Λ. Μενδώνη: Η Ελένη Αρβελέρ διακόνησε την Ιστορία ως Τέχνη

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη παραβρέθηκε και απηύθυνε χαιρετισμό στο επιστημονικό αφιέρωμα προς τιμήν της Ελένης Αρβελέρ, το οποίο οργανώθηκε από τη διοίκηση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών, στο Μουσείο, την Κυριακή 15/12, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Όπως αναφέρει σημερινή ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η υπουργός Πολιτισμού ανέφερε στον χαιρετισμό της ότι η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, μια μεγάλη ιστορικός και διανοούμενη, με καίρια επίδραση στην επιστήμη και τα δημόσια πράγματα, “είχε την τύχη να ζήσει, και σε πολλές περιπτώσεις, να συμμετάσχει σε γεγονότα που διαμόρφωσαν τον 20ό αιώνα, που σωστά χαρακτηρίζεται ως “ο αιώνας των σημαντικότερων κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών στην ιστορία της ανθρωπότητας””.

Η Αρβελέρ, “επανατοποθετεί το Βυζάντιο και την κληρονομιά του στις πραγματικές τους διαστάσεις. Τονίζει ότι η αυτοκρατορία κατάφερε να εγκολπωθεί και να επιστρατεύσει την κλασική ελληνική παράδοση για να αναχαιτίσει το επελαύνον ανατολικό πνεύμα, προσφέροντας έτσι μέγιστες υπηρεσίες στον ευρωπαϊκό πολιτισμό”, σημείωσε εμφατικά η Λίνα Μενδώνη, υπογραμμίζοντας την σαφήνεια και την ισχυρή τεκμηρίωση που παρέχουν οι μελέτες της για τη “συνέχεια μεταξύ των Αρχαίων και των Μεσαιωνικών Ελλήνων, που αμφότεροι υψώνουν φραγμό στους εξ Ασίας ορμώμενους κατακτητές και το πνεύμα τους. Και αυτή είναι η τεράστια συμβολή και προσφορά της στην Ελλάδα και την Ευρώπη”.

Η υπουργός τόνισε ότι η Ελένη Αρβελέρ “ποτέ δεν είχε στεγανά μεταξύ του δημόσιου και του επιστημονικού λόγου, ο οποίος, όταν εκφέρεται από τα χείλη της, είναι εξαιρετικά παρεμβατικός, συχνά μάλιστα επιδραστικότερος και αποτελεσματικότερος από τον πολιτικό λόγο. Δεν υπήρξε ποτέ μόνον διανοούμενη και ιστορικός με καταλυτική επιρροή, όχι μόνο στο στενό γνωστικό της αντικείμενο, αλλά στις ίδιες τις ιστορικές σπουδές. Είναι, αντιθέτως, ένας άνθρωπος που συγκέρασε δημιουργικά τη θεωρία με την πράξη, όπως καταδεικνύει η τριβή της σε εξαιρετικά απαιτητικά διοικητικά καθήκοντα. Από τον μεγάλο απολογισμό που κατέλιπε η Ελένη Αρβελέρ στις θέσεις ευθύνης τις οποίες λάμπρυνε, δίκαιο είναι να τονιστεί, εντελώς ενδεικτικά, το “Πανεπιστήμιο της Ευρώπης”, ένα όραμα που μοιραζόταν με τον Φρανσουά Μιτεράν, την θέση υπό την αιγίδα της UNESCO της συγγραφής μιας νέας ιστορίας της Ευρώπη, που αφίστατο από την κεντροευρωπαϊκή, την καρλομαγνική θέαση της ηπείρου μας και του παρελθόντος της, αλλά και η δημιουργία της τηλεόρασης της Σορβόννης. Δείγματα γραφής και αυτά ενός ανθρώπου, που όχι μόνο διέτρεξε έναν ολόκληρο αιώνα, αλλά τον συνδιαμόρφωσε. Μεταβολίζοντας όλες τις εμπειρίες που αποκόμισε από τον μακρό και τόσο γεμάτο βίο της και μεταπλάθοντάς τες σε δημιουργικό έργο, στην Ιστορία, την οποία ποτέ δεν θεάθηκε, ούτε υπηρέτησε ως επιστήμη. Την διακόνησε και την υπηρέτησε ως τέχνη”.

Στο επιστημονικό αφιέρωμα για την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, χαιρετισμό απηύθυναν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο πρόεδρος του ΔΣ του ΒΧΜ-ΝΠΔΔ Γεώργιος Τσαπρούνης και η γενική διευθύντρια του ΒΧΜ Αικατερίνη Δελλαπόρτα. Ακολούθησε επιστημονική στρογγυλή τράπεζα με θέμα “Βυζάντιο και θάλασσα”, την οποία συντόνισε ο Αθανάσιος Μαρκόπουλος, ομότιμος καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετείχαν ο Michel Kaplan, ομότιμος καθηγητής Βυζαντινής Ιστορίας στη Σορβόννη και διάδοχός της στην έδρα Βυζαντινών Σπουδών της Σορβόννης, ο ομότιμος καθηγητής Jean Claude Cheynet της Σορβόννης, ο καθηγητής Υποβρύχιας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κωνσταντινουπόλεως Ufuk Cocabas και η καθηγήτρια Βυζαντινής Φιλολογίας Μαρίνα Λουκάκη. Η εκδήλωση έκλεισε με βίντεο αφιερωμένο στην Ελένη Αρβελέρ, που παιδιά από το 3ο Γυμνάσιο Φλώρινας έπαιρναν συνέντευξη από την Ελένη Αρβελέρ για το Βυζάντιο.