Ιταλία-κορωνοϊός: Οι ηλικιωμένοι πληρώνουν βαρύ τίμημα για τη «λοταρία» των εμβολίων

Ο Αγκοστίνο Αϊράουντο, 86 ετών, πέθανε λόγω κορωνοϊού στις 21 Μαρτίου. Ενενήντα λεπτά πριν από τον θάνατό του είχε λάβει SMS που του έλεγε ότι ύστερα από εβδομάδες αναμονής είχε οριστεί το ραντεβού για τον εμβολιασμό του.

Δέκα ημέρες αργότερα, η 82χρονη σύζυγός του Μικέλα πέθανε επίσης λόγω του κορωνοϊού.

Σε αντίθεση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ιταλία δεν έδωσε αυτόματα προτεραιότητα στα πλήθη των συνταξιούχων της όταν ξεκίνησε τον Δεκέμβριο την εμβολιαστικής της εκστρατεία, αν και αυτοί υπέστησαν το μεγαλύτερο πλήγμα από την πανδημία.

Η αποτυχία να δοθεί γρηγορότερα προστασία έχει κοστίσει χιλιάδες ζωές, σύμφωνα με ειδικούς, και έχει συσσωρεύσει την οργή για ένα κατακερματισμένο σύστημα υγείας, βάσει του οποίου οι περιφέρειες λαμβάνουν τις περισσότερες από τις αποφάσεις και η κεντρική κυβέρνηση πασχίζει να επιβάλει μια σαφή στρατηγική.

«Θα μπορούσε να είχε σωθεί κόσμος», δήλωσε ο Τζόρτζιο Αϊράουντο, γιος του Αγκοστίνο και της Μικέλα, και επικεφαλής του πανίσχυρου ιταλικού συνδικάτου μεταλλουργών FIOM στη βόρεια περιοχή του Πιεμόντε.

«Με το που έφθασαν τα εμβόλια, δεν υπήρχε δικαιολογία να μην δοθεί προτεραιότητα στους ευπαθείς και τους ηλικιωμένους…», δήλωσε ο ίδιος τηλεφωνικά στο Reuters. «Δεν συνέβη όμως αυτό. Η κυβέρνηση έκανε προτάσεις και κάθε περιοχή έκανε ό,τι ήθελε».

Πάνω από 110.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω της COVID-19, ο έβδομος υψηλότερος στον κόσμο αριθμός νεκρών. Η μέση ηλικία τους ήταν 81 έτη και το 87% εξ αυτών ήταν 70 ετών και άνω, σύμφωνα με τα στοιχεία από το εθνικό ινστιτούτο υγείας ISS.

Πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων η Βρετανία και οι ΗΠΑ, εμβολίασαν πρώτα τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους, αναγνωρίζοντας ότι είναι ιδιαίτερα ευπαθείς.

Η ιταλική κυβέρνηση επίσης είπε ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ανθρώπους 80 ετών και άνω, αλλά η ανοργάνωτη κυκλοφορία των εμβολίων επέτρεψε σε επαγγελματίες, μεταξύ των οποίων δικηγόρους, δικαστές και καθηγητές πανεπιστημίου, να περάσουν πιο μπροστά στη λίστα αναμονής σε πολλές περιοχές της χώρας.

Καθώς το ποσοστό των θανάτων έχει μειωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης χάρη στον αντίκτυπο των εμβολίων, της Ιταλίας παραμένει πεισματικά υψηλός, ενώ ο μέσος ημερήσιος απολογισμός των 431 θανάτων κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας ήταν ο υψηλότερος στην ευρωπαϊκή ήπειρο, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters.

Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι –η επιτομή της μετρημένης ηρεμίας κατά την 8ετή θητεία του ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας— απηύθυνε χθες μια ένθερμη έκκληση προς τους Ιταλούς να περιμένουν τη σειρά τους.

