Κορωνοϊός: Πώς η πανδημία αναμορφώνει τις οικογενειακές σχέσεις

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει βάλει όλη την ανθρωπότητα σε πρωτόγνωρες διαδικασίες και συνθήκες, με τους οικογενειακούς δεσμούς, σε όποιες χώρες τουλάχιστον αυτοί ήταν στενοί, να είναι στο επίκεντρο, φέρνοντας σε αντιπαράθεση τα συναισθήματα με την ψυχρή λογική και τις οδηγίες των ειδικών.

Το σίγουρο είναι ότι ο έλεγχος της πανδημίας θα απαιτήσει την αναμόρφωση της οικογενειακής ζωής, τουλάχιστον σε τόπους όπου υπάρχουν στενοί οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί. Εκεί όπου δύο και τρεις γενιές ζουν συχνά στην ίδια πόλη, στην ίδια γειτονιά ή ακόμα και στην ίδια πολυκατοικία. Εκεί όπου οι άνθρωποι μετακινούνται με τρένο σε άλλες πόλεις για δουλειά, διατηρώντας παράλληλα την κατοικία τους και την οικογένειά τους, στις γενέτειρές τους, όπου ένα δίκτυο συγγενών βοηθάει στην ανατροφή των παιδιών τους. Εκεί όπου οι παππούδες και οι γιαγιάδες είναι οι κύριοι φύλακες παιδιών, κάτι που επιτρέπει στους γονείς να εργαστούν.

Αυτοί οι δεσμοί είναι μέρος αυτού που έθεσε την Ιταλία, με τον δεύτερο γηραιότερο πληθυσμό στον κόσμο, μετά την Ιαπωνία, σε τόσο θανάσιμο κίνδυνο, καθώς ο ιός εξαπλώθηκε μεταξύ συγγενών. Είναι ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται τώρα σε όλο τον κόσμο – ειδικά σε χώρες και πολιτισμούς όπου οι μεγάλες οικογένειες είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση, και σε κοινότητες χαμηλού εισοδήματος στις οποίες οι άνθρωποι ζουν σε κοντινή απόσταση, όπου η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι ωραία θεωρητικά αλλά σχεδόν αδύνατη στην πράξη.

Σύμφωνα με τον Ραφαέλε Μπρούνο, επικεφαλής λοιμωξιολόγο στο νοσοκομείο της Πάβια στην Ιταλία, δήλωσε στο Atlantic ότι η αίσθηση ενοχής που μπορεί να περιέχει η πιθανότητα να έχει πεθάνει μέλος μιας οικογένειας από τον ιό που κόλλησε από άλλο μέλος – ή η γενικευμένη ενοχή των επιζώντων για την αντιμετώπιση της πανδημίας όταν αυτή δεν έρχεται σε άλλα μέλη της οικογένειας ή σε φίλους – είναι κάτι που πιθανότατα θα αυξηθεί.

«Υπάρχει μια ισχυρή αίσθηση ντροπής και ενοχής που έχει υποτιμηθεί” είπε ο Ντάβιντ Λαζάρι, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ψυχολόγων της Ιταλίας. “Αναγκάζει συχνά τους ανθρώπους να κρύψουν τα συμπτώματά τους, γιατί ίσως φοβούνται να ταυτιστούν ως φορείς του ιού και στη συνέχεια ως κάποιος που μολύνει άλλους”. Φανταστείτε, συνέχισε, πώς οι άνθρωποι θα ζήσουν τα επακόλουθα “με την ιδέα ότι έχουν μολύνουν τη μισή πόλη”. Θα υπάρξει μεγάλο μετατραυματικό στρες, είπε. Τώρα ο πόνος είναι πιο άμεσος: μια αίσθηση αδυναμίας. Πένθος χωρίς κηδείες. Και χωρισμός από τους ανθρώπους που αγαπάμε. “Πρέπει να δείξουμε την εγγύτητά μας, αλλά από απόσταση” τόνισε ο Λαζάρι.

Η απόσταση θεωρείται πλέον ό,τι καλύτερο μπορεί να προσφέρει κάποιος στα δικά του πρόσωπα, ιδίως αν πρόκειται για ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι η ηλικιακή ομάδα που επλήγη περισσότερο από τον κορονοϊό από οποιαδήποτε άλλη. Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνουμε για τη διατήρηση μιας ασφαλούς απόστασης, χωρίς να ξέρουμε αν μια φυσική επίσκεψη μπορεί να είναι ευχαρίστηση ή απειλή. Όλοι είναι τόσο κοντά αλλά τόσο απίθανα μακριά.