Κοινωνική πληγή και πηγή ανασφάλειας

του Πάνου Τριγάζη*

Ο ΟΗΕ έχει ορίσει την 26η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα κατά των ναρκωτικών, έχοντας χαρακτηρίσει την μάστιγα αυτή «μεγάλο εμπόδιο στην ανάπτυξη». Επιπλέον, τονίζει ότι «υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στο εμπόριο ναρκωτικών και τη βία, τη διαφθορά και την τρομοκρατία, καθώς και με την εμπορία ανθρώπων». Πρόκειται για μεγάλο διεθνές πρόβλημα, που απειλεί και την ελληνική νεολαία, το αύριο της πατρίδας μας. Θα έλεγα και πρόβλημα ασφάλειας, με την πολυδιάστατη έννοια του όρου.

Όσο για τους αριθμούς, ο διεθνής οργανισμός υπολογίζει σε εκατοντάδες εκατομμύρια τους ανθρώπους παγκοσμίως που έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών έστω και μία φορά. Ταυτόχρονα, το εμπόριο των ναρκωτικών, του οποίου ο ετήσιος τζίρος υπερβαίνει τα 400 δισεκατομμύρια δολάρια, είναι το δεύτερο πιο κερδοφόρο διεθνές εμπόριο, μετά από εκείνο των όπλων. Με βεβαιότητα μπορεί να ειπωθεί ότι οι έμποροι των ναρκωτικών, μεταξύ των οποίων και επιχειρηματίες, κάνουν «χρυσές δουλειές», τελώντας εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Επισημαίνω ότι, όχι τυχαία, οι δρόμοι των ναρκωτικών οδηγούν από τον φτωχό Νότο προς τον πλούσιο Βορρά. Γνωστό είναι π.χ. ότι οι δρόμοι της κοκαΐνης φτάνουν στην Ευρώπη από τις χώρες των Άνδεων μέσω της Δυτικής Αφρικής, ενώ η προέλευση της ηρωίνης είναι κυρίως από το πολύπαθο Αφγανιστάν.

Ευρισκόμενη σε παγκόσμιο σταυροδρόμι, η Ελλάδα αποτελεί πέρασμα και για τα ναρκωτικά, όπως και άλλες χώρες των Βαλκανίων. Οφείλει, λοιπόν, η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να αναπτύξει την περιφερειακή συνεργασία για την αντιμετώπιση του προβλήματος, με την συμμετοχή και της Τουρκίας. Όμως, θα πρόσθετα ότι η πιο αποτελεσματική θωράκιση της κοινωνίας μας έναντι της μάστιγας των ναρκωτικών είναι η αποκατάσταση των αδικιών της μνημονιακής περιόδου και πρωτίστως η δημιουργία των προϋποθέσεων για ένα μέλλον ελπίδας και προοπτικής, ιδιαίτερα για τους νέους και τις νέες.

Ωστόσο, η μάχη κατά των ναρκωτικών εμποδίζεται από λαϊκίστικες και υποκριτικές συμπεριφορές εκ μέρους συντηρητικών κύκλων της επίσημης Δεξιάς, αλλά και της ακροδεξιάς. Δυνάμεις που σκέφτονται και προτείνουν μόνο την καταστολή των χρηστών, τους οποίους στο παρελθόν – ευτυχώς όχι σήμερα – το κράτος αντιμετώπιζε σαν εγκληματίες και ως «ναυάγια» μιας κοινωνίας άνισης, άδικης και υποκριτικής.

Χαρακτηριστικό της στάσης της ΝΔ είναι ότι μιλά διαρκώς για το «άβατο» των Εξαρχείων, επικαλούμενη την δράση των αντεξουσιαστών, αλλά αποσιωπά το γεγονός ότι στην ιστορική πλατεία δρουν πολλά δίκτυα εγκληματικότητας, ανάμεσά τους και εμπόρων ναρκωτικών, μερικά από τα οποία η ΕΛΑΣ έχει εξαρθρώσει τα τελευταία χρόνια, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Επιλεκτικά αναφέρονται και στα προβλήματα ασφάλειας στο Μενίδι, αποσιωπώντας ότι η περιοχή αυτή, εδώ και χρόνια, έχει καταστεί «η αποθήκη ναρκωτικών» της Αθήνας, σύμφωνα με την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Θράκης Σοφία Βιδάλη (ΕφΣυν 21.6.2017).

Επιπλέον, οι κραδαίνοντες την ρομφαία της ασφάλειας, δεξιοί και ακροδεξιοί, αρνούνται να αναγνωρίσουν τις βασικές πηγές της ανασφάλειας μέσα στην κοινωνία, που είναι η φτώχεια και η ανεργία, που στα χρόνια της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου ξεπέρασε το 60% ανάμεσα στις νέες και τους νέους. Την ίδια ώρα, οι δυνάμεις αυτές στοχοποιούν ως υπαίτιες και για την εξάπλωση των ναρκωτικών ολόκληρες ομάδες της κοινωνίας μας, όπως οι ρομά και οι μετανάστες, τις οποίες, με τις πολιτικές τους, θέλουν στο κοινωνικό περιθώριο και άρα ευάλωτες στα ποικίλα δίκτυα εγκληματικότητας. Ταυτόχρονα, «κάνουν την πάπια» όταν πρόκειται για την εμπλοκή μεγαλoεπιχειρηματιών στο εμπόριο ναρκωτικών, όπως συμβαίνει με την υπόθεση του πλοίου ΝΟΟR ONE, ιδιοκτησίας γνωστού εφοπλιστή, όπου πριν χρόνια εντοπίστηκαν δύο τόννοι ηρωίνης και η εκδίκαση της υπόθεσης ακόμα εκκρεμεί.

Συνοψίζω λέγοντας ότι ο αγώνας κατά της μάστιγας των ναρκωτικών απαιτεί προοδευτικές και όχι συντηρητικές συμπεριφορές και πολιτικές. Σε διεθνές επίπεδο, απαιτείται η ανάπτυξη της αλληλεγγύης και συνεργασίας, δεδομένου ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο και οι αιτίες του είναι κοινωνικές και οικονομικές. Δεν θα αντιμετωπιστούν τα ναρκωτικά στην αφετηρία τους, αν η κοινή ανάπτυξη ή συνανάπτυξη δεν αντικαταστήσει το κυρίαρχο σήμερα νεοφιλελεύθερο μοντέλο.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