«Με ποια συνείδηση περνά κάποιος πιο μπροστά στην αναμονή γνωρίζοντας ότι αφήνει κάποιον που είναι άνω των 75 ή ευπαθής εκτεθειμένο στον πραγματικό κίνδυνο του να πεθάνει;», δήλωσε ο Ντράγκι σε δημοσιογράφους. «Σταματήστε να εμβολιάζετε ανθρώπους κάτω των 60», είπε, υψώνοντας τον τόνο της φωνής του.

«ΘΑΝΑΤΟΣ, ΠΟΝΟΣ ΚΑΙ ΘΛΙΨΗ»

Στις αρχές του έτους, οι 20 περιφέρειες της Ιταλίας επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην προστασία των εργαζομένων των υγειονομικών υπηρεσιών, ακόμα και αυτών ηλικίας 20-30 ετών που δεν έρχονταν σε επαφή με ασθενείς. Στις περισσότερες περιοχές ο μαζικός εμβολιασμός για ανθρώπους άνω των 80 δεν ξεκίνησε παρά στα μέσα Φεβρουαρίου.

Έως εκείνη τη φάση, η Γαλλία και η Γερμανία είχαν ήδη χορηγήσει μια πρώτη δόση στο 20% των πολιτών άνω των 80 ετών.

Έκτοτε η Ιταλία κάλυψε τη διαφορά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με τα στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο Ασθενειών να δείχνουν ότι χορήγησε τουλάχιστον ένα εμβόλιο στο 62% των πολιτών άνω των 80 ετών. Αλλά μόλις το 13,4% των πολιτών στα 70 τους έκαναν την πρώτη δόση, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη μετά τη Βουλγαρία.

Οι κυβερνήτες των περιφερειών λένε ότι ακολούθησαν τις κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης και αποδίδουν τις καθυστερήσεις στη βραδύτερη της αναμενόμενης παράδοση εμβολίων. Λένε επίσης ότι αιφνιδιάστηκαν τον Ιανουάριο όταν ο εθνικός ρυθμιστικός φορέας φαρμάκων συνέστησε το εμβόλιο των AstraZeneca/Oxford να χρησιμοποιείται μόνο για άτομα ηλικίας κάτω των 55 ετών. Οι ίδιοι σχεδίαζαν να χορηγήσουν το εμβόλιο σε μεγαλύτερης ηλικίας κατοίκους και αναγκάστηκαν να αλλάξουν στρατηγική. Τώρα οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν και πάλι αλλάξει και συστήνεται να χρησιμοποιείται μόνο για ανθρώπους άνω των 60 ετών ύστερα από ανησυχίες που προέκυψαν ότι μπορεί να προκαλέσει σπάνιους θρόμβους σε νεαρούς ενήλικες.

Ο Ματέο Βίλα, ερευνητής στο ινστιτούτο ISPI, είπε ότι άλλες χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν τα ίδια θέματα είναι πιο ευέλικτες. «Η κεντρική κυβέρνηση δεν έλεγξε την κατάσταση, και μετά, παραδόξως, πολλές από τις περιφέρειες δεν ετοιμάστηκαν προσεκτικά για την κυκλοφορία των εμβολίων», δήλωσε ο Βίλα στο Reuters. Σύμφωνα με την ανάλυσή του, η Ιταλία θα μπορούσε να είχε σώσει 11.900 ζωές εάν είχε επικεντρωθεί περισσότερο στους ηλικιωμένους.

«Δεν είναι κάποιος αγώνας…Είναι μια κατάσταση με θάνατο, πόνο και θλίψη», δήλωσε ο Αϊράουντο.

«ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΧΑΟΣ»

Κάθε περιφέρεια χρησιμοποιεί το δικό της σύστημα για τον καθορισμό ραντεβού για εμβολιασμό, κάτι που εντείνει τη σύγχυση.

Ο Φράνκο Πέρκο, 81 ετών, ζει στην περιφέρεια Μάρκε στην κεντρική Ιταλία, που αποτελεί hotspot της Covid-19. Ακόμα περιμένει να καθοριστεί το ραντεβού του παρά τα πολυάριθμα τηλεφωνήματα σε γραμμές υποστήριξης και τις προσπάθειές του να το κάνει διαδικτυακά. «Νιώθω τρομαγμένος. Δεν υπάρχει σαφήνεια», δήλωσε ο Πέρκο. «Βγαίνω έξω όσο το δυνατόν λιγότερο».

Βάσει του συντάγματος, οι περιφέρειες της Ιταλίας έχουν ευρεία αυτονομία σε ό,τι αφορά τη λήψη αποφάσεων για θέματα υγείας, ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Στην Τοσκάνη, το Αμπρούτσο και τη Σικελία, σε δικαστές και δικηγόρους χορηγήθηκε καθεστώς προτεραιότητας. Στην περιοχή Μολίζε, οι δημοσιογράφοι επετράπη να κάνουν νωρίς εμβόλιο. Η χαλαρή επίβλεψη στη Σικελία είχε ως αποτέλεσμα ένας ιερέας να εξασφαλίσει τον εμβολιασμό του εκκλησιάσματός του ανεξάρτητα από την ηλικία των πιστών.

«Προκάλεσε απίστευτο χάος. Μας έγινε μάθημα για να είμαστε πιο προσεκτικοί”, δήλωσε ο Άντζελο Αλίκο, γενικός διευθυντής της υγειονομικής υπηρεσίας στην πόλη Ραγκούζα της Σικελίας.

Εξοργισμένος από τον θάνατο και των γονιών του, ο Αϊράουντο ελπίζει ότι η κατάσταση θα διευθετηθεί.

«Πάντα πίστευα ότι στόχος της αποκεντροποίησης είναι να βρίσκεται κανείς κοντά στους πολίτες», είπε. «Αντ’ αυτού, σήμερα έχουμε σύγχυση, διαφορές, αδικία και καθυστερήσεις».Εδώ και περισσότερο από μία εβδομάδα, η βρετανική επαρχία συγκλονίζεται από κύμα βίας για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, κυρίως στις περιοχές των προτεσταντών, ενωτικών, όπου οι επιπτώσεις της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν δημιουργήσει αισθήματα προδοσίας και πικρίας.

Παρά τις εκκλήσεις του Λονδίνου, του Δουβλίνου και της Ουάσινγκτον για τερματισμό της βίας, το Μπέλφαστ έγινε και πάλι θέατρο συγκρούσεων την χθεσινή νύκτα.

Σε συνοικία του δυτικού Μπέλφαστ, οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας, που βρέθηκαν ανάμεσα στις δύο αντίπαλες πλευρές, δέχθηκαν επίθεση με βόμβες μολότοφ και πέτρες όταν προσπάθησαν να εμποδίσουν εκατοντάδες καθολικούς, ρεπουμπλικανούς διαδηλωτές να κατευθυνθούν εναντίον του μπλοκ των προτεσταντών, ενωτικών. Απωθήθηκαν με κανόνια νερού.

Τα βίαια επεισόδια, που έχουν προκαλέσει τον τραυματισμό 50 αστυνομικών επαναφέρουν το φάσμα των τριών δεκαετιών βίας στην Βόρεια Ιρλανδία, περίοδο γνωστή ως «Troubles», ανάμεσα στους προτεστάντες, ενωτικούς, πιστούς στο βρετανικό Στέμμα και τους καθολικούς, ρεπουμπλικανούς, που υποστηρίζουν την ένταξη της Βόρειας Ιρλανδίας στην Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

«Πολύ ανησυχητική» κατάσταση

Μπροστά στην κλιμάκωση, η βρετανική κυβέρνηση, που έστειλε επί τόπου τον υπουργό αρμόδιο για την Βόρεια Ιρλανδία Μπράντο Λιούις, επανέλαβε την έκκληση για ηρεμία, που μέχρι στιγμής παραμένει νεκρό γράμμα.

«Η βία δεν έχει καμία θέση στην επίλυση των προβλημάτων», επέμεινε ο υπουργός Μεταφορών Γκραντ Σαπς στο Sky News, χαρακτηρίζοντας «πολύ ανησυχητική» την κατάσταση. «Οφείλουμε να εξασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι μιλούν μεταξύ τους για να επιλύσουν τα προβλήματά τους».

Χθες, οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας και της Ιρλανδίας ένωσαν τις φωνές τους με τους ηγέτες της Βόρειας Ιρλανδίας, ενωτικούς και ρεπουμπλικανούς, για να καταδικάσουν τις «απαράδεκτες» βιαιότητες.

«Μέσω του διαλόγου και δουλειάς για τους θεσμούς που θεσπίστηκαν από την συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής (που έβαλε τέλος στα Troubles το 1998) πρέπει να προχωρήσουμε», τόνισε το Δουβλίνο.

Ο Λευκός Οίκος απηύθυνε έκκληση για ηρεμία, εκφράζοντας «ανησυχία», ενώ ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, υπερήφανος για τις ιρλανδικές του ρίζες, έχει ήδη εκφράσει ανησυχίες για τις συνέπειες του Brexit στην ειρήνη στην Βόρεια Ιρλανδία.

Επιφανειακή ειρήνη

Από την συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής κυριαρχεί μία «επιφανειακή ειρήνη». Η ένταση «είναι βαθιά ριζωμένη, δεν ευθύνεται μόνο το Brexit», λένε οι κάτοικοι. Ωστόσο, το Brexit έπληξε την εύθραυστη ισορροπία μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Βόρειας Ιρλανδίας αφού απαιτούσε τον καθορισμό ενός συνόρου ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου θα εφαρμόζονται οι αναγκαίοι λόγω του διαζυγίου τελωνειακοί έλεγχοι.

Οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες κατέληξαν σε συμφωνία επί μίας λύσης που θα απέτρεπε την επαναφορά των συνόρων που χωρίζουν την ιρλανδική νήσο: το ιρλανδικό πρωτόκολλο μετατοπίζει τα σύνορα στην θάλασσα που χωρίζει την Βόρεια Ιρλανδία από την Βρετανία και μεταφέρει τους τελωνειακούς ελέγχους στα βορειοϊρλανδικά λιμάνια.

«Προδομένοι από το Λονδίνο»

Παρά την εφαρμογή περιόδου χάριτος για να επιτραπεί στις επιχειρήσεις να προσαρμοσθούν, οι νέες ρυθμίσεις, που de facto διατηρούν την Βόρεια Ιρλανδία στην τελωνειακή ένωση και την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, έχουν προκαλέσει αναταραχή στις εμπορικές συναλλαγές.

Αλλά, πέραν των πρακτικών δυσκολιών, οι προτεστάντες ενωτικοί αισθάνονται προδομένοι από το Λονδίνο.

«Υπάρχουν πολιτικά μέσα για να συζητηθεί το βορειοϊρλανδικό πρωτόκολλο», δήλωσε βουλευτής του Σιν Φέιν στο BBC. «Ας μην προσπαθούμε να βρούμε δικαιολογίες σε εγκληματικές ομάδες που δεν έπρεπε να υπάρχουν 23 χρόνια μετά την συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής».

«Εχουμε να δούμε πολλά χρόνια ταραχές τέτοιων διαστάσεων στο Μπέλφαστ ή αλλού», δήλωσε αξιωματικός της αστυνομίας επισημαίνοντας ότι στα επεισόδια συμμετέχουν παιδιά 13-14 ετών με την προτροπή των ενηλίκων.

Σύμφωνα με την Αλισον Μόρις, που ειδικεύεται σε θέματα ασφάλεια και δικαιοσύνης στην Belfast Telegraph, αυτοί που συμμετέχουν στις ταραχές δεν ενδιαφέρονται για τα πολύπλοκα προβλήματα στις εμπορικές συναλλαγές. Είναι απλώς «οργισμένοι».

«Αυτό που εισπράττουν είναι ότι προδόθηκαν από την βρετανική κυβέρνηση απέναντι στην οποία οι γονείς, οι παππούδες και οι προπάπποι τους επέδειξαν ταπεινόφρονα αφοσίωση», γράφει.