνα μετ’ εμποδίων κάνει το κυπριακό ΥΠΕΞ για την οικοδόμηση στοχευμένων μέτρων κατά νομικών και φυσικών προσώπων που συμμετέχουν στις έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας, στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρκετά κράτη-μέλη εμφανίζονται αρνητικά, κάτι άλλωστε που ανέφερε και ο ηγέτης της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, καλώντας τη Λευκωσία (και την Αθήνα) να τα βγάλει μόνη της πέρα με την Άγκυρα, αρκούμενος να διατυπώσει μόνο φραστική στήριξη προς την Κύπρο (και την Ελλάδα).

Πέραν της αρνητικής στάσης που τηρούν κάποια κράτη-μέλη, τα οποία εξαντλούν τη “στήριξή” τους προς την Κύπρο με φραστικές κορώνες, προβληματισμός επικρατεί και για τη στάση της νέας Κομισιόν της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, η οποία ετσιθελικά και παράτυπα κατήργησε μέρος των πολιτικών κυρώσεων που αποφάσισαν ομόφωνα τα κράτη-μέλη στις 15 Ιουλίου 2019 (βλέπε άλλη στήλη). Αν και η Κομισιόν δεν αποτελεί μέρος των συζητήσεων για την επιβολή στοχευμένων μέτρων, η στάση της καταδεικνύει την τάση που επιδιώκεται να επικρατήσει, δεδομένου ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (τέως ΥΠΑΜ της Γερμανίας) λειτουργεί στη βάση συνεννόησης με το Βερολίνο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Παραβάτες των κυρώσεων
Στις 15 Ιουλίου 2019, τα 28 κράτη-μέλη αποφάσισαν ομόφωνα τέσσερα πολιτικά μέτρα, κατά της Τουρκίας, ως αποτέλεσμα των έκνομων τουρκικών ενεργειών στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και την “αναστολή όλων των υψηλών πολιτικών διαλόγων” Ε.Ε.-Τουρκίας, κάτι που θα έπρεπε να ισχύει και σήμερα, αλλά έχει καταργηθεί στην πράξη, κατά παράβαση των αποφάσεων του Συμβουλίου από έναν μεγάλο αριθμό αξιωματούχων της Ε.Ε., περιλαμβανομένων επισήμων της Κομισιόν, ηγετών κρατών-μελών της Ε.Ε. και αξιωματούχων της Ευρωβουλής.

Ο “Φ” είχε προειδοποιήσει για την εξέλιξη αυτή, με αφετηρία τη συνάντηση του Προέδρου της Ευρωβουλής Νταβίντ Μαρία Σασόλι με τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η οποία αποτέλεσε το “όχημα” για άρση της αναστολής των υψηλών πολιτικών διαλόγων Ε.Ε.-Τουρκίας. Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι παραβάτες των συγκεκριμένων πολιτικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας:

· Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επέλεξε να επικοινωνήσει την 1η Δεκεμβρίου, πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων της, με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν.

· Τέσσερις μέρες αργότερα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε., Γιοσέπ Μπορέλ, διάδοχος της Φεντερίκα Μογκερίνι (που εισηγήθηκε τις κυρώσεις), συναντήθηκε με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο περιθώριο της Συνόδου του ΟΑΣΕ, στην Μπρατισλάβα.

· Την επόμενη μέρα, 6 Δεκεμβρίου, ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Έλληνας Επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς, συνοδευόμενος από την Επίτροπο Ίλβα Γιόχανσον, πραγματοποίησαν αποστολή στην Τουρκία, καταργώντας κάθε έννοια αναστολής των υψηλών πολιτικών διαλόγων Ε.Ε.-Τουρκίας και αδιαφορώντας προφανώς για τις προσπάθειες της Λευκωσίας να διατηρήσει εν ζωή τις κυρώσεις κατά της Άγκυρας, για τις έκνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ.

· Λίγες μέρες αργότερα, ο Επίτροπος Φιλ Χόγκαν συναντήθηκε στις 9 τη νύχτα με την υπουργό Εμπορίου της Τουρκίας, στην έδρα της Ε.Ε., με τη συμμετοχή πολυάριθμων αντιπροσωπειών. Κύριο θέμα στην ατζέντα ήταν ο εκμοντερνισμός της Τελωνειακής Ένωσης, κάτι που αποτελεί κόκκινο πανί για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σημειώνεται ότι η αναστολή των υψηλών πολιτικών διαλόγων Ε.Ε.-Τουρκίας αφορά κατά βάση αξιωματούχους των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., οι οποίοι όσο διαρκεί το εν λόγω πολιτικό μέτρο δεν θα έπρεπε να πραγματοποιούν συναντήσεις με Τούρκους επισήμους. Η Λευκωσία θα μπορούσε, βεβαίως, να αναμένει ότι το εν λόγω μέτρο θα γινόταν σεβαστό και από τα ίδια τα κράτη-μέλη, τα οποία άλλωστε το ενέκριναν ομόφωνα.

Ωστόσο, αυτό δεν ήταν δεσμευτικό σε διμερές κρατικό τουλάχιστον επίπεδο, κάτι που αξιοποιήθηκε δεόντως από τον ηγέτη της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν που δέχθηκε στη Βουδαπέστη τον “φίλο” του, Ταγίπ Ερντογάν. Στη συνέχεια και στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, στο Λονδίνο (3-4 Δεκεμβρίου), ο κ. Ερντογάν συμμετείχε σε τετραμερή συνάντηση με τους ηγέτες της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και της Βρετανίας Μπορίς Τζόνσον, οι οποίοι προφανώς “ερμήνευσαν στενά” την έννοια της αναστολής των υψηλών ευρωτουρκικών διαλόγων… Διμερής συνάντηση εν μέσω των πολιτικών κυρώσεων για την κυπριακή ΑΟΖ πραγματοποιήθηκε επίσης στο περιθώριο του ΝΑΤΟ, μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν και του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Μητσοτάκη. Η συνάντηση αυτή θα μπορούσε ενδεχομένως να αποφευχθεί, αν αναλογιστούμε ότι αρκέστηκε σε καταγραφή των “εκατέρωθεν διαφωνιών”, όπως δήλωσε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης.