Καθησυχαστική παραμένει η Κομισιόν σε ό,τι αφορά τη διακοπή εξαγωγών ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη – μέσω Ουκρανίας – από την 1η Ιανουαρίου, λόγω της λήξης της συμφωνίας διαμετακόμισης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας. Εκπρόσωπός της άλλωστε έχει ήδη επισημάνει ότι η απόφαση αυτή ήταν αναμενόμενη και πως η ευρωπαϊκή υποδομή αερίου είναι αρκετά ευέλικτη, ώστε να παράσχει μη ρωσικής προέλευσης φυσικό αέριο στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη μέσω εναλλακτικών οδών.
“Αναμένουμε ότι ο αντίκτυπος του τερματισμού της διαμετακόμισης μέσω της Ουκρανίας στην ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ θα είναι περιορισμένος. Τα 14 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, που διέρχονται σήμερα μέσω της Ουκρανίας, μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως από εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και μη ρωσικών αγωγών μέσω εναλλακτικών διαδρομών” τόνισε η ίδια πηγή.
Αναλυτές εκτιμούν ότι δεν υπάρχει πράγματι άμεσος κίνδυνος ενεργειακής κρίσης ή έλλειψης στην Ευρώπη, ενώ η ΕΕ δεν αναμένει επίσης άμεσες επιπτώσεις στις τιμές καταναλωτή. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει ευάλωτη στη μεταβλητότητα της αγοράς ενέργειας, εάν επιχειρήσει να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο που της λείπει, καθώς οι τιμές του έχουν εκτοξευθεί κατά 50% σε ετήσια βάση, γεγονός που θα έχει περαιτέρω επιπτώσεις και στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Παράλληλα, εκτιμάται ότι οι τιμές ενδεχομένως θα αυξηθούν, εάν η ΕΕ στραφεί στην αύξηση εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Πιο ευάλωτες από την απώλεια πρόσβασης στο ρωσικό φυσικό αέριο μέσω Ουκρανίας είναι οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, παρά το γεγονός ότι διαθέτουν εναλλακτική οδό μέσω του TurkStream, προκειμένου να λαμβάνουν ρωσικό φυσικό αέριο. Ωστόσο, δεν επαρκεί για να αντισταθμιστεί η απώλεια μέσω Ουκρανίας, που κάλυπτε το 65% της ζήτησης το 2023, αναφέρει η δεξαμενή σκέψης Bruegel.
Αντίποινα κατά της Ουκρανίας ζητά ο Φίτσο
Αν και η Κομισιόν έχει προτείνει λύσεις για τις δύο χώρες, συμπεριλαμβανομένης της κάλυψης των αναγκών τους με προμήθεια ελληνικού, τουρκικού και ρουμανικού φυσικού αερίου μέσω της διαβαλκανικής οδού, ωστόσο ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο ζητά ήδη αντίποινα κατά της Ουκρανίας. Είχε προειδοποιήσει εδώ και μέρες για τη λήψη αναλογικών μέτρων εις βάρος της Ουκρανίας, αν το Κίεβο δεν ανανέωνε τη συμφωνία με τη Ρωσία. Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός είχε μάλιστα ταξιδέψει στη Μόσχα το προηγούμενο διάστημα, όπου ο Βλάντιμιρ Πούτιν κατά δήλωσή του είχε εκφράσει προθυμία συνέχισης της παροχής φυσικού αερίου προς τη Σλοβακία, αν και πρακτικά αδύνατο, εάν έληγε η συμφωνία. Είχε απειλήσει δε την Ουκρανία με διακοπή παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος κατηγόρησε τον Φίτσο ότι βοηθά τον Πούτιν να “χρηματοδοτεί τον πόλεμο και να αποδυναμώσει την Ουκρανία”. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι οι προσπάθειες του Σλοβάκου πρωθυπουργού ισοδυναμούν με “δεύτερο ενεργειακό μέτωπο” εναντίον του Κιέβου κατ’ εντολή της Μόσχας.
Η Πολωνία, που ανέλαβε την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου, δήλωσε ότι η διακοπή της συμφωνίας αποτελεί “νίκη” της Ευρώπης εναντίον της Ρωσίας και δεσμεύτηκε να ενισχύσει τις ενεργειακές προμήθειες προς την Ουκρανία, σε περίπτωση εφαρμογής αντιποίνων από πλευράς Σλοβακίας.
DW: Καθησυχάζει η Κομισιόν για τις επιπτώσεις από το stop στο ρωσικό αέριο
Αναλυτές: γιατί ανέβηκε η τιμή του αερίου το τελευταίο δίμηνο
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με άλλα δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου, αναλυτές αποδίδουν την άνοδο των τιμών του αερίου το τελευταίο δίμηνο σε ένα συνδυασμό παραγόντων που περιλαμβάνει την επιδείνωση των καιρικών συνθηκών στην Ευρώπη, τη χαμηλότερη παραγωγή των ΑΠΕ, τις μειωμένες εισαγωγές LNG, αλλά και την αβεβαιότητα σε σχέση με την Ουκρανία. Πιο αναλυτικά:
Στην Ευρώπη (TTF), οι μηνιαίες τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 20% σε σύγκριση με τον περυσινό Δεκέμβριο και διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στα $13,8/mmbtu.
Η ζήτηση φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά περίπου 5% σε ετήσια βάση, με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες να αυξάνουν τις ανάγκες για θέρμανση, ενώ η υποαπόδοση της αιολικής ενέργειας οδήγησε στην αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής κατά σχεδόν 20% σε ετήσια βάση.
Όσον αφορά στην προσφορά, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) συνεχίζουν να υποχωρούν, μειωμένες κατά σχεδόν 10% σε ετήσια βάση, εν μέσω περιορισμένης αύξησης της προσφοράς και έντονου ανταγωνισμού από την Ασία. Οι μη προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος στη Νορβηγία και η αβεβαιότητα γύρω από τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας τροφοδότησαν περαιτέρω τη μεταβλητότητα των τιμών.
Στην Ασία, οι τιμές του αερίου (JKM) αυξήθηκαν στα $14,5/mmbtu – το υψηλότερο επίπεδό τους το 2024. Ο σκληρός ανταγωνισμός από την Ευρώπη και η περιορισμένη αύξηση της προσφοράς LNG παρείχαν ανοδικές πιέσεις στις τιμές του φυσικού αερίου. Τα επίπεδα των τιμών συμπιέζουν τώρα την αύξηση της ζήτησης, με την Κίνα να παρουσιάζει επιβράδυνση, ενώ οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας καταγράφουν μείωση της ζήτησης.
Στις ΗΠΑ, οι τιμές του φυσικού αερίου (Henry Hub) αυξήθηκαν κατά 45% σε μηνιαία βάση και διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στα $3/mmbtu. Ο ψυχρός καιρός ενίσχυσε τη ζήτηση κατά 15% σε ετήσια βάση, ενώ η χρήσης φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε κατά 3% σε ετήσια βάση.
Αντίθετα, η παραγωγή παρέμεινε υποτονική εν μέσω προηγούμενων διακοπών λειτουργίας και μειώθηκε κατά 1% σε ετήσια βάση.
Εν τω μεταξύ, στον Καναδά, η τιμή του φυσικού αερίου διαπραγματευόταν στα $1,3/mmbtu -το χαμηλότερο επίπεδο τιμών για τον μήνα Δεκέμβριο από το 1995. Η ισχυρή αύξηση της παραγωγής σε συνδυασμό με τα σχεδόν γεμάτα αποθέματα διατήρησαν τις τιμές του φυσικού αερίου συμπιεσμένες παρά το κρύο.
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle